Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 6. Chapter 5
Book 6. Chapter 5
The Mahabharata In Sanskrit
Book 6
Chapter
5
1
[व]
एवम उक्त्वा ययौ वयासॊ धृतराष्ट्राय धीमते
धृतराष्ट्रॊ ऽपि तच छरुत्वा धयानम एवान्वपद्यत
2
स मुहूर्तम इव धयात्वा विनिःश्वस्य मुहुर मुहुः
संजयं संशितात्मानम अपृच्छद भरतर्षभ
3
संजयेमे महीपालाः शूरा युद्धाभिनन्दिनः
अन्यॊन्यम अभिनिघ्नन्ति शस्त्रैर उच्चावचैर अपि
4
पार्थिवाः पृथिवी हेतॊः समभित्यक्तजीविताः
न च शाम्यति निघ्नन्तॊ वर्धयन्तॊ यमक्षयम
5
भैमम ऐश्वर्यम इच्छन्तॊ न मृष्यन्ते परस्परम
मन्ये बहुगुणा भूमिस तन ममाचक्ष्व संजय
6
बहूनि च सहस्राणि परयुतान्य अर्बुदानि च
कॊट्यश च लॊकवीराणां समेताः कुरुजाङ्गले
7
देशानां च परीमाणं नगराणां च संजय
शरॊतुम इच्छामि तत्त्वेन यत एते समागताः
8
दिव्यबुद्धिप्रदीप्तेन युक्तस तवं जञानचक्षुषा
परसादात तस्य विप्रर्षेर वयासस्यामित तेजसः
9
[स]
यथा परज्ञं महाप्राज्ञ भैमान वक्ष्यामि ते गुणान
शास्त्रचक्षुर अवेक्षस्व नमस ते भरतर्षभ
10
दविविधानीह भूतानि तरसानि सथावराणि च
तरसानां तरिविधा यॊनिर अण्ड सवेदजरायुजाः
11
तरसानां खलु सर्वेषां शरेष्ठा राजञ जरायुजाः
जरायुजानां परवरा मानवाः पशवश च ये
12
नानारूपाणि बिभ्राणास तेषां भेदाश चतुर्दश
अरण्यवासिनः सप्त सप्तैषां गरामवासिनः
13
सिंहव्याघ्र वराहाश च महिषा वारणास तथा
ऋक्षाश च वानराश चैव सप्तारण्याः समृता नृप
14
गौर अजॊ मनुजॊ मेषॊ वाज्य अश्वतर गर्दभाः
एते गराम्याः समाख्याताः पशवः सप्त साधुभिः
15
एते वै पशवॊ राजन गराम्यारण्याश चतुर्दश
वेदॊक्ताः पृथिवीपाल येषु यज्ञाः परतिष्ठिताः
16
गराम्याणां पुरुषः शरेष्ठः सिंहश चारण्यवासिनाम
सर्वेषाम एव भूतानाम अन्यॊन्येनाभिजीवनम
17
उद्भिज्जाः सथावराः परॊक्तास तेषां पञ्चैव जातयः
वृक्षगुल्म लतावल्ल्यस तवक सारास तृणजातयः
18
एषां विंशतिर एकॊना महाभूतेषु पञ्चसु
चतुर्विंशतिर उद्दिष्टा गायत्री लॊकसंमता
19
य एतां वेद गायत्रीं पुण्यां सर्वगुणान्विताम
तत्त्वेन भरतश्रेष्ठ स लॊकान न परणश्यति
20
भूमौ हि जायते सर्वं भूमौ सर्वं परणश्यति
भूमिः परतिष्ठा भूतानां भूमिर एव परायणम
21
यस्य भूमिस तस्य सर्वजगत सथावरजङ्गमम
तत्राभिगृद्धा राजानॊ विनिघ्नन्तीतरेतरम
1
[v]
evam uktvā yayau vyāso dhṛtarāṣṭrāya dhīmate
dhṛtarāṣṭro 'pi tac chrutvā dhyānam evānvapadyata
2
sa muhūrtam iva dhyātvā viniḥśvasya muhur muhuḥ
saṃjayaṃ saṃśitātmānam apṛcchad bharatarṣabha
3
saṃjayeme mahīpālāḥ śūrā yuddhābhinandinaḥ
anyonyam abhinighnanti śastrair uccāvacair api
4
pārthivāḥ pṛthivī hetoḥ samabhityaktajīvitāḥ
na ca śāmyati nighnanto vardhayanto yamakṣayam
5
bhaimam aiśvaryam icchanto na mṛṣyante parasparam
manye bahuguṇā bhūmis tan mamācakṣva saṃjaya
6
bahūni ca sahasrāṇi prayutāny arbudāni ca
koṭyaś ca lokavīr
āṇāṃ
sametāḥ kurujāṅgale
7
deśānāṃ ca parīmāṇaṃ nagar
āṇāṃ
ca saṃjaya
śrotum icchāmi tattvena yata ete samāgat
āḥ
8
divyabuddhipradīptena yuktas tvaṃ jñānacakṣuṣā
prasādāt tasya viprarṣer vyāsasyāmita tejasa
ḥ
9
[s]
yathā prajñaṃ mahāprājña bhaimān vakṣyāmi te guṇān
śāstracakṣur avekṣasva namas te bharatarṣabha
10
dvividhānīha bhūtāni trasāni sthāvarāṇi ca
trasānāṃ trividhā yonir aṇḍa svedajarāyuj
āḥ
11
trasānāṃ khalu sarve
ṣāṃ
reṣṭhā rājañ jarāyujāḥ
jarāyujānāṃ pravarā mānavāḥ paśavaś ca ye
12
nānārūpāṇi bibhrāṇās teṣāṃ bhedāś caturdaśa
araṇyavāsinaḥ sapta saptaiṣāṃ grāmavāsina
ḥ
13
siṃhavyāghra varāhāś ca mahiṣā vāraṇās tathā
ṛkṣāś ca vānarāś caiva saptāraṇyāḥ smṛtā nṛpa
14
gaur ajo manujo meṣo vājy aśvatara gardabhāḥ
ete grāmyāḥ samākhyātāḥ paśavaḥ sapta sādhubhi
ḥ
15
ete vai paśavo rājan grāmyāraṇyāś caturdaśa
vedoktāḥ pṛthivīpāla yeṣu yajñāḥ pratiṣṭhit
āḥ
16
grāmy
āṇāṃ
puruṣaḥ śreṣṭhaḥ siṃhaś cāraṇyavāsinām
sarveṣām eva bhūtānām anyonyenābhijīvanam
17
udbhijjāḥ sthāvarāḥ proktās teṣāṃ pañcaiva jātayaḥ
vṛkṣagulma latāvallyas tvak sārās tṛṇajātaya
ḥ
18
eṣāṃ viṃśatir ekonā mahābhūteṣu pañcasu
caturviṃśatir uddiṣṭā gāyatrī lokasaṃmat
ā
19
ya etāṃ veda gāyatrīṃ puṇyāṃ sarvaguṇānvitām
tattvena bharataśreṣṭha sa lokān na praṇaśyati
20
bhūmau hi jāyate sarvaṃ bhūmau sarvaṃ praṇaśyati
bhūmiḥ pratiṣṭhā bhūtānāṃ bhūmir eva parāyaṇam
21
yasya bhūmis tasya sarvajagat sthāvarajaṅgamam
tatrābhigṛddhā rājāno vinighnantītaretaram
jeremiah chapter 29
|
jeremiah chapter 29
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 6. Chapter 5