Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 3. Chapter 252
Book 3. Chapter 252
The Mahabharata In Sanskrit
Book 3
Chapter
252
1
[वै]
सरॊषरागॊपहतेन वल्गुना; सराग नेत्रेण नतॊन्नत भरुवा
मुखेन विस्फूर्य सुवीर राष्ट्रपं; ततॊ ऽबरवीत तं दरुपदात्मजा पुनः
2
यशस्विनस तीक्ष्णविषान महारथान; अधिक्षिपन मूढ न लज्जसे कथम
महेन्द्रकल्पान निरतान सवकर्मसु; सथितान समूहेष्व अपि यक्षरक्षसाम
3
न किं चिद ईड्यं परवदन्ति पापं; वनेचरं वा गृहमेधिनं वा
तपस्विनं संपरिपूर्ण विद्यं; भषन्ति हैवं शवनराः सुवीर
4
अहं तु मन्ये तव नास्ति कश चिद; एतादृशे कषत्रिय संनिवेशे
यस तवाद्य पातालमुखे पतन्तं; पाणौ गृहीत्वा परतिसंहरेत
5
नागं परभिन्नं गिरिकूट कल्पम; उपत्यकां हैमवतीं चरन्तम
दण्डीव यूथाद अपसेधसे तवं; यॊ जेतुम आशंससि धर्मराजम
6
बाल्यात परसुप्तस्य महाबलस्य; सिंहस्य पक्ष्माणि मुखाल लुनासि
पदा समाहत्य पलायमानः; करुद्धं यदा दरक्ष्यसि भीमसेनम
7
महाबलं घॊरतरं परवृद्धं; जातं हरिं पर्वत कन्दरेषु
परसुप्तम उग्रं परपदेन हन्सि; यः करुद्धम आसेत्स्यसि जिष्णुम उग्रम
8
कृष्णॊरगौ कीक्ष्ण विषौ दविजिह्वौ; मत्तः पदाक्रामसि पुच्छ देशे
यः पाण्डवाभ्यां पुरुषॊत्तमाभ्यां; जघन्यजाभ्यां परयुयुत्ससे तवम
9
यथा च वेणुः कदली नलॊ वा; फलन्त्य अभावाय न भूतये ऽऽतमनः
तथैव मां तैः परिरक्ष्यमाणम; आदास्यसे कर्कटकीव गर्भम
10
[जयद]
जानामि कृष्णे विदितं ममैतद; यथाविधास ते नरदेव पुत्राः
न तव एवम एतेन विभीषणेन; शक्या वयं तरासयितुं तवयाद्य
11
वयं पुनः सप्त दशेषु कृष्णे; कुलेषु सर्वे ऽनवमेषु जाताः
षड्भ्यॊ गुणेभ्यॊ ऽभयधिका विहीनान; मन्यामह्ये दरौपदि पाण्टु पुत्रान
12
सा कषिप्रम आतिष्ठ गजं रथं वा; न वाक्यमात्रेण वयं हि शक्याः
आशंस वा तवं कृपणं वदन्ती; सौवीरराजस्य पुनः परसादम
13
[दरौ]
महाबला हिं तव इह दुर्बलेव; सौवीरराजस्य मताहम अस्मि
याहं परमाथाद इह संप्रतीता; सौवीरराजं कृपणं वदेयम
14
यस्या हि कृष्णौ पदवीं चरेतां; समास्थिताव एकरथे सहायौ
इन्द्रॊ ऽपि तां नापहरेत कथं चिन; मनुष्यमात्रः कृपणः कुतॊ ऽनयः
15
यदा किरीटी परवीर घाती; निघ्नन रथस्थॊ दविषतां मनांसि
मदन्तरे तवद धवजिनीं परवेष्टा; कक्षं दहन्न अग्निर इवॊष्णगेषु
16
जनार्दनस्यानुगा वृष्णिवीरा; महेष्वासाः केकयाश चापि सर्वे
एते हि सर्वे मम राजपुत्राः; परहृष्टरूपाः पदवीं चरेयुः
17
मौर्वी विसृष्टाः सतनयित्नुघॊषा; गाण्डीवमुक्तास तव अतिवेगवन्तः
हस्तं समाहत्य धनंजयस्य; भीमाः शब्दं घॊरतरं नदन्ति
18
गाण्डीवमुक्तांश च महाशरौघान; पतंगसंघान इव शीघ्रवेगान
सशङ्खघॊषः सतलत्र घॊषॊ; गाण्डीवधन्वा मुहुर उद्वमंश च
यदा शरान अर्पयिता तवॊरसि; तदा मनस ते किम इवाभविष्यत
19
गदाहस्तं भीमम अभिद्रवन्तं; माद्रीपुत्रौ संपतन्तौ दिशश च
अमर्षजं करॊधविषं वमन्तौ; दृष्ट्वा चिरं तापम उपैष्यसे ऽधम
20
यथा चाहं नातिचरे कथं चित; पतीन महार्हान मनसापि जातु
तेनाद्य सत्येन वशीकृतं तवां; दरष्टास्मि पार्थैः परिकृष्यमाणम
21
न संभ्रमं गन्तुम अहं हि शक्ष्ये; तवया नृशंसेन विकृष्यमाणा
समागताहं हि कुरुप्रवीरैः; पुनर वनं काम्यकम आगता च
22
[वै]
सा तान अनुप्रेक्ष्य विशालनेत्रा; जिघृक्षमाणान अवभर्त्सयन्ती
परॊवाच मा मां सपृशतेति भीता; धौम्यं पचुक्रॊश पुरॊहितं सा
23
जग्राह ताम उत्तरवस्त्रदेशे; जयद्रथस तं समवाक्षिपत सा
तया समाक्षिप्त तनुः स पापः; पपात शाखीव निकृत्तमूलः
24
परगृह्यमाणा तु महाजवेन; मुहुर विनिःश्वस्य च राजपुत्री
सा कृष्यमाणा रथम आरुरॊह; दौम्यस्य पादाव अभिवाद्य कृष्णा
25
[धौम्य]
नेयं शक्या तवया नेतुम अविजित्य महारथान
धर्मं कषत्रस्य पौराणम अवेक्षस्व जयद्रथ
26
कषुद्रं कृत्वा फलं पापं पराप्स्यसि तवम असंशयम
आसाद्य पाण्डवान वीरान धर्मराज पुरॊगमान
27
[वै]
इत्य उक्त्वा हरियमाणां तां राजपुत्रीं यशस्विनीम
अन्वगच्छत तदा धौम्यः पदातिगणमध्यगः
1
[vai]
saroṣarāgopahatena valgunā; sarāga netreṇa natonnata bhruvā
mukhena visphūrya suvīra rāṣṭrapaṃ; tato 'bravīt taṃ drupadātmajā puna
ḥ
2
yaśasvinas tīkṣṇaviṣān mahārathān; adhikṣipan mūḍha na lajjase katham
mahendrakalpān niratān svakarmasu; sthitān samūheṣv api yakṣarakṣasām
3
na kiṃ cid īḍyaṃ pravadanti pāpaṃ; vanecaraṃ vā gṛhamedhinaṃ vā
tapasvinaṃ saṃparipūrṇa vidyaṃ; bhaṣanti haivaṃ śvanarāḥ suvīra
4
ahaṃ tu manye tava nāsti kaś cid; etādṛśe kṣatriya saṃniveśe
yas tvādya pātālamukhe patantaṃ; pāṇau gṛhītvā pratisaṃhareta
5
nāgaṃ prabhinnaṃ girikūṭa kalpam; upatyakāṃ haimavatīṃ carantam
daṇḍīva yūthād apasedhase tvaṃ; yo jetum āśaṃsasi dharmarājam
6
bālyāt prasuptasya mahābalasya; siṃhasya pakṣmāṇi mukhāl lunāsi
padā samāhatya palāyamānaḥ; kruddhaṃ yadā drakṣyasi bhīmasenam
7
mahābalaṃ ghorataraṃ pravṛddhaṃ; jātaṃ hariṃ parvata kandareṣu
prasuptam ugraṃ prapadena hansi; yaḥ kruddham āsetsyasi jiṣṇum ugram
8
kṛṣṇoragau kīkṣṇa viṣau dvijihvau; mattaḥ padākrāmasi puccha deśe
yaḥ pāṇḍavābhyāṃ puruṣottamābhyāṃ; jaghanyajābhyāṃ prayuyutsase tvam
9
yathā ca veṇuḥ kadalī nalo vā; phalanty abhāvāya na bhūtaye 'tmanaḥ
tathaiva māṃ taiḥ parirakṣyamāṇam; ādāsyase karkaṭakīva garbham
10
[jayad]
jānāmi kṛṣṇe viditaṃ mamaitad; yathāvidhās te naradeva putrāḥ
na tv evam etena vibhīṣaṇena; śakyā vayaṃ trāsayituṃ tvayādya
11
vayaṃ punaḥ sapta daśeṣu kṛṣṇe; kuleṣu sarve 'navameṣu jāt
āḥ
aḍbhyo guṇebhyo 'bhyadhikā vihīnān; manyāmahye draupadi pāṇṭu putrān
12
sā kṣipram ātiṣṭha gajaṃ rathaṃ vā; na vākyamātreṇa vayaṃ hi śaky
āḥ
ā
aṃsa vā tvaṃ kṛpaṇaṃ vadantī; sauvīrarājasya punaḥ prasādam
13
[drau]
mahābalā hiṃ tv iha durbaleva; sauvīrarājasya matāham asmi
yāhaṃ pramāthād iha saṃpratītā; sauvīrarājaṃ kṛpaṇaṃ vadeyam
14
yasyā hi kṛṣṇau padavīṃ caretāṃ; samāsthitāv ekarathe sahāyau
indro 'pi tāṃ nāpaharet kathaṃ cin; manuṣyamātraḥ kṛpaṇaḥ kuto 'nya
ḥ
15
yadā kirīṭī paravīra ghātī; nighnan rathastho dviṣatāṃ manāṃsi
madantare tvad dhvajinīṃ praveṣṭā; kakṣaṃ dahann agnir ivoṣṇageṣu
16
janārdanasyānugā vṛṣṇivīrā; maheṣvāsāḥ kekayāś cāpi sarve
ete hi sarve mama rājaputrāḥ; prahṛṣṭarūpāḥ padavīṃ careyu
ḥ
17
maurvī vis
ṛṣṭāḥ
stanayitnughoṣā; gāṇḍīvamuktās tv ativegavantaḥ
hastaṃ samāhatya dhanaṃjayasya; bhīmāḥ śabdaṃ ghorataraṃ nadanti
18
gāṇḍīvamuktāṃś ca mahāśaraughān; pataṃgasaṃghān iva śīghravegān
saśaṅkhaghoṣaḥ satalatra ghoṣo; gāṇḍīvadhanvā muhur udvamaṃś ca
yadā śarān arpayitā tavorasi; tadā manas te kim ivābhaviṣyat
19
gadāhastaṃ bhīmam abhidravantaṃ; mādrīputrau saṃpatantau diśaś ca
amarṣajaṃ krodhaviṣaṃ vamantau; dṛṣṭvā ciraṃ tāpam upaiṣyase 'dhama
20
yathā cāhaṃ nāticare kathaṃ cit; patīn mahārhān manasāpi jātu
tenādya satyena vaśīkṛtaṃ tvāṃ; draṣṭāsmi pārthaiḥ parikṛṣyamāṇam
21
na saṃbhramaṃ gantum ahaṃ hi śakṣye; tvayā nṛśaṃsena vikṛṣyam
āṇā
samāgatāhaṃ hi kurupravīraiḥ; punar vanaṃ kāmyakam āgatā ca
22
[vai]
sā tān anuprekṣya viśālanetrā; jighṛkṣamāṇān avabhartsayantī
provāca mā māṃ spṛśateti bhītā; dhaumyaṃ pacukrośa purohitaṃ s
ā
23
jagrāha tām uttaravastradeśe; jayadrathas taṃ samavākṣipat sā
tayā samākṣipta tanuḥ sa pāpaḥ; papāta śākhīva nikṛttamūla
ḥ
24
pragṛhyamāṇā tu mahājavena; muhur viniḥśvasya ca rājaputrī
sā kṛṣyamāṇā ratham āruroha; daumyasya pādāv abhivādya k
ṛṣṇā
25
[dhaumya]
neyaṃ śakyā tvayā netum avijitya mahārathān
dharmaṃ kṣatrasya paurāṇam avekṣasva jayadratha
26
kṣudraṃ kṛtvā phalaṃ pāpaṃ prāpsyasi tvam asaṃśayam
āsādya pāṇḍavān vīrān dharmarāja purogamān
27
[vai]
ity uktvā hriyam
āṇāṃ
tāṃ rājaputrīṃ yaśasvinīm
anvagacchat tadā dhaumyaḥ padātigaṇamadhyagaḥ
biology through diagram
|
book hardy preface preface
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 3. Chapter 252