Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 14. Chapter 45
Book 14. Chapter 45
The Mahabharata In Sanskrit
Book 14
Chapter
45
1
[बर]
बुद्धिसारं मन सतम्भम इन्द्रियग्रामबन्धनम
महाभूतार विष्कम्भं निमेष परिवेष्टनम
2
जरा शॊकसमाविष्टं वयाधिव्यसनसंचरम
देशकालविचारीदं शरमव्यायाम अनिस्वनम
3
अहॊरात्र परिक्षेपं शीतॊष्णपरिमण्डलम
सुखदुःखान्त संक्लेशं कषुत्पिपासावकीलनम
4
छाया तप विलेखं च निमेषॊन्मेष विह्वलम
घॊरमॊहजनाकीर्णं वर्तमानम अचेतनम
5
मासार्ध मासगणितं विषमं लॊकसंचरम
तमॊ निचयपङ्कं च रजॊ वेगप्रवर्तकम
6
सत्त्वालंकार दीप्तं च गुणसंघात मण्डलम
सवरविग्रह नाभीकं शॊकसंघात वर्तनम
7
करिया कारणसंयुक्तं रागविस्तारम आयतम
लॊभेप्सा परिसंख्यातं विविक्तज्ञानसंभवम
8
भयमॊहपरीवारं भूतसंमॊह कारकम
आनन्द परीतिधारं च कामक्रॊधपरिग्रहम
9
महद आदि विशेषान्तम असक्तप्रभवाव्ययम
मनॊजवनम अश्रान्तं कालचक्रं परवर्तते
10
एतद दवंद्व समायुक्तं कालचक्रम अचेतनम
विसृजेत संक्षिपेच चापि बॊधयेत सामरं जगत
11
कालचक्रप्रवृत्तिं च निवृत्तिं चैव तत्त्वतः
कालचक्रप्रवृत्तिं च निवृत्तिं चैव तत्त्वतः
यस तु वेद नरॊ नित्यं न स भूतेषु मुह्यति
12
विमुक्तः सर्वसंक्लेशैः सर्वद्वंद्वातिगॊ मुनिः
विमुक्तः सर्वपापेभ्यः पराप्नॊति परमां गतिम
13
गृहस्थॊ बरह्म चारी च वानप्रस्थॊ ऽथ भिक्षुकः
चत्वार आश्रमाः परॊक्ताः सर्वे गार्हस्थ्य मूलकाः
14
यः कश चिद इह लॊके च हय आगमः संप्रकीर्तितः
तस्यान्त गमनं शरेयः कीर्तिर एषा सनातनी
15
संस्कारैः संस्कृतः पूर्वं यथावच चरितव्रतः
जातौ गुणविशिष्टायां समावर्तेत वेदवित
16
सवदारनिरतॊ दान्तः शिष्टाचारॊ जितेन्द्रियः
पञ्चभिश च महायज्ञैः शरद्दधानॊ यजेत ह
17
देवतातिथिशिष्टाशी निरतॊ वेद कर्मसु
इज्या परदानयुक्तश च यथाशक्ति यथाविधि
18
न पाणिपादचपलॊ न नेत्रचपलॊ मुनिः
न च वाग अङ्गचपल इति शिष्टस्य गॊचरः
19
नित्ययज्ञॊपवीती सयाच छुक्ल वासाः शुचिव्रताः
नियतॊ दमदानाभ्यां सदा शिष्टैश च संविशेत
20
जितशिश्नॊदरॊ मैत्रः शिष्टाचार समाहितः
वैणवीं धारयेद यष्टिं सॊदकं च कमण्डलुम
21
अधीत्याध्यापनं कुर्यात तथा यजन याजने
दानं परतिग्रहं चैव षड्गुणां वृत्तिम आचरेत
22
तरीणि कर्माणि यानीह बराह्मणानां तु जीविका
याजनाध्यापने चॊभे शुद्धाच चापि परतिग्रहः
23
अवशेषाणि चान्यानि तरीणि कर्माणि यानि तु
दानम अध्ययनं यज्ञॊ धर्मयुक्तानि तानि तु
24
तेष्व अप्रमादं कुर्वीत तरिषु कर्मसु धर्मवित
दान्तॊ मैत्रः कषमा युक्तः सर्वभूतसमॊ मुनिः
25
सर्वम एतद यथाशक्ति विप्रॊ निर्वर्तयञ शुचिः
एवं युक्तॊ जयेत सवर्गं गृहस्थः संशितव्रतः
1
[br]
buddhisāraṃ mana stambham indriyagrāmabandhanam
mahābhūtāra viṣkambhaṃ nimeṣa pariveṣṭanam
2
jarā śokasamāviṣṭaṃ vyādhivyasanasaṃcaram
deśakālavicārīdaṃ śramavyāyām anisvanam
3
ahorātra parikṣepaṃ śītoṣṇaparimaṇḍalam
sukhaduḥkhānta saṃkleśaṃ kṣutpipāsāvakīlanam
4
chāyā tapa vilekhaṃ ca nimeṣonmeṣa vihvalam
ghoramohajanākīrṇaṃ vartamānam acetanam
5
māsārdha māsagaṇitaṃ viṣamaṃ lokasaṃcaram
tamo nicayapaṅkaṃ ca rajo vegapravartakam
6
sattvālaṃkāra dīptaṃ ca guṇasaṃghāta maṇḍalam
svaravigraha nābhīkaṃ śokasaṃghāta vartanam
7
kriyā kāraṇasaṃyuktaṃ rāgavistāram āyatam
lobhepsā parisaṃkhyātaṃ viviktajñānasaṃbhavam
8
bhayamohaparīvāraṃ bhūtasaṃmoha kārakam
ānanda prītidhāraṃ ca kāmakrodhaparigraham
9
mahad ādi viśeṣāntam asaktaprabhavāvyayam
manojavanam aśrāntaṃ kālacakraṃ pravartate
10
etad dvaṃdva samāyuktaṃ kālacakram acetanam
visṛjet saṃkṣipec cāpi bodhayet sāmaraṃ jagat
11
kālacakrapravṛttiṃ ca nivṛttiṃ caiva tattvataḥ
kālacakrapravṛttiṃ ca nivṛttiṃ caiva tattvataḥ
yas tu veda naro nityaṃ na sa bhūteṣu muhyati
12
vimuktaḥ sarvasaṃkleśaiḥ sarvadvaṃdvātigo muniḥ
vimuktaḥ sarvapāpebhyaḥ prāpnoti paramāṃ gatim
13
gṛhastho brahma cārī ca vānaprastho 'tha bhikṣukaḥ
catvāra āśramāḥ proktāḥ sarve gārhasthya mūlak
āḥ
14
yaḥ kaś cid iha loke ca hy āgamaḥ saṃprakīrtitaḥ
tasyānta gamanaṃ śreyaḥ kīrtir eṣā sanātan
ī
15
saṃskāraiḥ saṃskṛtaḥ pūrvaṃ yathāvac caritavrataḥ
jātau guṇaviśiṣṭāyāṃ samāvarteta vedavit
16
svadāranirato dāntaḥ śiṣṭācāro jitendriyaḥ
pañcabhiś ca mahāyajñaiḥ śraddadhāno yajeta ha
17
devatātithiśi
ṣṭāśī
nirato veda karmasu
ijyā pradānayuktaś ca yathāśakti yathāvidhi
18
na pāṇipādacapalo na netracapalo muniḥ
na ca vāg aṅgacapala iti śiṣṭasya gocara
ḥ
19
nityayajñopavītī syāc chukla vāsāḥ śucivratāḥ
niyato damadānābhyāṃ sadā śiṣṭaiś ca saṃviśet
20
jitaśiśnodaro maitraḥ śiṣṭācāra samāhitaḥ
vaiṇavīṃ dhārayed yaṣṭiṃ sodakaṃ ca kamaṇḍalum
21
adhītyādhyāpanaṃ kuryāt tathā yajana yājane
dānaṃ pratigrahaṃ caiva ṣaḍguṇāṃ vṛttim ācaret
22
trīṇi karmāṇi yānīha brāhmaṇānāṃ tu jīvikā
yājanādhyāpane cobhe śuddhāc cāpi pratigraha
ḥ
23
avaśeṣāṇi cānyāni trīṇi karmāṇi yāni tu
dānam adhyayanaṃ yajño dharmayuktāni tāni tu
24
teṣv apramādaṃ kurvīta triṣu karmasu dharmavit
dānto maitraḥ kṣamā yuktaḥ sarvabhūtasamo muni
ḥ
25
sarvam etad yathāśakti vipro nirvartayañ śuciḥ
evaṃ yukto jayet svargaṃ gṛhasthaḥ saṃśitavrataḥ
prophet enoch
|
prophet enoch
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 14. Chapter 45