Book 10. Chapter 12
The Mahabharata In Sanskrit
Book 10
Chapter 12
1
[व]
तस्मिन परयाते दुर्धर्षे यदूनाम ऋषभस ततः
अब्रवीत पुण्डरीकाक्षः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम
2
एष पाण्डव ते भराता पुत्रशॊकम अपारयन
जिघांसुर दरौणिम आक्रन्दे याति भारत भारतः
3
भीमः परियस ते सर्वेभ्यॊ भरातृभ्यॊ भरतर्षभ
तं कृच्छ्रगतम अद्य तवं कस्मान नाभ्यवपद्यसे
4
यत तद आचष्ट पुत्राय दरॊणः परपुरंजयः
अस्त्रं बरह्मशिरॊ नाम दहेद यत पृथिवीम अपि
5
तन महात्मा महाभागः केतुः सर्वधनुष्मताम
परत्यपादयद आचार्यः परीयमाणॊ धनंजयम
6
तत पुत्रॊ ऽसयैवम एवैनम अन्वयाचद अमर्षणः
ततः परॊवाच पुत्राय नातिहृष्टमना इव
7
विदितं चापलं हय आसीद आत्मजस्य महात्मनः
सर्वधर्मविद आचार्यॊ नान्विषत सततं सुतम
8
परमापद गतेनापि न सम तात तवया रणे
इदम अस्त्रं परयॊक्तव्यं मानुषेषु विशेषतः
9
इत्य उक्तवान गुरुः पुत्रं दरॊणः पश्चाद अथॊक्तवान
न तवं जातु सतां मार्गे सथातेति पुरुषर्षभ
10
स तद आज्ञाय दुष्टात्मा पितुर वचनम अप्रियम
निराशः सर्वकल्याणैः शॊचन पर्यपतन महीम
11
ततस तदा कुरुश्रेष्ठ वनस्थे तवयि भारत
अवसद दवारकाम एत्य वृष्णिभिः परमार्चितः
12
स कदा चित समुद्रान्ते वसन दरारवतीम अनु
एक एकं समागम्य माम उवाच हसन्न इव
13
यत तद उग्रं तपः कृष्ण चरन सत्यपराक्रमः
अगस्याद भारताचार्यः परत्यपद्यत मे पिता
14
अस्त्रं बरह्मशिरॊ नाम देवगन्धर्वपूजितम
तद अद्य मयि दाशार्ह यथा पितरि मे तथा
15
अस्मत्तस तद उपादाय विद्यम अस्त्रं यदूत्तम
ममाप्य अस्त्रं परयच्छ तवं चक्रं रिपुहरं रणे
16
स राजन परीयमाणेन मयाप्य उक्तः कृताञ्जलिः
याचमानः परयत्नेन मत्तॊ ऽसत्रं भरतर्षभ
17
देवदानवगन्धर्वमनुष्यपतगॊरगाः
न समा मम वीर्यस्य शतांशेनापि पिण्डिताः
18
इदं धनुर इयं शक्तिर इदं चक्रम इयं गदा
यद यद इच्छसि चेद अस्त्रं मत्तस तत तद ददानि ते
19
यच छक्नॊषि समुद्यन्तुं परयॊक्तुम अपि वा रणे
तद्गृहाण विनास्त्रेण यन मे दातुम अभीप्ससि
20
स सुनाभं सहस्रारं वज्रनाभम अयस्मयम
वव्रे चक्रं महाबाहॊ सपर्धमानॊ मया सह
21
गृहाण चक्रम इत्य उक्तॊ मया तु तदनन्तरम
जग्राहॊपेत्य सहसा चक्रं सव्येन पाणिना
न चैतद अशकत सथानात संचालयितुम अच्युत
22
अथ तद दक्षिणेनापि गरहीतुम उपचक्रमे
सर्वयत्नेन तेनापि गृह्णन्न एतद अकल्पयत
23
ततः सर्वबलेनापि यच चैतन न शशाक सः
उद्धर्तुं वा चालयितुं दरौणिः परमदुर्मनाः
कृत्वा यत्नं परं शरान्तः स नयवर्तत भारत
24
निवृत्तम अथ तं तस्माद अभिप्रायाद विचेतसम
अहम आमन्त्र्य सुस्निग्धम अश्वत्थामानम अब्रुवम
25
यः स देवमनुष्येषु परमाणं परमं गतः
गाण्डीवधन्वा शवेताश्वः कपिप्रवर केतनः
26
यः साक्षाद देवदेवेशं शितिकण्ठम उमापतिम
दवंद्व युद्धे पराजिष्णुस तॊषयाम आस शंकरम
27
यस्मात परियतरॊ नास्ति ममान्यः पुरुषॊ भुवि
नादेयं यस्य मे किं चिद अपि दाराः सुतास तथा
28
तेनापि सुहृदा बरह्मन पार्थेनाक्लिष्ट कर्मणा
नॊक्तपुर्वम इदं वाक्यं यत तवं माम अभिभाषसे
29
बरह्मचर्यं महद घॊरं चीर्त्वा दवादश वार्षिकम
हिमवत्पार्श्वम अभ्येत्य यॊ मया तपसार्चितः
30
समानव्रतचारिण्यां रुक्मिण्यां यॊ ऽनवजायत
सनत्कुमारस तेजस्वी परद्युम्नॊ नाम मे सुतः
31
तेनाप्य एतन महद दिव्यं चक्रम अप्रतिमं मम
न परार्थितम अभून मूढ यद इदं परार्थितं तवया
32
रामेणातिबलेनैतन नॊक्तपूर्वं कदा चन
न गदेन न साम्बेन यद इदं परार्थितं तवया
33
दवारकावासिभिश चान्यैर वृष्ण्यन्धकमहारथैः
नॊक्तपूर्वम इदं जातु यद इदं परार्थितं तवया
34
भारताचार्य पुत्रः सन मानितः सर्वयादवैः
चक्रेण रथिनां शरेष्ठ किं नु तात युयुत्ससे
35
एवम उक्तॊ मया दरौणिर माम इदं परत्युवाच ह
परयुज्य भवते पूजां यॊत्स्ये कृष्ण तवयेत्य उत
36
ततस ते परार्थितं चक्रं देवदानव पूजितम
अजेयः सयाम इति विभॊ सत्यम एतद बरवीमि ते
37
तवत्तॊ ऽयं दुर्लभं कामम अनवाप्यैव केशव
परतियास्यामि गॊविन्द शिवेनाभिवदस्व माम
38
एतत सुनाभं वृष्णीनाम ऋषभेण तवया धृतम
चक्रम अप्रतिचक्रेण भुवि नान्यॊ ऽभिपद्यते
39
एतावद उक्त्वा दरौणिर मां युग्मम अश्वान धनानि च
आदायॊपययौ बालॊ रत्नानि विविधानि च
40
स संरम्भी दुरात्मा च चपलः करूर एव च
वेद चास्त्रं बरह्मशिरस तस्माद रक्ष्यॊ वृकॊदरः
1
[v]
tasmin prayāte durdharṣe yadūnām ṛṣabhas tataḥ
abravīt puṇḍarīkākṣaḥ kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram
2
eṣa pāṇḍava te bhrātā putraśokam apārayan
jighāṃsur drauṇim ākrande yāti bhārata bhārataḥ
3
bhīmaḥ priyas te sarvebhyo bhrātṛbhyo bharatarṣabha
taṃ kṛcchragatam adya tvaṃ kasmān nābhyavapadyase
4
yat tad ācaṣṭa putrāya droṇaḥ parapuraṃjayaḥ
astraṃ brahmaśiro nāma dahed yat pṛthivīm api
5
tan mahātmā mahābhāgaḥ ketuḥ sarvadhanuṣmatām
pratyapādayad ācāryaḥ prīyamāṇo dhanaṃjayam
6
tat putro 'syaivam evainam anvayācad amarṣaṇaḥ
tataḥ provāca putrāya nātihṛṣṭamanā iva
7
viditaṃ cāpalaṃ hy āsīd ātmajasya mahātmanaḥ
sarvadharmavid ācāryo nānviṣat satataṃ sutam
8
paramāpad gatenāpi na sma tāta tvayā raṇe
idam astraṃ prayoktavyaṃ mānuṣeṣu viśeṣataḥ
9
ity uktavān guruḥ putraṃ droṇaḥ paścād athoktavān
na tvaṃ jātu satāṃ mārge sthāteti puruṣarṣabha
10
sa tad ājñāya duṣṭātmā pitur vacanam apriyam
nirāśaḥ sarvakalyāṇaiḥ śocan paryapatan mahīm
11
tatas tadā kuruśreṣṭha vanasthe tvayi bhārata
avasad dvārakām etya vṛṣṇibhiḥ paramārcitaḥ
12
sa kadā cit samudrānte vasan drāravatīm anu
eka ekaṃ samāgamya mām uvāca hasann iva
13
yat tad ugraṃ tapaḥ kṛṣṇa caran satyaparākramaḥ
agasyād bhāratācāryaḥ pratyapadyata me pitā
14
astraṃ brahmaśiro nāma devagandharvapūjitam
tad adya mayi dāśārha yathā pitari me tathā
15
asmattas tad upādāya vidyam astraṃ yadūttama
mamāpy astraṃ prayaccha tvaṃ cakraṃ ripuharaṃ raṇe
16
sa rājan prīyamāṇena mayāpy uktaḥ kṛtāñjaliḥ
yācamānaḥ prayatnena matto 'straṃ bharatarṣabha
17
devadānavagandharvamanuṣyapatagoragāḥ
na samā mama vīryasya śatāṃśenāpi piṇḍitāḥ
18
idaṃ dhanur iyaṃ śaktir idaṃ cakram iyaṃ gadā
yad yad icchasi ced astraṃ mattas tat tad dadāni te
19
yac chaknoṣi samudyantuṃ prayoktum api vā raṇe
tadgṛhāṇa vināstreṇa yan me dātum abhīpsasi
20
sa sunābhaṃ sahasrāraṃ vajranābham ayasmayam
vavre cakraṃ mahābāho spardhamāno mayā saha
21
gṛhāṇa cakram ity ukto mayā tu tadanantaram
jagrāhopetya sahasā cakraṃ savyena pāṇinā
na caitad aśakat sthānāt saṃcālayitum acyuta
22
atha tad dakṣiṇenāpi grahītum upacakrame
sarvayatnena tenāpi gṛhṇann etad akalpayat
23
tataḥ sarvabalenāpi yac caitan na śaśāka saḥ
uddhartuṃ vā cālayituṃ drauṇiḥ paramadurmanāḥ
kṛtvā yatnaṃ paraṃ śrāntaḥ sa nyavartata bhārata
24
nivṛttam atha taṃ tasmād abhiprāyād vicetasam
aham āmantrya susnigdham aśvatthāmānam abruvam
25
yaḥ sa devamanuṣyeṣu pramāṇaṃ paramaṃ gataḥ
gāṇḍīvadhanvā śvetāśvaḥ kapipravara ketanaḥ
26
yaḥ sākṣād devadeveśaṃ śitikaṇṭham umāpatim
dvaṃdva yuddhe parājiṣṇus toṣayām āsa śaṃkaram
27
yasmāt priyataro nāsti mamānyaḥ puruṣo bhuvi
nādeyaṃ yasya me kiṃ cid api dārāḥ sutās tathā
28
tenāpi suhṛdā brahman pārthenākliṣṭa karmaṇā
noktapurvam idaṃ vākyaṃ yat tvaṃ mām abhibhāṣase
29
brahmacaryaṃ mahad ghoraṃ cīrtvā dvādaśa vārṣikam
himavatpārśvam abhyetya yo mayā tapasārcitaḥ
30
samānavratacāriṇyāṃ rukmiṇyāṃ yo 'nvajāyata
sanatkumāras tejasvī pradyumno nāma me sutaḥ
31
tenāpy etan mahad divyaṃ cakram apratimaṃ mama
na prārthitam abhūn mūḍha yad idaṃ prārthitaṃ tvayā
32
rāmeṇātibalenaitan noktapūrvaṃ kadā cana
na gadena na sāmbena yad idaṃ prārthitaṃ tvayā
33
dvārakāvāsibhiś cānyair vṛṣṇyandhakamahārathaiḥ
noktapūrvam idaṃ jātu yad idaṃ prārthitaṃ tvayā
34
bhāratācārya putraḥ san mānitaḥ sarvayādavaiḥ
cakreṇa rathināṃ śreṣṭha kiṃ nu tāta yuyutsase
35
evam ukto mayā drauṇir mām idaṃ pratyuvāca ha
prayujya bhavate pūjāṃ yotsye kṛṣṇa tvayety uta
36
tatas te prārthitaṃ cakraṃ devadānava pūjitam
ajeyaḥ syām iti vibho satyam etad bravīmi te
37
tvatto 'yaṃ durlabhaṃ kāmam anavāpyaiva keśava
pratiyāsyāmi govinda śivenābhivadasva mām
38
etat sunābhaṃ vṛṣṇnām ṛṣabheṇa tvayā dhṛtam
cakram apraticakreṇa bhuvi nānyo 'bhipadyate
39
etāvad uktvā drauṇir māṃ yugmam aśvān dhanāni ca
ādāyopayayau bālo ratnāni vividhāni ca
40
sa saṃrambhī durātmā ca capalaḥ krūra eva ca
veda cāstraṃ brahmaśiras tasmād rakṣyo vṛkodaraḥ
Book 10
Chapter 12
1
[व]
तस्मिन परयाते दुर्धर्षे यदूनाम ऋषभस ततः
अब्रवीत पुण्डरीकाक्षः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम
2
एष पाण्डव ते भराता पुत्रशॊकम अपारयन
जिघांसुर दरौणिम आक्रन्दे याति भारत भारतः
3
भीमः परियस ते सर्वेभ्यॊ भरातृभ्यॊ भरतर्षभ
तं कृच्छ्रगतम अद्य तवं कस्मान नाभ्यवपद्यसे
4
यत तद आचष्ट पुत्राय दरॊणः परपुरंजयः
अस्त्रं बरह्मशिरॊ नाम दहेद यत पृथिवीम अपि
5
तन महात्मा महाभागः केतुः सर्वधनुष्मताम
परत्यपादयद आचार्यः परीयमाणॊ धनंजयम
6
तत पुत्रॊ ऽसयैवम एवैनम अन्वयाचद अमर्षणः
ततः परॊवाच पुत्राय नातिहृष्टमना इव
7
विदितं चापलं हय आसीद आत्मजस्य महात्मनः
सर्वधर्मविद आचार्यॊ नान्विषत सततं सुतम
8
परमापद गतेनापि न सम तात तवया रणे
इदम अस्त्रं परयॊक्तव्यं मानुषेषु विशेषतः
9
इत्य उक्तवान गुरुः पुत्रं दरॊणः पश्चाद अथॊक्तवान
न तवं जातु सतां मार्गे सथातेति पुरुषर्षभ
10
स तद आज्ञाय दुष्टात्मा पितुर वचनम अप्रियम
निराशः सर्वकल्याणैः शॊचन पर्यपतन महीम
11
ततस तदा कुरुश्रेष्ठ वनस्थे तवयि भारत
अवसद दवारकाम एत्य वृष्णिभिः परमार्चितः
12
स कदा चित समुद्रान्ते वसन दरारवतीम अनु
एक एकं समागम्य माम उवाच हसन्न इव
13
यत तद उग्रं तपः कृष्ण चरन सत्यपराक्रमः
अगस्याद भारताचार्यः परत्यपद्यत मे पिता
14
अस्त्रं बरह्मशिरॊ नाम देवगन्धर्वपूजितम
तद अद्य मयि दाशार्ह यथा पितरि मे तथा
15
अस्मत्तस तद उपादाय विद्यम अस्त्रं यदूत्तम
ममाप्य अस्त्रं परयच्छ तवं चक्रं रिपुहरं रणे
16
स राजन परीयमाणेन मयाप्य उक्तः कृताञ्जलिः
याचमानः परयत्नेन मत्तॊ ऽसत्रं भरतर्षभ
17
देवदानवगन्धर्वमनुष्यपतगॊरगाः
न समा मम वीर्यस्य शतांशेनापि पिण्डिताः
18
इदं धनुर इयं शक्तिर इदं चक्रम इयं गदा
यद यद इच्छसि चेद अस्त्रं मत्तस तत तद ददानि ते
19
यच छक्नॊषि समुद्यन्तुं परयॊक्तुम अपि वा रणे
तद्गृहाण विनास्त्रेण यन मे दातुम अभीप्ससि
20
स सुनाभं सहस्रारं वज्रनाभम अयस्मयम
वव्रे चक्रं महाबाहॊ सपर्धमानॊ मया सह
21
गृहाण चक्रम इत्य उक्तॊ मया तु तदनन्तरम
जग्राहॊपेत्य सहसा चक्रं सव्येन पाणिना
न चैतद अशकत सथानात संचालयितुम अच्युत
22
अथ तद दक्षिणेनापि गरहीतुम उपचक्रमे
सर्वयत्नेन तेनापि गृह्णन्न एतद अकल्पयत
23
ततः सर्वबलेनापि यच चैतन न शशाक सः
उद्धर्तुं वा चालयितुं दरौणिः परमदुर्मनाः
कृत्वा यत्नं परं शरान्तः स नयवर्तत भारत
24
निवृत्तम अथ तं तस्माद अभिप्रायाद विचेतसम
अहम आमन्त्र्य सुस्निग्धम अश्वत्थामानम अब्रुवम
25
यः स देवमनुष्येषु परमाणं परमं गतः
गाण्डीवधन्वा शवेताश्वः कपिप्रवर केतनः
26
यः साक्षाद देवदेवेशं शितिकण्ठम उमापतिम
दवंद्व युद्धे पराजिष्णुस तॊषयाम आस शंकरम
27
यस्मात परियतरॊ नास्ति ममान्यः पुरुषॊ भुवि
नादेयं यस्य मे किं चिद अपि दाराः सुतास तथा
28
तेनापि सुहृदा बरह्मन पार्थेनाक्लिष्ट कर्मणा
नॊक्तपुर्वम इदं वाक्यं यत तवं माम अभिभाषसे
29
बरह्मचर्यं महद घॊरं चीर्त्वा दवादश वार्षिकम
हिमवत्पार्श्वम अभ्येत्य यॊ मया तपसार्चितः
30
समानव्रतचारिण्यां रुक्मिण्यां यॊ ऽनवजायत
सनत्कुमारस तेजस्वी परद्युम्नॊ नाम मे सुतः
31
तेनाप्य एतन महद दिव्यं चक्रम अप्रतिमं मम
न परार्थितम अभून मूढ यद इदं परार्थितं तवया
32
रामेणातिबलेनैतन नॊक्तपूर्वं कदा चन
न गदेन न साम्बेन यद इदं परार्थितं तवया
33
दवारकावासिभिश चान्यैर वृष्ण्यन्धकमहारथैः
नॊक्तपूर्वम इदं जातु यद इदं परार्थितं तवया
34
भारताचार्य पुत्रः सन मानितः सर्वयादवैः
चक्रेण रथिनां शरेष्ठ किं नु तात युयुत्ससे
35
एवम उक्तॊ मया दरौणिर माम इदं परत्युवाच ह
परयुज्य भवते पूजां यॊत्स्ये कृष्ण तवयेत्य उत
36
ततस ते परार्थितं चक्रं देवदानव पूजितम
अजेयः सयाम इति विभॊ सत्यम एतद बरवीमि ते
37
तवत्तॊ ऽयं दुर्लभं कामम अनवाप्यैव केशव
परतियास्यामि गॊविन्द शिवेनाभिवदस्व माम
38
एतत सुनाभं वृष्णीनाम ऋषभेण तवया धृतम
चक्रम अप्रतिचक्रेण भुवि नान्यॊ ऽभिपद्यते
39
एतावद उक्त्वा दरौणिर मां युग्मम अश्वान धनानि च
आदायॊपययौ बालॊ रत्नानि विविधानि च
40
स संरम्भी दुरात्मा च चपलः करूर एव च
वेद चास्त्रं बरह्मशिरस तस्माद रक्ष्यॊ वृकॊदरः
1
[v]
tasmin prayāte durdharṣe yadūnām ṛṣabhas tataḥ
abravīt puṇḍarīkākṣaḥ kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram
2
eṣa pāṇḍava te bhrātā putraśokam apārayan
jighāṃsur drauṇim ākrande yāti bhārata bhārataḥ
3
bhīmaḥ priyas te sarvebhyo bhrātṛbhyo bharatarṣabha
taṃ kṛcchragatam adya tvaṃ kasmān nābhyavapadyase
4
yat tad ācaṣṭa putrāya droṇaḥ parapuraṃjayaḥ
astraṃ brahmaśiro nāma dahed yat pṛthivīm api
5
tan mahātmā mahābhāgaḥ ketuḥ sarvadhanuṣmatām
pratyapādayad ācāryaḥ prīyamāṇo dhanaṃjayam
6
tat putro 'syaivam evainam anvayācad amarṣaṇaḥ
tataḥ provāca putrāya nātihṛṣṭamanā iva
7
viditaṃ cāpalaṃ hy āsīd ātmajasya mahātmanaḥ
sarvadharmavid ācāryo nānviṣat satataṃ sutam
8
paramāpad gatenāpi na sma tāta tvayā raṇe
idam astraṃ prayoktavyaṃ mānuṣeṣu viśeṣataḥ
9
ity uktavān guruḥ putraṃ droṇaḥ paścād athoktavān
na tvaṃ jātu satāṃ mārge sthāteti puruṣarṣabha
10
sa tad ājñāya duṣṭātmā pitur vacanam apriyam
nirāśaḥ sarvakalyāṇaiḥ śocan paryapatan mahīm
11
tatas tadā kuruśreṣṭha vanasthe tvayi bhārata
avasad dvārakām etya vṛṣṇibhiḥ paramārcitaḥ
12
sa kadā cit samudrānte vasan drāravatīm anu
eka ekaṃ samāgamya mām uvāca hasann iva
13
yat tad ugraṃ tapaḥ kṛṣṇa caran satyaparākramaḥ
agasyād bhāratācāryaḥ pratyapadyata me pitā
14
astraṃ brahmaśiro nāma devagandharvapūjitam
tad adya mayi dāśārha yathā pitari me tathā
15
asmattas tad upādāya vidyam astraṃ yadūttama
mamāpy astraṃ prayaccha tvaṃ cakraṃ ripuharaṃ raṇe
16
sa rājan prīyamāṇena mayāpy uktaḥ kṛtāñjaliḥ
yācamānaḥ prayatnena matto 'straṃ bharatarṣabha
17
devadānavagandharvamanuṣyapatagoragāḥ
na samā mama vīryasya śatāṃśenāpi piṇḍitāḥ
18
idaṃ dhanur iyaṃ śaktir idaṃ cakram iyaṃ gadā
yad yad icchasi ced astraṃ mattas tat tad dadāni te
19
yac chaknoṣi samudyantuṃ prayoktum api vā raṇe
tadgṛhāṇa vināstreṇa yan me dātum abhīpsasi
20
sa sunābhaṃ sahasrāraṃ vajranābham ayasmayam
vavre cakraṃ mahābāho spardhamāno mayā saha
21
gṛhāṇa cakram ity ukto mayā tu tadanantaram
jagrāhopetya sahasā cakraṃ savyena pāṇinā
na caitad aśakat sthānāt saṃcālayitum acyuta
22
atha tad dakṣiṇenāpi grahītum upacakrame
sarvayatnena tenāpi gṛhṇann etad akalpayat
23
tataḥ sarvabalenāpi yac caitan na śaśāka saḥ
uddhartuṃ vā cālayituṃ drauṇiḥ paramadurmanāḥ
kṛtvā yatnaṃ paraṃ śrāntaḥ sa nyavartata bhārata
24
nivṛttam atha taṃ tasmād abhiprāyād vicetasam
aham āmantrya susnigdham aśvatthāmānam abruvam
25
yaḥ sa devamanuṣyeṣu pramāṇaṃ paramaṃ gataḥ
gāṇḍīvadhanvā śvetāśvaḥ kapipravara ketanaḥ
26
yaḥ sākṣād devadeveśaṃ śitikaṇṭham umāpatim
dvaṃdva yuddhe parājiṣṇus toṣayām āsa śaṃkaram
27
yasmāt priyataro nāsti mamānyaḥ puruṣo bhuvi
nādeyaṃ yasya me kiṃ cid api dārāḥ sutās tathā
28
tenāpi suhṛdā brahman pārthenākliṣṭa karmaṇā
noktapurvam idaṃ vākyaṃ yat tvaṃ mām abhibhāṣase
29
brahmacaryaṃ mahad ghoraṃ cīrtvā dvādaśa vārṣikam
himavatpārśvam abhyetya yo mayā tapasārcitaḥ
30
samānavratacāriṇyāṃ rukmiṇyāṃ yo 'nvajāyata
sanatkumāras tejasvī pradyumno nāma me sutaḥ
31
tenāpy etan mahad divyaṃ cakram apratimaṃ mama
na prārthitam abhūn mūḍha yad idaṃ prārthitaṃ tvayā
32
rāmeṇātibalenaitan noktapūrvaṃ kadā cana
na gadena na sāmbena yad idaṃ prārthitaṃ tvayā
33
dvārakāvāsibhiś cānyair vṛṣṇyandhakamahārathaiḥ
noktapūrvam idaṃ jātu yad idaṃ prārthitaṃ tvayā
34
bhāratācārya putraḥ san mānitaḥ sarvayādavaiḥ
cakreṇa rathināṃ śreṣṭha kiṃ nu tāta yuyutsase
35
evam ukto mayā drauṇir mām idaṃ pratyuvāca ha
prayujya bhavate pūjāṃ yotsye kṛṣṇa tvayety uta
36
tatas te prārthitaṃ cakraṃ devadānava pūjitam
ajeyaḥ syām iti vibho satyam etad bravīmi te
37
tvatto 'yaṃ durlabhaṃ kāmam anavāpyaiva keśava
pratiyāsyāmi govinda śivenābhivadasva mām
38
etat sunābhaṃ vṛṣṇnām ṛṣabheṇa tvayā dhṛtam
cakram apraticakreṇa bhuvi nānyo 'bhipadyate
39
etāvad uktvā drauṇir māṃ yugmam aśvān dhanāni ca
ādāyopayayau bālo ratnāni vividhāni ca
40
sa saṃrambhī durātmā ca capalaḥ krūra eva ca
veda cāstraṃ brahmaśiras tasmād rakṣyo vṛkodaraḥ
