Book 3. Chapter 235
The Mahabharata In Sanskrit
Book 3
Chapter 235
1
[वै]
ततॊ ऽरजुनश चित्रसेनं परहसन्न इदम अब्रवीत
मध्ये गन्धर्वसैन्यानां महेष्वासॊ महाद्युतिः
2
किं ते वयवसितं वीर कौरवाणां विनिग्रहे
किमर्थं च सदारॊ ऽयं निगृहीतः सुयॊधनः
3
[चित्र]
विदितॊ ऽयम अभिप्रायस ततस्थेन महात्मना
दुर्यॊधनस्य पापस्य कर्णस्य च धनंजय
4
वनस्थान भवतॊ जञात्वा कलिश्यमानान अनर्हवत
इमे ऽवहसितुं पराप्ता दरौपदीं च यशस्विनीम
5
जञात्वा चिकीर्षितं चैषां माम उवाच सुरेश्वरः
गच्छ दुर्यॊधनं बद्ध्वा सामात्यं तवम इहानय
6
धनंजयश च ते रक्ष्यः सह भरातृभिर आहवे
स हि परियः सखा तुभ्यं शिष्यश च तव पाण्टवः
7
वचनाद देवराजस्य ततॊ ऽसमीहागतॊ दरुतम
अयं दुरात्मा बद्धश च गमिष्यामि सुरालयम
8
[अर्ज]
उत्सृज्यतां चित्रसेन भरातास्माकं सुयॊधनः
धर्मराजस्य संदेशान मम चेद इच्छसि परियम
9
[चित्र]
पापॊ ऽयं नित्यसंदुष्टॊ न विमॊक्षणम अर्हति
परलब्धा धर्मराजस्य कृष्णायाश च धनंजय
10
नेदं चिकीर्षितं तस्य कुन्तीपुत्रॊ महाव्रतः
जानाति धर्मराजॊ हि शरुत्वा कुरु यथेच्छसि
11
[वै]
ते सर्व एव राजानम अभिजग्मुर युधिष्ठिरम
अभिगम्य च तत सर्वं शशंसुस तस्य दुष्कृतम
12
अजातशत्रुस तच छरुत्वा गन्धर्वस्य वचस तदा
मॊक्षयाम आस तान सर्वान गन्धर्वान परशशंस च
13
दिष्ट्या भवद्भिर बलिभिः शक्तैः सर्वैर न हिंसितः
दुर्वृत्तॊ दार्तराष्ट्रॊ ऽयं सामात्यज्ञाति बान्धवः
14
उपकारॊ महांस तात कृतॊ ऽयं मम खेचराः
कुलं न परिभूतं मे मॊक्षेणास्य दुरात्मनः
15
आज्ञापयध्वम इष्टानि परीयामॊ दर्शनेन वः
पराप्य सर्वान अभिप्रायांस ततॊ वरजत माचिरम
16
अनुज्ञातास तु गन्धर्वाः पाण्डुपुत्रेण धीमता
सहाप्सरॊभिः संहृष्टाश चित्रसेन मुखा ययुः
17
देवराड अपि गन्धर्वान मृतांस तान समजीवयत
दिव्येनामृत वर्षेण ये हताः कौरवैर युधि
18
जञातींस तान अवमुच्याथ राजदारांश च सर्वशः
कृत्वा च दुष्करं कर्म परीतियुक्ताश च पाण्डवाः
19
सस्त्री कुमारैः कुरुभिः पूज्यमाना महारथाः
बभ्राजिरे महात्मानः कुरुमध्ये यथाग्नयः
20
ततॊ दुर्यॊधनं मुच्य भरातृभिः सहितं तदा
युधिष्ठिरः सप्रणयम इदं वचनम अब्रवीत
21
मा सम तात पुनः कार्षीर ईदृशं साहसं कव चित
न हि साहस कर्तारः सुखम एधन्ति भारत
22
सवस्तिमान सहितः सर्वैर भरातृभिः कुरुनन्दन
गृहान वरज यथाकामं वैमनस्यं च मा कृथाः
23
पाण्डवेनाभ्यनुज्ञातॊ राजा दुर्यॊधनस तदा
विदीर्यमाणॊ वरीडेन जगाम गनरं परति
24
तस्मिन गते कौरवेये कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः
भरातृभिः सहितॊ वीरः पूज्यमानॊ दविजातिभिः
25
तपॊधनैश च तैः सर्वैर वृतः शक्र इवामरैः
वने दवैतवने तस्मिन विजहार मुदा युतः
1
[vai]
tato 'rjunaś citrasenaṃ prahasann idam abravīt
madhye gandharvasainyānāṃ maheṣvāso mahādyutiḥ
2
kiṃ te vyavasitaṃ vīra kauravāṇāṃ vinigrahe
kimarthaṃ ca sadāro 'yaṃ nigṛhītaḥ suyodhanaḥ
3
[citra]
vidito 'yam abhiprāyas tatasthena mahātmanā
duryodhanasya pāpasya karṇasya ca dhanaṃjaya
4
vanasthān bhavato jñātvā kliśyamānān anarhavat
ime 'vahasituṃ prāptā draupadīṃ ca yaśasvinīm
5
jñātvā cikīrṣitaṃ caiṣāṃ mām uvāca sureśvaraḥ
gaccha duryodhanaṃ baddhvā sāmātyaṃ tvam ihānaya
6
dhanaṃjayaś ca te rakṣyaḥ saha bhrātṛbhir āhave
sa hi priyaḥ sakhā tubhyaṃ śiṣyaś ca tava pāṇṭavaḥ
7
vacanād devarājasya tato 'smīhāgato drutam
ayaṃ durātmā baddhaś ca gamiṣyāmi surālayam
8
[arj]
utsṛjyatāṃ citrasena bhrātāsmākaṃ suyodhanaḥ
dharmarājasya saṃdeśān mama ced icchasi priyam
9
[citra]
pāpo 'yaṃ nityasaṃduṣṭo na vimokṣaṇam arhati
pralabdhā dharmarājasya kṛṣṇyāś ca dhanaṃjaya
10
nedaṃ cikīrṣitaṃ tasya kuntīputro mahāvrataḥ
jānāti dharmarājo hi śrutvā kuru yathecchasi
11
[vai]
te sarva eva rājānam abhijagmur yudhiṣṭhiram
abhigamya ca tat sarvaṃ śaśaṃsus tasya duṣkṛtam
12
ajātaśatrus tac chrutvā gandharvasya vacas tadā
mokṣayām āsa tān sarvān gandharvān praśaśaṃsa ca
13
diṣṭyā bhavadbhir balibhiḥ śaktaiḥ sarvair na hiṃsitaḥ
durvṛtto dārtarāṣṭro 'yaṃ sāmātyajñāti bāndhavaḥ
14
upakāro mahāṃs tāta kṛto 'yaṃ mama khecarāḥ
kulaṃ na paribhūtaṃ me mokṣeṇāsya durātmanaḥ
15
jñāpayadhvam iṣṭāni prīyāmo darśanena vaḥ
prāpya sarvān abhiprāyāṃs tato vrajata māciram
16
anujñātās tu gandharvāḥ pāṇḍuputreṇa dhīmatā
sahāpsarobhiḥ saṃhṛṣṭāś citrasena mukhā yayuḥ
17
devarāḍ api gandharvān mṛtāṃs tān samajīvayat
divyenāmṛta varṣeṇa ye hatāḥ kauravair yudhi
18
jñātīṃs tān avamucyātha rājadārāṃś ca sarvaśaḥ
kṛtvā ca duṣkaraṃ karma prītiyuktāś ca pāṇḍavāḥ
19
sastrī kumāraiḥ kurubhiḥ pūjyamānā mahārathāḥ
babhrājire mahātmānaḥ kurumadhye yathāgnayaḥ
20
tato duryodhanaṃ mucya bhrātṛbhiḥ sahitaṃ tadā
yudhiṣṭhiraḥ sapraṇayam idaṃ vacanam abravīt
21
mā sma tāta punaḥ kārṣīr īdṛśaṃ sāhasaṃ kva cit
na hi sāhasa kartāraḥ sukham edhanti bhārata
22
svastimān sahitaḥ sarvair bhrātṛbhiḥ kurunandana
gṛhān vraja yathākāmaṃ vaimanasyaṃ ca mā kṛthāḥ
23
pāṇḍavenābhyanujñāto rājā duryodhanas tadā
vidīryamāṇo vrīḍena jagāma ganaraṃ prati
24
tasmin gate kauraveye kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
bhrātṛbhiḥ sahito vīraḥ pūjyamāno dvijātibhiḥ
25
tapodhanaiś ca taiḥ sarvair vṛtaḥ śakra ivāmaraiḥ
vane dvaitavane tasmin vijahāra mudā yutaḥ
Book 3
Chapter 235
1
[वै]
ततॊ ऽरजुनश चित्रसेनं परहसन्न इदम अब्रवीत
मध्ये गन्धर्वसैन्यानां महेष्वासॊ महाद्युतिः
2
किं ते वयवसितं वीर कौरवाणां विनिग्रहे
किमर्थं च सदारॊ ऽयं निगृहीतः सुयॊधनः
3
[चित्र]
विदितॊ ऽयम अभिप्रायस ततस्थेन महात्मना
दुर्यॊधनस्य पापस्य कर्णस्य च धनंजय
4
वनस्थान भवतॊ जञात्वा कलिश्यमानान अनर्हवत
इमे ऽवहसितुं पराप्ता दरौपदीं च यशस्विनीम
5
जञात्वा चिकीर्षितं चैषां माम उवाच सुरेश्वरः
गच्छ दुर्यॊधनं बद्ध्वा सामात्यं तवम इहानय
6
धनंजयश च ते रक्ष्यः सह भरातृभिर आहवे
स हि परियः सखा तुभ्यं शिष्यश च तव पाण्टवः
7
वचनाद देवराजस्य ततॊ ऽसमीहागतॊ दरुतम
अयं दुरात्मा बद्धश च गमिष्यामि सुरालयम
8
[अर्ज]
उत्सृज्यतां चित्रसेन भरातास्माकं सुयॊधनः
धर्मराजस्य संदेशान मम चेद इच्छसि परियम
9
[चित्र]
पापॊ ऽयं नित्यसंदुष्टॊ न विमॊक्षणम अर्हति
परलब्धा धर्मराजस्य कृष्णायाश च धनंजय
10
नेदं चिकीर्षितं तस्य कुन्तीपुत्रॊ महाव्रतः
जानाति धर्मराजॊ हि शरुत्वा कुरु यथेच्छसि
11
[वै]
ते सर्व एव राजानम अभिजग्मुर युधिष्ठिरम
अभिगम्य च तत सर्वं शशंसुस तस्य दुष्कृतम
12
अजातशत्रुस तच छरुत्वा गन्धर्वस्य वचस तदा
मॊक्षयाम आस तान सर्वान गन्धर्वान परशशंस च
13
दिष्ट्या भवद्भिर बलिभिः शक्तैः सर्वैर न हिंसितः
दुर्वृत्तॊ दार्तराष्ट्रॊ ऽयं सामात्यज्ञाति बान्धवः
14
उपकारॊ महांस तात कृतॊ ऽयं मम खेचराः
कुलं न परिभूतं मे मॊक्षेणास्य दुरात्मनः
15
आज्ञापयध्वम इष्टानि परीयामॊ दर्शनेन वः
पराप्य सर्वान अभिप्रायांस ततॊ वरजत माचिरम
16
अनुज्ञातास तु गन्धर्वाः पाण्डुपुत्रेण धीमता
सहाप्सरॊभिः संहृष्टाश चित्रसेन मुखा ययुः
17
देवराड अपि गन्धर्वान मृतांस तान समजीवयत
दिव्येनामृत वर्षेण ये हताः कौरवैर युधि
18
जञातींस तान अवमुच्याथ राजदारांश च सर्वशः
कृत्वा च दुष्करं कर्म परीतियुक्ताश च पाण्डवाः
19
सस्त्री कुमारैः कुरुभिः पूज्यमाना महारथाः
बभ्राजिरे महात्मानः कुरुमध्ये यथाग्नयः
20
ततॊ दुर्यॊधनं मुच्य भरातृभिः सहितं तदा
युधिष्ठिरः सप्रणयम इदं वचनम अब्रवीत
21
मा सम तात पुनः कार्षीर ईदृशं साहसं कव चित
न हि साहस कर्तारः सुखम एधन्ति भारत
22
सवस्तिमान सहितः सर्वैर भरातृभिः कुरुनन्दन
गृहान वरज यथाकामं वैमनस्यं च मा कृथाः
23
पाण्डवेनाभ्यनुज्ञातॊ राजा दुर्यॊधनस तदा
विदीर्यमाणॊ वरीडेन जगाम गनरं परति
24
तस्मिन गते कौरवेये कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः
भरातृभिः सहितॊ वीरः पूज्यमानॊ दविजातिभिः
25
तपॊधनैश च तैः सर्वैर वृतः शक्र इवामरैः
वने दवैतवने तस्मिन विजहार मुदा युतः
1
[vai]
tato 'rjunaś citrasenaṃ prahasann idam abravīt
madhye gandharvasainyānāṃ maheṣvāso mahādyutiḥ
2
kiṃ te vyavasitaṃ vīra kauravāṇāṃ vinigrahe
kimarthaṃ ca sadāro 'yaṃ nigṛhītaḥ suyodhanaḥ
3
[citra]
vidito 'yam abhiprāyas tatasthena mahātmanā
duryodhanasya pāpasya karṇasya ca dhanaṃjaya
4
vanasthān bhavato jñātvā kliśyamānān anarhavat
ime 'vahasituṃ prāptā draupadīṃ ca yaśasvinīm
5
jñātvā cikīrṣitaṃ caiṣāṃ mām uvāca sureśvaraḥ
gaccha duryodhanaṃ baddhvā sāmātyaṃ tvam ihānaya
6
dhanaṃjayaś ca te rakṣyaḥ saha bhrātṛbhir āhave
sa hi priyaḥ sakhā tubhyaṃ śiṣyaś ca tava pāṇṭavaḥ
7
vacanād devarājasya tato 'smīhāgato drutam
ayaṃ durātmā baddhaś ca gamiṣyāmi surālayam
8
[arj]
utsṛjyatāṃ citrasena bhrātāsmākaṃ suyodhanaḥ
dharmarājasya saṃdeśān mama ced icchasi priyam
9
[citra]
pāpo 'yaṃ nityasaṃduṣṭo na vimokṣaṇam arhati
pralabdhā dharmarājasya kṛṣṇyāś ca dhanaṃjaya
10
nedaṃ cikīrṣitaṃ tasya kuntīputro mahāvrataḥ
jānāti dharmarājo hi śrutvā kuru yathecchasi
11
[vai]
te sarva eva rājānam abhijagmur yudhiṣṭhiram
abhigamya ca tat sarvaṃ śaśaṃsus tasya duṣkṛtam
12
ajātaśatrus tac chrutvā gandharvasya vacas tadā
mokṣayām āsa tān sarvān gandharvān praśaśaṃsa ca
13
diṣṭyā bhavadbhir balibhiḥ śaktaiḥ sarvair na hiṃsitaḥ
durvṛtto dārtarāṣṭro 'yaṃ sāmātyajñāti bāndhavaḥ
14
upakāro mahāṃs tāta kṛto 'yaṃ mama khecarāḥ
kulaṃ na paribhūtaṃ me mokṣeṇāsya durātmanaḥ
15
jñāpayadhvam iṣṭāni prīyāmo darśanena vaḥ
prāpya sarvān abhiprāyāṃs tato vrajata māciram
16
anujñātās tu gandharvāḥ pāṇḍuputreṇa dhīmatā
sahāpsarobhiḥ saṃhṛṣṭāś citrasena mukhā yayuḥ
17
devarāḍ api gandharvān mṛtāṃs tān samajīvayat
divyenāmṛta varṣeṇa ye hatāḥ kauravair yudhi
18
jñātīṃs tān avamucyātha rājadārāṃś ca sarvaśaḥ
kṛtvā ca duṣkaraṃ karma prītiyuktāś ca pāṇḍavāḥ
19
sastrī kumāraiḥ kurubhiḥ pūjyamānā mahārathāḥ
babhrājire mahātmānaḥ kurumadhye yathāgnayaḥ
20
tato duryodhanaṃ mucya bhrātṛbhiḥ sahitaṃ tadā
yudhiṣṭhiraḥ sapraṇayam idaṃ vacanam abravīt
21
mā sma tāta punaḥ kārṣīr īdṛśaṃ sāhasaṃ kva cit
na hi sāhasa kartāraḥ sukham edhanti bhārata
22
svastimān sahitaḥ sarvair bhrātṛbhiḥ kurunandana
gṛhān vraja yathākāmaṃ vaimanasyaṃ ca mā kṛthāḥ
23
pāṇḍavenābhyanujñāto rājā duryodhanas tadā
vidīryamāṇo vrīḍena jagāma ganaraṃ prati
24
tasmin gate kauraveye kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
bhrātṛbhiḥ sahito vīraḥ pūjyamāno dvijātibhiḥ
25
tapodhanaiś ca taiḥ sarvair vṛtaḥ śakra ivāmaraiḥ
vane dvaitavane tasmin vijahāra mudā yutaḥ
