Home
>
Library
>
Hinduism
>
Anonymous
>
The Rig Veda In Sanskrit
>
Rig Veda Book 10. Hymn 90
Rig Veda Book 10. Hymn 90
Rig Veda Book 10 Hymn 90
सहस्रशीर्षा पुरुषः सहस्राक्षः सहस्रपात
सभूमिं विश्वतो वर्त्वात्यतिष्ठद दशाङगुलम
पुरुष एवेदं सर्वं यद भूतं यच्च भव्यम
उताम्र्तत्वस्येशानो यदन्नेनातिरोहति
एतावानस्य महिमातो जयायांश्च पूरुषः
पादो.अस्यविश्वा भूतानि तरिपादस्याम्र्तं दिवि
तरिपादूर्ध्व उदैत पुरुषः पादो.अस्येहाभवत पुनः
ततो विष्वं वयक्रामत साशनानशने अभि
तस्माद विराळ अजायत विराजो अधि पूरुषः
स जातोत्यरिच्यत पश्चाद भूमिमथो पुरः
यत पुरुषेण हविषा देवा यज्ञमतन्वत
वसन्तोस्यासीदाज्यं गरीष्म इध्मः शरद धविः
तं यज्ञं बर्हिषि परौक्षन पुरुषं जातमग्रतः
तेन देवा अयजन्त साध्या रषयश्च ये
तस्माद यज्ञात सर्वहुतः सम्भ्र्तं पर्षदाज्यम
पशून्तांश्चक्रे वायव्यानारण्यान गराम्याश्च ये
तस्माद यज्ञात सर्वहुत रचः सामानि जज्ञिरे
छन्दांसिजज्ञिरे तस्माद यजुस्तस्मादजायत
तस्मादश्वा अजायन्त ये के चोभयादतः
गावो हजज्ञिरे तस्मात तस्माज्जाता अजावयः
यत पुरुषं वयदधुः कतिधा वयकल्पयन
मुखं किमस्य कौ बाहू का ऊरू पादा उच्येते
बराह्मणो.अस्य मुखमासीद बाहू राजन्यः कर्तः
ऊरूतदस्य यद वैश्यः पद्भ्यां शूद्रो अजायत
चन्द्रमा मनसो जातश्चक्षोः सूर्यो अजायत
मुखादिन्द्रश्चाग्निश्च पराणाद वायुरजायत
नाभ्या आसीदन्तरिक्षं शीर्ष्णो दयौः समवर्तत
पद्भ्यां भूमिर्दिशः शरोत्रात तथा लोकानकल्पयन
सप्तास्यासन परिधयस्त्रिः सप्त समिधः कर्ताः
देवायद यज्ञं तन्वाना अबध्नन पुरुषं पशुम
यज्ञेन यज्ञमयजन्त देवास्तानि धर्माणि परथमान्यासन
ते ह नाकं महिमानः सचन्त यत्र पूर्वे साध्याःसन्ति देवाः
sahasraśīrṣā puruṣaḥ sahasrākṣaḥ sahasrapāt
sabhūmiṃ viśvato vṛtvātyatiṣṭhad daśāṅghulam
puruṣa evedaṃ sarvaṃ yad bhūtaṃ yacca bhavyam
utāmṛtatvasyeśāno yadannenātirohati
etāvānasya mahimāto jyāyāṃśca pūruṣaḥ
pādo.asyaviśvā bhūtāni tripādasyāmṛtaṃ divi
tripādūrdhva udait puruṣaḥ pādo.asyehābhavat punaḥ
tato viṣvaṃ vyakrāmat sāśanānaśane abhi
tasmād virāḷ ajāyata virājo adhi pūruṣaḥ
sa jātoatyaricyata paścād bhūmimatho pura
ḥ
yat puruṣeṇa haviṣā devā yajñamatanvata
vasantoasyāsīdājyaṃ ghrīṣma idhmaḥ śarad dhavi
ḥ
taṃ yajñaṃ barhiṣi praukṣan puruṣaṃ jātamaghrataḥ
tena devā ayajanta sādhyā ṛṣayaśca ye
tasmād yajñāt sarvahutaḥ sambhṛtaṃ pṛṣadājyam
paśūntāṃścakre vāyavyānāraṇyān ghrāmyāśca ye
tasmād yajñāt sarvahuta ṛcaḥ sāmāni jajñire
chandāṃsijajñire tasmād yajustasmādajāyata
tasmādaśvā ajāyanta ye ke cobhayādataḥ
ghāvo hajajñire tasmāt tasmājjātā ajāvaya
ḥ
yat puruṣaṃ vyadadhuḥ katidhā vyakalpayan
mukhaṃ kimasya kau bāhū kā ūrū pādā ucyete
brāhmaṇo.asya mukhamāsīd bāhū rājanyaḥ kṛta
ḥ
rūtadasya yad vaiśyaḥ padbhyāṃ śūdro ajāyata
candramā manaso jātaścakṣoḥ sūryo ajāyata
mukhādindraścāghniśca prāṇād vāyurajāyata
nābhyā āsīdantarikṣaṃ śīrṣṇo dyauḥ samavartata
padbhyāṃ bhūmirdiśaḥ śrotrāt tathā lokānakalpayan
saptāsyāsan paridhayastriḥ sapta samidhaḥ kṛt
āḥ
devāyad yajñaṃ tanvānā abadhnan puruṣaṃ paśum
yajñena yajñamayajanta devāstāni dharmāṇi prathamānyāsan
te ha nākaṃ mahimānaḥ sacanta yatra pūrve sādhyāḥsanti devāḥ
the welsh fairy book
|
the welsh fairy book
Home
>
Library
>
Hinduism
>
Anonymous
>
The Rig Veda In Sanskrit
>
Rig Veda Book 10. Hymn 90