Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 6. Chapter 101
Book 6. Chapter 101
The Mahabharata In Sanskrit
Book 6
Chapter
101
1
[स]
दृष्ट्वा भीष्मं रणे करुद्धं पाण्डवैर अभिसंवृतम
यथा मेघैर महाराज तपान्ते दिवि भास्करम
2
दुर्यॊधनॊ महाराज दुःशासनम अभाषत
एष शूरॊ महेष्वासॊ भीष्मः शत्रुनिषूदनः
3
छादितः पाण्डवैः शूरैः समन्ताद भरतर्षभ
तस्य कार्यं तवया वीर रक्षणं सुमहात्मनः
4
रक्ष्यमाणॊ हि समरे भीष्मॊ ऽसमाकं पितामहः
निहन्यात समरे यत्तान पाञ्चालान पाण्डवैः सह
5
तत्र कार्यम अहं मन्ये भीष्मस्यैवाभिरक्षणम
गॊप्ता हय एष महेष्वासॊ भीष्मॊ ऽसमाकं पितामहः
6
स भवान सर्वसैन्येन परिवार्य पितामहम
समरे दुष्करं कर्म कुर्वाणं परिरक्षतु
7
एवम उक्तस तु समरे पुत्रॊ दुःशासनस तव
परिवार्य सथितॊ भीष्मं सैन्येन महता वृतः
8
ततः शतसहस्रेण हयानां सुबलात्मजः
विमलप्रासहस्तानाम ऋष्टितॊमरधारिणाम
9
दर्पितानां सुवेगानां बलस्थानां पताकिनाम
शिक्षितैर युद्धकुशलैर उपेतानां नरॊत्तमैः
10
नकुलं सहदेवं च धर्मराजं च पाण्डवम
नयवारयन नरश्रेष्ठं परिवार्य समन्ततः
11
ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा शूराणां हयसादिनाम
अयुतं परेषयाम आस पाण्डवानां निवारणे
12
तैः परविष्टैर महावेगैर गरुत्मद्भिर इवाहवे
खुराहता धरा राजंश चकम्पे च ननाद च
13
खुरशब्दश च सुमहान वाजिनां शुश्रुवे तदा
महावंशवनस्येव दह्यमानस्य पर्वते
14
उत्पतद्भिश च तैस तत्र समुद्धूतं महद रजः
दिवाकरपथं पराप्य छादयाम आस भास्करम
15
वेगवद्भिर हयैस तैस तु कषॊभितं पाण्डवं बलम
निपतद्भिर महावेगैर हंसैर इव महत सरः
हेषतां चैव शब्देन न पराज्ञायत किं चन
16
ततॊ युधिष्ठिरॊ राजा माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ
परत्यघ्नंस तरसा वेगं समरे हयसादिनाम
17
उद्वृत्तस्य महाराज परावृट्कालेन पूर्यतः
पौर्णमास्याम अम्बुवेगं यथा वेला महॊदधेः
18
ततस ते रथिनॊ राजञ शरैः संनतपर्वभिः
नयकृन्तन्न उत्तमाङ्गानि कायेभ्यॊ हयसादिनाम
19
ते निपेतुर महाराज निहता दृढधन्विभिः
नागैर इव महानागा यथा सयुर गिरिगह्वरे
20
ते ऽपि परासैः सुनिशितैः शरैः संनतपर्वभिः
नयकृन्तन्न उत्तमाङ्गानि विचरन्तॊ दिशॊ दश
21
अत्यासन्ना हयारॊहा ऋष्टिभिर भरतर्षभ
अच्छिनन्न उत्तमाङ्गानि फलानीव महाद्रुमात
22
स सादिनॊ हया राजंस तत्र तत्र निषूदिताः
पतिताः पात्यमानाश च शतशॊ ऽथ सहस्रशः
23
वध्यमाना हयास ते तु पराद्रवन्त भयार्दिताः
यथा सिंहान समासाद्य मृगाः पराणपरायणाः
24
पाण्डवास तु महाराज जित्वा शत्रून महाहवे
दध्मुः शङ्खांश च भेरीश च ताडयाम आसुर आहवे
25
ततॊ दुर्यॊधनॊ दृष्ट्वा दीनं सैन्यम अवस्थितम
अब्रवीद भरतश्रेष्ठ मद्रराजम इदं वचः
26
एष पाण्डुसुतॊ जयेष्ठॊ जित्वा मातुलमामकान
पश्यतां नॊ महाबाहॊ सेनां दरावयते बली
27
तं वारय महाबाहॊ वेलेव मकरालयम
तवं हि संश्रूयसे ऽतयर्थम असह्य बलविक्रमः
28
पुत्रस्य तव तद वाक्यं शरुत्वा शल्यः परतापवान
परययौ रथवंशेन यत्र राजा युधिष्ठिरः
29
तद आपतद वै सहसा शल्यस्य सुमहद बलम
महौघवेगं समरे वारयाम आस पाण्डवः
30
मद्रराजं च समरे धर्मराजॊ महारथः
दशभिः सायकैस तूर्णम आजघान सतनान्तरे
नकुलः सहदेवश च तरिभिस तरिभिर अजिह्मगैः
31
मद्रराजॊ ऽपि तान सर्वान आजघान तरिभिस तरिभिः
युधिष्ठिरं पुनः षष्ट्या विव्याध निशितैः शरैः
माद्रीपुत्रौ च संरब्धौ दवाभ्यां दवाभ्याम अताडयत
32
ततॊ भीमॊ महाबाहुर दृष्ट्वा राजानम आहवे
मद्रराजवशं पराप्तं मृत्यॊर आस्य गतं यथा
अभ्यद्रवत संग्रामे युधिष्ठिरम अमित्रजित
33
ततॊ युद्धं महाघॊरं परावर्तत सुदारुणम
अपरां दिशम आस्थाय दयॊतमाने दिवाकरे
1
[s]
dṛṣṭvā bhīṣmaṃ raṇe kruddhaṃ pāṇḍavair abhisaṃvṛtam
yathā meghair mahārāja tapānte divi bhāskaram
2
duryodhano mahārāja duḥśāsanam abhāṣata
eṣa śūro maheṣvāso bhīṣmaḥ śatruniṣūdana
ḥ
3
chāditaḥ pāṇḍavaiḥ śūraiḥ samantād bharatarṣabha
tasya kāryaṃ tvayā vīra rakṣaṇaṃ sumahātmana
ḥ
4
rakṣyamāṇo hi samare bhīṣmo 'smākaṃ pitāmahaḥ
nihanyāt samare yattān pāñcālān pāṇḍavaiḥ saha
5
tatra kāryam ahaṃ manye bhīṣmasyaivābhirakṣaṇam
goptā hy eṣa maheṣvāso bhīṣmo 'smākaṃ pitāmaha
ḥ
6
sa bhavān sarvasainyena parivārya pitāmaham
samare duṣkaraṃ karma kurvāṇaṃ parirakṣatu
7
evam uktas tu samare putro duḥśāsanas tava
parivārya sthito bhīṣmaṃ sainyena mahatā vṛta
ḥ
8
tataḥ śatasahasreṇa hayānāṃ subalātmajaḥ
vimalaprāsahastānām ṛṣṭitomaradhāriṇām
9
darpitānāṃ suvegānāṃ balasthānāṃ patākinām
śikṣitair yuddhakuśalair upetānāṃ narottamai
ḥ
10
nakulaṃ sahadevaṃ ca dharmarājaṃ ca pāṇḍavam
nyavārayan naraśreṣṭhaṃ parivārya samantata
ḥ
11
tato duryodhano rājā śūr
āṇāṃ
hayasādinām
ayutaṃ preṣayām āsa pāṇḍavānāṃ nivāraṇe
12
taiḥ praviṣṭair mahāvegair garutmadbhir ivāhave
khurāhatā dharā rājaṃś cakampe ca nanāda ca
13
khuraśabdaś ca sumahān vājināṃ śuśruve tadā
mahāvaṃśavanasyeva dahyamānasya parvate
14
utpatadbhiś ca tais tatra samuddhūtaṃ mahad rajaḥ
divākarapathaṃ prāpya chādayām āsa bhāskaram
15
vegavadbhir hayais tais tu kṣobhitaṃ pāṇḍavaṃ balam
nipatadbhir mahāvegair haṃsair iva mahat saraḥ
heṣatāṃ caiva śabdena na prājñāyata kiṃ cana
16
tato yudhiṣṭhiro rājā mādrīputrau ca pāṇḍavau
pratyaghnaṃs tarasā vegaṃ samare hayasādinām
17
udvṛttasya mahārāja prāvṛṭkālena pūryataḥ
paurṇamāsyām ambuvegaṃ yathā velā mahodadhe
ḥ
18
tatas te rathino rājañ śaraiḥ saṃnataparvabhiḥ
nyakṛntann uttamāṅgāni kāyebhyo hayasādinām
19
te nipetur mahārāja nihatā dṛḍhadhanvibhiḥ
nāgair iva mahānāgā yathā syur girigahvare
20
te 'pi prāsaiḥ suniśitaiḥ śaraiḥ saṃnataparvabhiḥ
nyakṛntann uttamāṅgāni vicaranto diśo daśa
21
atyāsannā hayāroh
ā ṛṣ
ibhir bharatarṣabha
acchinann uttamāṅgāni phalānīva mahādrumāt
22
sa sādino hayā rājaṃs tatra tatra niṣūditāḥ
patitāḥ pātyamānāś ca śataśo 'tha sahasraśa
ḥ
23
vadhyamānā hayās te tu prādravanta bhayārditāḥ
yathā siṃhān samāsādya mṛgāḥ prāṇaparāya
ṇāḥ
24
pāṇḍavās tu mahārāja jitvā śatrūn mahāhave
dadhmuḥ śaṅkhāṃś ca bherīś ca tāḍayām āsur āhave
25
tato duryodhano dṛṣṭvā dīnaṃ sainyam avasthitam
abravīd bharataśreṣṭha madrarājam idaṃ vaca
ḥ
26
eṣa pāṇḍusuto jyeṣṭho jitvā mātulamāmakān
paśyatāṃ no mahābāho senāṃ drāvayate bal
ī
27
taṃ vāraya mahābāho veleva makarālayam
tvaṃ hi saṃśrūyase 'tyartham asahya balavikrama
ḥ
28
putrasya tava tad vākyaṃ śrutvā śalyaḥ pratāpavān
prayayau rathavaṃśena yatra rājā yudhiṣṭhira
ḥ
29
tad āpatad vai sahasā śalyasya sumahad balam
mahaughavegaṃ samare vārayām āsa pāṇḍava
ḥ
30
madrarājaṃ ca samare dharmarājo mahārathaḥ
daśabhiḥ sāyakais tūrṇam ājaghāna stanāntare
nakulaḥ sahadevaś ca tribhis tribhir ajihmagai
ḥ
31
madrarājo 'pi tān sarvān ājaghāna tribhis tribhiḥ
yudhiṣṭhiraṃ punaḥ ṣaṣṭyā vivyādha niśitaiḥ śaraiḥ
mādrīputrau ca saṃrabdhau dvābhyāṃ dvābhyām atāḍayat
32
tato bhīmo mahābāhur dṛṣṭvā rājānam āhave
madrarājavaśaṃ prāptaṃ mṛtyor āsya gataṃ yathā
abhyadravata saṃgrāme yudhiṣṭhiram amitrajit
33
tato yuddhaṃ mahāghoraṃ prāvartata sudāruṇam
aparāṃ diśam āsthāya dyotamāne divākare
firestarter book chapter by chapter summary
|
firestarter book chapter by chapter summary
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 6. Chapter 101