Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 4. Chapter 15
Book 4. Chapter 15
The Mahabharata In Sanskrit
Book 4
Chapter
15
1
[कीचक]
सवागतं ते सुकेशान्ते सुव्युष्टा रजनी मम
सवामिनी तवम अनुप्राप्ता परकुरुष्व मम परियम
2
सुवर्णमालाः कम्बूश च कुण्डले परिहाटके
आहरन्तु च वस्त्राणि कौशिकान्य अजिनानि च
3
अस्ति मे शयनं शुभ्रं तवदर्थम उपकल्पितम
एहि तत्र मया सार्धं पिबस्व मधुमाधवीम
4
[दरौ]
अप्रैषीद राजपुत्री मां सुरा हारीं तवान्तिकम
पानम आनय मे कषिप्रं पिपासा मेति चाब्रवीत
5
[कीचक]
अन्या भद्रे नयिष्यन्ति राजपुत्र्याः परिस्रुतम
6
[वै]
इत्य एनां दक्षिणे पाणौ सूतपुत्रः परामृशत
सा गृहीता विधुन्वाना भूमाव आक्षिप्य कीचकम
सभां शरणम आधावद यत्र राजा युधिष्ठिरः
7
तां कीचकः परधावन्तीं केशपक्षे परामृशत
अथैनां पश्यतॊ राज्ञः पातयित्वा पदावधीत
8
ततॊ यॊ ऽसौ तदार्केण राक्षसः संनियॊजितः
स कीचकम अपॊवाह वातवेगेन भारत
9
स पपात ततॊ भूमौ रक्षॊबलसमाहतः
विघूर्णमानॊ निश्चेष्टश छिन्नमूल इव दरुमः
10
तां चासीनौ ददृशतुर भीमसेन युधिष्ठिरौ
अमृष्यमाणौ कृष्णायाः कीचकेन पदा वधम
11
तस्य भीमॊ वधप्रेप्सुः कीचकस्य दुरात्मनः
दन्तैर दन्तांस तदा रॊषान निस्पिपेष महामनः
12
अथाङ्गुष्ठेनावमृद्नाद अङ्गुष्ठं तस्य धर्मराज
परबॊधनभयाद राजन भीमस्य परत्यषेधयत
13
सा सहा दवारम आसाद्य रुदती मत्स्यम अब्रवीत
अवेक्षमाणा सुश्रॊणी पतींस तान दीनचेतसः
14
आकारम अभिरक्षन्ती परतिज्ञां धर्मसंहिताम
दह्यमानेव रौद्रेण चक्षुर आ दरुपदात्मजा
15
[दरौ]
येषां वैरी न सवपिति पदा भूमिम उपस्पृशन
तेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत
16
ये दद्युर न च याचेयुर बरह्मण्याः सत्यवादिनः
तेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत
17
येषां दुन्दुभिनिर्घॊषॊ जयाघॊषः शरूयते ऽनिशम
तेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत
18
ये ते तेजस्विनॊ दान्ता बलवन्तॊ ऽभिमानिनः
तेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत
19
सर्वलॊकम इमं हन्युर धर्मपाशसितास तु ये
तेषां मां मानिनीं भार्यां सूतपुत्रः पदावधीत
20
शरणं ये परपन्नानां भवन्ति शरणार्थिनाम
चरन्ति लॊके परच्छन्नाः कव नु ते ऽदय महारथाः
21
कथं ते सूतपुत्रेण वध्यमानां परियां सतीम
मर्षयन्ति यथा कलीबा बलवन्तॊ ऽमितौजसः
22
कव नु तेषाम अमर्षश च वीर्यं तेजश च वर्तते
न परीप्सन्ति ये भार्यां वध्यमानां दुरात्मना
23
मयात्र शक्यं किं कर्तुं विराटे धर्मदूषणम
यः पश्यन मां मर्षयति वध्यमानम अनागसम
24
न राजन राजवत किं चित समाचरसि कीचके
दस्यूनाम इव धर्मस ते न हि संसदि शॊभते
25
न कीचकः सवधर्मस्थॊ न च मत्स्यः कथं चन
सभा सदॊ ऽपय अधर्मज्ञा य इमं पर्युपासते
26
नॊपालभे तवां नृपतौ विराट जनसंसदि
नाहम एतेन युक्ता वै हन्तुं मत्स्यतवान्तिके
सभा सदस तु पश्यन्तु कीचकस्य वयतिक्रमम
27
[विराट]
परॊक्षं नाभिजानामि विग्रहं युवयॊर अहम
अर्थतत्त्वम अविज्ञाय किं नु सयात कुशलं मम
28
[वै]
ततस तु सभ्या विज्ञाय कृष्णां भूयॊ ऽभयपूजयन
साधु साध्व इति चाप्य आहुः कीचकं च वयगर्हयन
29
[सभ्या]
यस्येयं चारुसर्वाङ्गी भार्या सयाद आयतेक्षणा
परॊ लाभश च तस्य सयान न स शॊचेत कदा चन
30
[वै]
एवं संपूजयंस तत्र कृष्णां परेक्ष्य सभा सदः
युधिष्ठिरस्य कॊपात तु ललाटे सवेद आसजत
31
अथाब्रवीद राजपुत्रीं कौरव्यॊ महिषीं परियाम
गच्छ सैरन्ध्रि मात्रस्थाः सुदेष्णाया निवेशनम
32
भर्तारम अनुरुध्यन्त्यः कलिश्यन्ते वीर पत्नयः
शुश्रूषया कलिश्यमानाः पतिलॊकं जयन्त्य उत
33
मन्ये न कालं करॊधस्य पश्यन्ति पतयस तव
तेन तवां नाभिधावन्ति गन्धर्वाः सूर्यवर्चसः
34
अकालज्ञासि सैरन्ध्रि शैलूषीव विधावसि
विघ्नं करॊषि मत्स्यानां दीव्यतां राजसंसदि
गच्छ सैरन्ध्रि गन्धर्वाः करिष्यन्ति तव परियम
35
[दरौ]
अतीव तेषां घृणिनाम अर्थे ऽहं धर्मचारिणी
तस्य तस्येह ते वध्या येषां जयेष्ठॊ ऽकषदेविता
36
[वै]
इत्य उक्त्वा पराद्रवत कृष्णा सुदेष्णाया निवेशनम
केशान मुक्त्वा तु सुश्रॊणी संरम्भाल लॊहितेक्षणा
37
शुशुभे वदनं तस्या रुदन्त्या विरतं तदा
मेघलॊखा विनिर्मुक्तं दिवीव शशिमण्डलम
38
[सुदेस्णा]
कस तवावधीद वरारॊहे कस्माद रॊदिषि शॊभने
कस्माद य न सुखं भद्रे केन ते विप्रियं कृतम
39
[दरौ]
कीचकॊ मावधीत तत्र सुरा हारीं गतां तव
सभायां पश्यतॊ राज्ञॊ यथैव विजने तथा
40
[सुदेस्णा]
घातयामि सुकेशान्ते कीचकं यदि मन्यसे
यॊ सौ तवां कामसंमत्तॊ दुर्लभाम अभिमन्यते
41
[दरौ]
अन्ये वै तं वधिष्यन्ति येषाम आगः करॊति सः
मन्ये चाद्यैव सुव्यक्तं परलॊकं गमिष्यति
1
[kīcaka]
svāgataṃ te sukeśānte suvyuṣṭā rajanī mama
svāminī tvam anuprāptā prakuruṣva mama priyam
2
suvarṇamālāḥ kambūś ca kuṇḍale parihāṭake
āharantu ca vastrāṇi kauśikāny ajināni ca
3
asti me śayanaṃ śubhraṃ tvadartham upakalpitam
ehi tatra mayā sārdhaṃ pibasva madhumādhavīm
4
[drau]
apraiṣīd rājaputrī māṃ surā hārīṃ tavāntikam
pānam ānaya me kṣipraṃ pipāsā meti cābravīt
5
[kīcaka]
anyā bhadre nayiṣyanti rājaputryāḥ parisrutam
6
[vai]
ity enāṃ dakṣiṇe pāṇau sūtaputraḥ parāmṛśat
sā gṛhītā vidhunvānā bhūmāv ākṣipya kīcakam
sabhāṃ śaraṇam ādhāvad yatra rājā yudhiṣṭhira
ḥ
7
tāṃ kīcakaḥ pradhāvantīṃ keśapakṣe parāmṛśat
athaināṃ paśyato rājñaḥ pātayitvā padāvadhīt
8
tato yo 'sau tadārkeṇa rākṣasaḥ saṃniyojitaḥ
sa kīcakam apovāha vātavegena bhārata
9
sa papāta tato bhūmau rakṣobalasamāhataḥ
vighūrṇamāno niśceṣṭaś chinnamūla iva druma
ḥ
10
tāṃ cāsīnau dadṛśatur bhīmasena yudhiṣṭhirau
amṛṣyamāṇau k
ṛṣṇ
yāḥ kīcakena padā vadham
11
tasya bhīmo vadhaprepsuḥ kīcakasya durātmanaḥ
dantair dantāṃs tadā roṣān nispipeṣa mahāmana
ḥ
12
athāṅguṣṭhenāvamṛdnād aṅguṣṭhaṃ tasya dharmarāj
prabodhanabhayād rājan bhīmasya pratyaṣedhayat
13
sā sahā dvāram āsādya rudatī matsyam abravīt
avekṣamāṇā suśroṇī patīṃs tān dīnacetasa
ḥ
14
kāram abhirakṣantī pratijñāṃ dharmasaṃhitām
dahyamāneva raudreṇa cakṣur ā drupadātmaj
ā
15
[drau]
yeṣāṃ vairī na svapiti padā bhūmim upaspṛśan
teṣāṃ māṃ māninīṃ bhāryāṃ sūtaputraḥ padāvadhīt
16
ye dadyur na ca yāceyur brahmaṇyāḥ satyavādinaḥ
teṣāṃ māṃ māninīṃ bhāryāṃ sūtaputraḥ padāvadhīt
17
yeṣāṃ dundubhinirghoṣo jyāghoṣaḥ śrūyate 'niśam
teṣāṃ māṃ māninīṃ bhāryāṃ sūtaputraḥ padāvadhīt
18
ye te tejasvino dāntā balavanto 'bhimāninaḥ
teṣāṃ māṃ māninīṃ bhāryāṃ sūtaputraḥ padāvadhīt
19
sarvalokam imaṃ hanyur dharmapāśasitās tu ye
teṣāṃ māṃ māninīṃ bhāryāṃ sūtaputraḥ padāvadhīt
20
araṇaṃ ye prapannānāṃ bhavanti śaraṇārthinām
caranti loke pracchannāḥ kva nu te 'dya mahārath
āḥ
21
kathaṃ te sūtaputreṇa vadhyamānāṃ priyāṃ satīm
marṣayanti yathā klībā balavanto 'mitaujasa
ḥ
22
kva nu teṣām amarṣaś ca vīryaṃ tejaś ca vartate
na parīpsanti ye bhāryāṃ vadhyamānāṃ durātman
ā
23
mayātra śakyaṃ kiṃ kartuṃ virāṭe dharmadūṣaṇam
yaḥ paśyan māṃ marṣayati vadhyamānam anāgasam
24
na rājan rājavat kiṃ cit samācarasi kīcake
dasyūnām iva dharmas te na hi saṃsadi śobhate
25
na kīcakaḥ svadharmastho na ca matsyaḥ kathaṃ cana
sabhā sado 'py adharmajñā ya imaṃ paryupāsate
26
nopālabhe tvāṃ nṛpatau virāṭa janasaṃsadi
nāham etena yuktā vai hantuṃ matsyatavāntike
sabhā sadas tu paśyantu kīcakasya vyatikramam
27
[virāṭa]
parokṣaṃ nābhijānāmi vigrahaṃ yuvayor aham
arthatattvam avijñāya kiṃ nu syāt kuśalaṃ mama
28
[vai]
tatas tu sabhyā vijñāya k
ṛṣṇāṃ
bhūyo 'bhyapūjayan
sādhu sādhv iti cāpy āhuḥ kīcakaṃ ca vyagarhayan
29
[sabhyā]
yasyeyaṃ cārusarvāṅgī bhāryā syād āyatekṣaṇā
paro lābhaś ca tasya syān na sa śocet kadā cana
30
[vai]
evaṃ saṃpūjayaṃs tatra k
ṛṣṇāṃ
prekṣya sabhā sadaḥ
yudhiṣṭhirasya kopāt tu lalāṭe sveda āsajat
31
athābravīd rājaputrīṃ kauravyo mahiṣīṃ priyām
gaccha sairandhri mātrasthāḥ sudeṣṇāyā niveśanam
32
bhartāram anurudhyantyaḥ kliśyante vīra patnayaḥ
śuśrūṣayā kliśyamānāḥ patilokaṃ jayanty uta
33
manye na kālaṃ krodhasya paśyanti patayas tava
tena tvāṃ nābhidhāvanti gandharvāḥ sūryavarcasa
ḥ
34
akālajñāsi sairandhri śailūṣīva vidhāvasi
vighnaṃ karoṣi matsyānāṃ dīvyatāṃ rājasaṃsadi
gaccha sairandhri gandharvāḥ kariṣyanti tava priyam
35
[drau]
atīva teṣāṃ ghṛṇinām arthe 'haṃ dharmacāriṇī
tasya tasyeha te vadhyā yeṣāṃ jyeṣṭho 'kṣadevit
ā
36
[vai]
ity uktvā prādravat k
ṛṣṇā
sudeṣṇāyā niveśanam
keśān muktvā tu suśroṇī saṃrambhāl lohitekṣa
ṇā
37
uśubhe vadanaṃ tasyā rudantyā virataṃ tadā
meghalokhā vinirmuktaṃ divīva śaśimaṇḍalam
38
[sudes
ṇā]
kas tvāvadhīd varārohe kasmād rodiṣi śobhane
kasmād ya na sukhaṃ bhadre kena te vipriyaṃ kṛtam
39
[drau]
kīcako māvadhīt tatra surā hārīṃ gatāṃ tava
sabhāyāṃ paśyato rājño yathaiva vijane tath
ā
40
[sudes
ṇā]
ghātayāmi sukeśānte kīcakaṃ yadi manyase
yo sau tvāṃ kāmasaṃmatto durlabhām abhimanyate
41
[drau]
anye vai taṃ vadhiṣyanti yeṣām āgaḥ karoti saḥ
manye cādyaiva suvyaktaṃ paralokaṃ gamiṣyati
creation stories on creek indian
|
outheastern indian
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 4. Chapter 15