Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 3. Chapter 78
Book 3. Chapter 78
The Mahabharata In Sanskrit
Book 3
Chapter
78
1
बृहदश्व उवाच
परशान्ते तु पुरे हृष्टे संप्रवृत्ते महॊत्सवे
महत्या सेनया राजा दमयन्तीम उपानयत
2
दमयन्तीम अपि पिता सत्कृत्य परवीरहा
परस्थापयद अमेयात्मा भीमॊ भीमपराक्रमः
3
आगतायां तु वैदर्भ्यां सपुत्रायां नलॊ नृपः
वर्तयाम आस मुदितॊ देवराड इव नन्दने
4
तथा परकाशतां यातॊ जम्बूद्वीपे ऽथ राजसु
पुनः सवे चावसद राज्ये परत्याहृत्य महायशाः
5
ईजे च विविधैर यज्ञैर विधिवत सवाप्तदक्षिणैः
तथा तवम अपि राजेन्द्र ससुहृद वक्ष्यसे ऽचिरात
6
दुःखम एतादृशं पराप्तॊ नलः परपुरंजयः
देवनेन नरश्रेष्ठ सभार्यॊ भरतर्षभ
7
एकाकिनैव सुमहन नलेन पृथिवीपते
दुःखम आसादितं घॊरं पराप्तश चाभ्युदयः पुनः
8
तवं पुनर भरातृसहितः कृष्णया चैव पाण्डव
रमसे ऽसमिन महारण्ये धर्मम एवानुचिन्तयन
9
बराह्मणैश च महाभागैर वेदवेदाङ्गपारगैः
नित्यम अन्वास्यसे राजंस तत्र का परिदेवना
10
इतिहासम इमं चापि कलिनाशनम उच्यते
शक्यम आश्वासितुं शरुत्वा तवद्विधेन विशां पते
11
अस्थिरत्वं च संचिन्त्य पुरुषार्थस्य नित्यदा
तस्याये च वयये चैव समाश्वसिहि मा शुचः
12
ये चेदं कथयिष्यन्ति नलस्य चरितं महत
शरॊष्यन्ति चाप्य अभीक्ष्णं वै नालक्ष्मीस तान भजिष्यति
अर्थास तस्यॊपपत्स्यन्ते धन्यतां च गमिष्यति
13
इतिहासम इमं शरुत्वा पुराणं शश्वद उत्तमम
पुत्रान पौत्रान पशूंश चैव वेत्स्यते नृषु चाग्र्यताम
अरॊगः परीतिमांश चैव भविष्यति न संशयः
14
भयं पश्यसि यच च तवम आह्वयिष्यति मां पुनः
अक्षज्ञ इति तत ते ऽहं नाशयिष्यामि पार्थिव
15
वेदाक्षहृदयं कृत्स्नम अहं सत्यपराक्रम
उपपद्यस्व कौन्तेय परसन्नॊ ऽहं बरवीमि ते
16
वैशंपायन उवाच
ततॊ हृष्टमना राजा बृहदश्वम उवाच ह
भगवन्न अक्षहृदयं जञातुम इच्छामि तत्त्वतः
17
ततॊ ऽकषहृदयं परादात पाण्डवाय महात्मने
दत्त्वा चाश्वशिरॊ ऽगच्छद उपस्प्रष्टुं महातपः
18
बृहदश्वे गते पार्थम अश्रौषीत सव्यसाचिनम
वर्तमानं तपस्य उग्रे वायुभक्षं मनीषिणम
19
बराह्मणेभ्यस तपस्विभ्यः संपतद्भ्यस ततस ततः
तीर्थशैलवरेभ्यश च समेतेभ्यॊ दृढव्रतः
20
इति पार्थॊ महाबाहुर दुरापं तप आस्थितः
न तथा दृष्टपूर्वॊ ऽनयः कश चिद उग्रतपा इति
21
यथा धनंजयः पार्थस तपस्वी नियतव्रतः
मुनिर एकचरः शरीमान धर्मॊ विग्रहवान इव
22
तं शरुत्वा पाण्डवॊ राजंस तप्यमानं महावने
अन्वशॊचत कौन्तेयः परियं वै भरातरं जयम
23
दह्यमानेन तु हृदा शरणार्थी महावने
बराह्मणान विविधज्ञानान पर्यपृच्छद युधिष्ठिरः
1
bṛhadaśva uvāca
praśānte tu pure hṛṣṭe saṃpravṛtte mahotsave
mahatyā senayā rājā damayantīm upānayat
2
damayantīm api pitā satkṛtya paravīrahā
prasthāpayad ameyātmā bhīmo bhīmaparākrama
ḥ
3
gatāyāṃ tu vaidarbhyāṃ saputrāyāṃ nalo nṛpaḥ
vartayām āsa mudito devarāḍ iva nandane
4
tathā prakāśatāṃ yāto jambūdvīpe 'tha rājasu
punaḥ sve cāvasad rājye pratyāhṛtya mahāya
śāḥ
5
je ca vividhair yajñair vidhivat svāptadakṣiṇaiḥ
tathā tvam api rājendra sasuhṛd vakṣyase 'cirāt
6
duḥkham etādṛśaṃ prāpto nalaḥ parapuraṃjayaḥ
devanena naraśreṣṭha sabhāryo bharatarṣabha
7
ekākinaiva sumahan nalena pṛthivīpate
duḥkham āsāditaṃ ghoraṃ prāptaś cābhyudayaḥ puna
ḥ
8
tvaṃ punar bhrātṛsahitaḥ kṛṣṇayā caiva pāṇḍava
ramase 'smin mahāraṇye dharmam evānucintayan
9
brāhmaṇaiś ca mahābhāgair vedavedāṅgapāragaiḥ
nityam anvāsyase rājaṃs tatra kā paridevan
ā
10
itihāsam imaṃ cāpi kalināśanam ucyate
śakyam āśvāsituṃ śrutvā tvadvidhena viśāṃ pate
11
asthiratvaṃ ca saṃcintya puruṣārthasya nityadā
tasyāye ca vyaye caiva samāśvasihi mā śuca
ḥ
12
ye cedaṃ kathayiṣyanti nalasya caritaṃ mahat
śroṣyanti cāpy abhīkṣṇaṃ vai nālakṣmīs tān bhajiṣyati
arthās tasyopapatsyante dhanyatāṃ ca gamiṣyati
13
itihāsam imaṃ śrutvā purāṇaṃ śaśvad uttamam
putrān pautrān paśūṃś caiva vetsyate nṛṣu cāgryatām
arogaḥ prītimāṃś caiva bhaviṣyati na saṃśaya
ḥ
14
bhayaṃ paśyasi yac ca tvam āhvayiṣyati māṃ punaḥ
akṣajña iti tat te 'haṃ nāśayiṣyāmi pārthiva
15
vedākṣahṛdayaṃ kṛtsnam ahaṃ satyaparākrama
upapadyasva kaunteya prasanno 'haṃ bravīmi te
16
vaiśaṃpāyana uvāca
tato hṛṣṭamanā rājā bṛhadaśvam uvāca ha
bhagavann akṣahṛdayaṃ jñātum icchāmi tattvata
ḥ
17
tato 'kṣahṛdayaṃ prādāt pāṇḍavāya mahātmane
dattvā cāśvaśiro 'gacchad upaspraṣṭuṃ mahātapa
ḥ
18
bṛhadaśve gate pārtham aśrauṣīt savyasācinam
vartamānaṃ tapasy ugre vāyubhakṣaṃ manīṣiṇam
19
brāhmaṇebhyas tapasvibhyaḥ saṃpatadbhyas tatas tataḥ
tīrthaśailavarebhyaś ca sametebhyo dṛḍhavrata
ḥ
20
iti pārtho mahābāhur durāpaṃ tapa āsthitaḥ
na tathā dṛṣṭapūrvo 'nyaḥ kaś cid ugratapā iti
21
yathā dhanaṃjayaḥ pārthas tapasvī niyatavrataḥ
munir ekacaraḥ śrīmān dharmo vigrahavān iva
22
taṃ śrutvā pāṇḍavo rājaṃs tapyamānaṃ mahāvane
anvaśocata kaunteyaḥ priyaṃ vai bhrātaraṃ jayam
23
dahyamānena tu hṛdā śaraṇārthī mahāvane
brāhmaṇān vividhajñānān paryapṛcchad yudhiṣṭhiraḥ
apostolic polyglot bible
|
apostolic polyglot bible
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 3. Chapter 78