Rig Veda Book 10. Hymn 92
Rig Veda Book 10 Hymn 92
यज्ञस्य वो रथ्यं विश्पतिं विशां होतारमक्तोरतिथिं विभावसुम
शोचञ्छुष्कासु हरिणीषु जर्भुरद्व्र्षा केतुर्यजतो दयामशायत
इममञ्जस्पामुभये अक्र्ण्वत धर्माणमग्निं विदथस्यसाधनम
अक्तुं न यह्वमुषसः पुरोहितं तनूनपातमरुषस्य निंसते
बळ अस्य नीथा वि पणेश्च मन्महे वया अस्य परहुताासुरत्तवे
यदा घोरासो अम्र्तत्वमाशतादिज्जनस्यदैव्यस्य चर्किरन
रतस्य हि परसितिर्द्यौरुरु वयचो नमो मह्यरमतिःपनीयसी
इन्द्रो मित्रो वरुणः सं चिकित्रिरे.अथो भगःसविता पूतदक्षसः
पर रुद्रेण ययिना यन्ति सिन्धवस्तिरो महीमरमतिन्दधन्विरे
येभिः परिज्मा परियन्नुरु जरयो वि रोरुवज्जठरे विश्वमुक्षते
कराणा रुद्रा मरुतो विश्वक्र्ष्टयो दिवः शयेनासोसुरस्य नीळयः
तेभिश्चष्टे वरुणो मित्रो अर्यमेन्द्रोदेवेभिरर्वशेभिरर्वशः
इन्द्रे भुजं शशमानास आशत सूरो दर्शीके वर्षणश्च पौंस्ये
पर ये नवस्यार्हणा ततक्षिरे युजं वज्रंन्र्षदनेषु कारवः
सूरश्चिदा हरितो अस्य रीरमदिन्द्रादा कश्चिद भयतेतवीयसः
भीमस्य वर्ष्णो जठरादभिश्वसो दिवे-दिवेसहुरि सतन्नबाधितः
सतोमं वो अद्य रुद्राय शिक्वसे कषयद्वीराय नमसादिदिष्टन
येभिः शिवः सववानेवयावभिर्दिवःसिषक्ति सवयशा निकामभिः
ते हि परजाया अभरन्त वि शरवो बर्हस्पतिर्व्र्षभःसोमजामयः
यज्ञैरथर्वा परथमो वि धारयद देवादक्षैर्भ्र्गवः सं चिकित्रिरे
ते हि दयावाप्र्थिवी भूरिरेतसा नराशंसश्चतुरङगोयमो.अदितिः
देवस्त्वष्टा दरविणोदा रभुक्षणः पररोदसी मरुतो विष्णुरर्हिरे
उत सय न उशिजामुर्विया कविरहिः शर्णोतु बुध्न्योहवीमनि
सूर्यामासा विचरन्ता दिविक्षिता धियाशमीनहुषी अस्य बोधतम
पर नः पूषा चरथं विश्वदेव्यो.अपां नपादवतुवायुरिष्टये
आत्मानं वस्यो अभि वातमर्चत तदश्विना सुहवा यामनि शरुतम
विशामासामभयानामधिक्षितं गीर्भिरु सवयशसंग्र्णीमसि
गनाभिर्विश्वाभिरदितिमनर्वणमक्तोर्युवानं नर्मणा अधा पतिम
रेभदत्र जनुषा पूर्वो अङगिरा गरावाण ऊर्ध्वा अभिचक्षुरध्वरम
येभिर्विहाया अभवद विचक्षणःपाथः सुमेकं सवधितिर्वनन्वति
yajñasya vo rathyaṃ viśpatiṃ viśāṃ hotāramaktoratithiṃ vibhāvasum
śocañchuṣkāsu hariṇīṣu jarbhuradvṛṣā keturyajato dyāmaśāyata
imamañjaspāmubhaye akṛṇvata dharmāṇamaghniṃ vidathasyasādhanam
aktuṃ na yahvamuṣasaḥ purohitaṃ tanūnapātamaruṣasya niṃsate
baḷ asya nīthā vi paṇeśca manmahe vayā asya prahutāāsurattave
yadā ghorāso amṛtatvamāśatādijjanasyadaivyasya carkiran
tasya hi prasitirdyaururu vyaco namo mahyaramatiḥpanīyasī
indro mitro varuṇaḥ saṃ cikitrire.atho bhaghaḥsavitā pūtadakṣasaḥ
pra rudreṇa yayinā yanti sindhavastiro mahīmaramatindadhanvire
yebhiḥ parijmā pariyannuru jrayo vi roruvajjaṭhare viśvamukṣate
krāṇā rudrā maruto viśvakṛṣṭayo divaḥ śyenāsoasurasya nīḷayaḥ
tebhiścaṣṭe varuṇo mitro aryamendrodevebhirarvaśebhirarvaśaḥ
indre bhujaṃ śaśamānāsa āśata sūro dṛśīke vṛṣaṇaśca pauṃsye
pra ye nvasyārhaṇā tatakṣire yujaṃ vajraṃnṛṣadaneṣu kāravaḥ
sūraścidā harito asya rīramadindrādā kaścid bhayatetavīyasaḥ
bhīmasya vṛṣṇo jaṭharādabhiśvaso dive-divesahuri stannabādhitaḥ
stomaṃ vo adya rudrāya śikvase kṣayadvīrāya namasādidiṣṭana
yebhiḥ śivaḥ svavānevayāvabhirdivaḥsiṣakti svayaśā nikāmabhiḥ
te hi prajāyā abharanta vi śravo bṛhaspatirvṛṣabhaḥsomajāmayaḥ
yajñairatharvā prathamo vi dhārayad devādakṣairbhṛghavaḥ saṃ cikitrire
te hi dyāvāpṛthivī bhūriretasā narāśaṃsaścaturaṅghoyamo.aditiḥ
devastvaṣṭā draviṇodā ṛbhukṣaṇaḥ prarodasī maruto viṣṇurarhire
uta sya na uśijāmurviyā kavirahiḥ śṛotu budhnyohavīmani
sūryāmāsā vicarantā divikṣitā dhiyāśamīnahuṣī asya bodhatam
pra naḥ pūṣā carathaṃ viśvadevyo.apāṃ napādavatuvāyuriṣṭaye
ātmānaṃ vasyo abhi vātamarcata tadaśvinā suhavā yāmani śrutam
viśāmāsāmabhayānāmadhikṣitaṃ ghīrbhiru svayaśasaṃghṛṇīmasi
ghnābhirviśvābhiraditimanarvaṇamaktoryuvānaṃ nṛmaṇā adhā patim
rebhadatra januṣā pūrvo aṅghirā ghrāvāṇa ūrdhvā abhicakṣuradhvaram
yebhirvihāyā abhavad vicakṣaṇaḥpāthaḥ sumekaṃ svadhitirvananvati
यज्ञस्य वो रथ्यं विश्पतिं विशां होतारमक्तोरतिथिं विभावसुम
शोचञ्छुष्कासु हरिणीषु जर्भुरद्व्र्षा केतुर्यजतो दयामशायत
इममञ्जस्पामुभये अक्र्ण्वत धर्माणमग्निं विदथस्यसाधनम
अक्तुं न यह्वमुषसः पुरोहितं तनूनपातमरुषस्य निंसते
बळ अस्य नीथा वि पणेश्च मन्महे वया अस्य परहुताासुरत्तवे
यदा घोरासो अम्र्तत्वमाशतादिज्जनस्यदैव्यस्य चर्किरन
रतस्य हि परसितिर्द्यौरुरु वयचो नमो मह्यरमतिःपनीयसी
इन्द्रो मित्रो वरुणः सं चिकित्रिरे.अथो भगःसविता पूतदक्षसः
पर रुद्रेण ययिना यन्ति सिन्धवस्तिरो महीमरमतिन्दधन्विरे
येभिः परिज्मा परियन्नुरु जरयो वि रोरुवज्जठरे विश्वमुक्षते
कराणा रुद्रा मरुतो विश्वक्र्ष्टयो दिवः शयेनासोसुरस्य नीळयः
तेभिश्चष्टे वरुणो मित्रो अर्यमेन्द्रोदेवेभिरर्वशेभिरर्वशः
इन्द्रे भुजं शशमानास आशत सूरो दर्शीके वर्षणश्च पौंस्ये
पर ये नवस्यार्हणा ततक्षिरे युजं वज्रंन्र्षदनेषु कारवः
सूरश्चिदा हरितो अस्य रीरमदिन्द्रादा कश्चिद भयतेतवीयसः
भीमस्य वर्ष्णो जठरादभिश्वसो दिवे-दिवेसहुरि सतन्नबाधितः
सतोमं वो अद्य रुद्राय शिक्वसे कषयद्वीराय नमसादिदिष्टन
येभिः शिवः सववानेवयावभिर्दिवःसिषक्ति सवयशा निकामभिः
ते हि परजाया अभरन्त वि शरवो बर्हस्पतिर्व्र्षभःसोमजामयः
यज्ञैरथर्वा परथमो वि धारयद देवादक्षैर्भ्र्गवः सं चिकित्रिरे
ते हि दयावाप्र्थिवी भूरिरेतसा नराशंसश्चतुरङगोयमो.अदितिः
देवस्त्वष्टा दरविणोदा रभुक्षणः पररोदसी मरुतो विष्णुरर्हिरे
उत सय न उशिजामुर्विया कविरहिः शर्णोतु बुध्न्योहवीमनि
सूर्यामासा विचरन्ता दिविक्षिता धियाशमीनहुषी अस्य बोधतम
पर नः पूषा चरथं विश्वदेव्यो.अपां नपादवतुवायुरिष्टये
आत्मानं वस्यो अभि वातमर्चत तदश्विना सुहवा यामनि शरुतम
विशामासामभयानामधिक्षितं गीर्भिरु सवयशसंग्र्णीमसि
गनाभिर्विश्वाभिरदितिमनर्वणमक्तोर्युवानं नर्मणा अधा पतिम
रेभदत्र जनुषा पूर्वो अङगिरा गरावाण ऊर्ध्वा अभिचक्षुरध्वरम
येभिर्विहाया अभवद विचक्षणःपाथः सुमेकं सवधितिर्वनन्वति
yajñasya vo rathyaṃ viśpatiṃ viśāṃ hotāramaktoratithiṃ vibhāvasum
śocañchuṣkāsu hariṇīṣu jarbhuradvṛṣā keturyajato dyāmaśāyata
imamañjaspāmubhaye akṛṇvata dharmāṇamaghniṃ vidathasyasādhanam
aktuṃ na yahvamuṣasaḥ purohitaṃ tanūnapātamaruṣasya niṃsate
baḷ asya nīthā vi paṇeśca manmahe vayā asya prahutāāsurattave
yadā ghorāso amṛtatvamāśatādijjanasyadaivyasya carkiran
tasya hi prasitirdyaururu vyaco namo mahyaramatiḥpanīyasī
indro mitro varuṇaḥ saṃ cikitrire.atho bhaghaḥsavitā pūtadakṣasaḥ
pra rudreṇa yayinā yanti sindhavastiro mahīmaramatindadhanvire
yebhiḥ parijmā pariyannuru jrayo vi roruvajjaṭhare viśvamukṣate
krāṇā rudrā maruto viśvakṛṣṭayo divaḥ śyenāsoasurasya nīḷayaḥ
tebhiścaṣṭe varuṇo mitro aryamendrodevebhirarvaśebhirarvaśaḥ
indre bhujaṃ śaśamānāsa āśata sūro dṛśīke vṛṣaṇaśca pauṃsye
pra ye nvasyārhaṇā tatakṣire yujaṃ vajraṃnṛṣadaneṣu kāravaḥ
sūraścidā harito asya rīramadindrādā kaścid bhayatetavīyasaḥ
bhīmasya vṛṣṇo jaṭharādabhiśvaso dive-divesahuri stannabādhitaḥ
stomaṃ vo adya rudrāya śikvase kṣayadvīrāya namasādidiṣṭana
yebhiḥ śivaḥ svavānevayāvabhirdivaḥsiṣakti svayaśā nikāmabhiḥ
te hi prajāyā abharanta vi śravo bṛhaspatirvṛṣabhaḥsomajāmayaḥ
yajñairatharvā prathamo vi dhārayad devādakṣairbhṛghavaḥ saṃ cikitrire
te hi dyāvāpṛthivī bhūriretasā narāśaṃsaścaturaṅghoyamo.aditiḥ
devastvaṣṭā draviṇodā ṛbhukṣaṇaḥ prarodasī maruto viṣṇurarhire
uta sya na uśijāmurviyā kavirahiḥ śṛotu budhnyohavīmani
sūryāmāsā vicarantā divikṣitā dhiyāśamīnahuṣī asya bodhatam
pra naḥ pūṣā carathaṃ viśvadevyo.apāṃ napādavatuvāyuriṣṭaye
ātmānaṃ vasyo abhi vātamarcata tadaśvinā suhavā yāmani śrutam
viśāmāsāmabhayānāmadhikṣitaṃ ghīrbhiru svayaśasaṃghṛṇīmasi
ghnābhirviśvābhiraditimanarvaṇamaktoryuvānaṃ nṛmaṇā adhā patim
rebhadatra januṣā pūrvo aṅghirā ghrāvāṇa ūrdhvā abhicakṣuradhvaram
yebhirvihāyā abhavad vicakṣaṇaḥpāthaḥ sumekaṃ svadhitirvananvati
