Rig Veda Book 6. Hymn 49
Rig Veda Book 6 Hymn 49
सतुषे जनं सुव्रतं नव्यसीभिर्गीर्भिर्मित्रावरुणा सुम्नयन्ता
त आ गमन्तु त इह शरुवन्तु सुक्षत्रासो वरुणोमित्रो अग्निः
विशो-विश ईड्यमध्वरेष्वद्र्प्तक्रतुमरतिं युवत्योः
दिवः शिशुं सहसः सूनुमग्निं यज्ञस्य केतुमरुषं यजध्यै
अरुषस्य दुहितरा विरूपे सत्र्भिरन्या पिपिशे सूरो अन्या
मिथस्तुरा विचरन्ती पावके मन्म शरुतं नक्षत रच्यमाने
पर वायुमछा बर्हती मनीषा बर्हद्रयिं विश्ववारं रथप्राम
दयुतद्यामा नियुतः पत्यमानः कविः कविमियक्षसि परयज्यो
स मे वपुश्छदयदश्विनोर्यो रथो विरुक्मान मनसा युजानः
येन नरा नासत्येषयध्यै वर्तिर्याथस्तनयाय तमने च
पर्जन्यवाता वर्षभा पर्थिव्याः पुरीषाणि जिन्वतमप्यानि
सत्यश्रुतः कवयो यस्य गीर्भिर्जगत सथातर्जगदाक्र्णुध्वम
पावीरवी कन्या चित्रायुः सरस्वती वीरपत्नी धियं धात
गनाभिरछिद्रं शरणं सजोषा दुराधर्षं गर्णते शर्म यंसत
पथस-पथः परिपतिं वचस्या कामेन कर्तो अभ्यानळ अर्कम
स नो रासच्छुरुधश्चन्द्राग्रा धियं-धियं सीषधाति पर पूषा
परथमभाजं यशसं वयोधां सुपाणिं देवं सुगभस्तिं रभ्वम
होता यक्षद यजतं पस्त्यानामग्निस्त्वष्टारं सुहवं विभावा
भुवनस्य पितरं गीर्भिराभी रुद्रं दिवा वर्धया रुद्रमक्तौ
बर्हन्तं रष्वमजरं सुषुम्नं रधग घुवेम कविनेषितासः
आ युवानः कवयो यज्ञियासो मरुतो गन्त गर्णतो वरस्याम
अचित्रं चिद धि जिन्वथा वर्धन्त इत्था नक्षन्तो नरो अङगिरस्वत
पर वीराय पर तवसे तुरायाजा यूथेव पशुरक्षिरस्तम
स पिस्प्र्शति तन्वि शरुतस्य सत्र्भिर्न नाकं वचनस्यविपः
यो रजांसि विममे पार्थिवानि तरिश्चिद विष्णुर्मनवे बाधिताय
तस्य ते शर्मन्नुपदद्यमाने राया मदेम तन्वा तना च
तन नो.अहिर्बुध्न्यो अब्धिरर्कैस्तत पर्वतस्तत सविता चनो धात
तदोषधीभिरभि रातिषाचो भगः पुरन्धिर्जिन्वतु पर राये
नु नो रयिं रथ्यं चर्षणिप्रां पुरुवीरं मह रतस्य गोपाम
कषयं दाताजरं येन जनान सप्र्धो अदेवीरभि चक्रमाम विश आदेवीरभ्यश्नवाम
stuṣe janaṃ suvrataṃ navyasībhirghīrbhirmitrāvaruṇā sumnayantā
ta ā ghamantu ta iha śruvantu sukṣatrāso varuṇomitro aghniḥ
viśo-viśa īḍyamadhvareṣvadṛptakratumaratiṃ yuvatyoḥ
divaḥ śiśuṃ sahasaḥ sūnumaghniṃ yajñasya ketumaruṣaṃ yajadhyai
aruṣasya duhitarā virūpe stṛbhiranyā pipiśe sūro anyā
mithasturā vicarantī pāvake manma śrutaṃ nakṣata ṛcyamāne
pra vāyumachā bṛhatī manīṣā bṛhadrayiṃ viśvavāraṃ rathaprām
dyutadyāmā niyutaḥ patyamānaḥ kaviḥ kavimiyakṣasi prayajyo
sa me vapuśchadayadaśvinoryo ratho virukmān manasā yujānaḥ
yena narā nāsatyeṣayadhyai vartiryāthastanayāya tmane ca
parjanyavātā vṛṣabhā pṛthivyāḥ purīṣāṇi jinvatamapyāni
satyaśrutaḥ kavayo yasya ghīrbhirjaghata sthātarjaghadākṛṇudhvam
pāvīravī kanyā citrāyuḥ sarasvatī vīrapatnī dhiyaṃ dhāt
ghnābhirachidraṃ śaraṇaṃ sajoṣā durādharṣaṃ ghṛṇate śarma yaṃsat
pathas-pathaḥ paripatiṃ vacasyā kāmena kṛto abhyānaḷ arkam
sa no rāsacchurudhaścandrāghrā dhiyaṃ-dhiyaṃ sīṣadhāti pra pūṣā
prathamabhājaṃ yaśasaṃ vayodhāṃ supāṇiṃ devaṃ sughabhastiṃ ṛbhvam
hotā yakṣad yajataṃ pastyānāmaghnistvaṣṭāraṃ suhavaṃ vibhāvā
bhuvanasya pitaraṃ ghīrbhirābhī rudraṃ divā vardhayā rudramaktau
bṛhantaṃ ṛṣvamajaraṃ suṣumnaṃ ṛdhagh ghuvema kavineṣitāsaḥ
ā yuvānaḥ kavayo yajñiyāso maruto ghanta ghṛṇato varasyām
acitraṃ cid dhi jinvathā vṛdhanta itthā nakṣanto naro aṅghirasvat
pra vīrāya pra tavase turāyājā yūtheva paśurakṣirastam
sa pispṛśati tanvi śrutasya stṛbhirna nākaṃ vacanasyavipaḥ
yo rajāṃsi vimame pārthivāni triścid viṣṇurmanave bādhitāya
tasya te śarmannupadadyamāne rāyā madema tanvā tanā ca
tan no.ahirbudhnyo abdhirarkaistat parvatastat savitā cano dhāt
tadoṣadhībhirabhi rātiṣāco bhaghaḥ purandhirjinvatu pra rāye
nu no rayiṃ rathyaṃ carṣaṇiprāṃ puruvīraṃ maha ṛtasya ghopām
kṣayaṃ dātājaraṃ yena janān spṛdho adevīrabhi cakramāma viśa ādevīrabhyaśnavāma
सतुषे जनं सुव्रतं नव्यसीभिर्गीर्भिर्मित्रावरुणा सुम्नयन्ता
त आ गमन्तु त इह शरुवन्तु सुक्षत्रासो वरुणोमित्रो अग्निः
विशो-विश ईड्यमध्वरेष्वद्र्प्तक्रतुमरतिं युवत्योः
दिवः शिशुं सहसः सूनुमग्निं यज्ञस्य केतुमरुषं यजध्यै
अरुषस्य दुहितरा विरूपे सत्र्भिरन्या पिपिशे सूरो अन्या
मिथस्तुरा विचरन्ती पावके मन्म शरुतं नक्षत रच्यमाने
पर वायुमछा बर्हती मनीषा बर्हद्रयिं विश्ववारं रथप्राम
दयुतद्यामा नियुतः पत्यमानः कविः कविमियक्षसि परयज्यो
स मे वपुश्छदयदश्विनोर्यो रथो विरुक्मान मनसा युजानः
येन नरा नासत्येषयध्यै वर्तिर्याथस्तनयाय तमने च
पर्जन्यवाता वर्षभा पर्थिव्याः पुरीषाणि जिन्वतमप्यानि
सत्यश्रुतः कवयो यस्य गीर्भिर्जगत सथातर्जगदाक्र्णुध्वम
पावीरवी कन्या चित्रायुः सरस्वती वीरपत्नी धियं धात
गनाभिरछिद्रं शरणं सजोषा दुराधर्षं गर्णते शर्म यंसत
पथस-पथः परिपतिं वचस्या कामेन कर्तो अभ्यानळ अर्कम
स नो रासच्छुरुधश्चन्द्राग्रा धियं-धियं सीषधाति पर पूषा
परथमभाजं यशसं वयोधां सुपाणिं देवं सुगभस्तिं रभ्वम
होता यक्षद यजतं पस्त्यानामग्निस्त्वष्टारं सुहवं विभावा
भुवनस्य पितरं गीर्भिराभी रुद्रं दिवा वर्धया रुद्रमक्तौ
बर्हन्तं रष्वमजरं सुषुम्नं रधग घुवेम कविनेषितासः
आ युवानः कवयो यज्ञियासो मरुतो गन्त गर्णतो वरस्याम
अचित्रं चिद धि जिन्वथा वर्धन्त इत्था नक्षन्तो नरो अङगिरस्वत
पर वीराय पर तवसे तुरायाजा यूथेव पशुरक्षिरस्तम
स पिस्प्र्शति तन्वि शरुतस्य सत्र्भिर्न नाकं वचनस्यविपः
यो रजांसि विममे पार्थिवानि तरिश्चिद विष्णुर्मनवे बाधिताय
तस्य ते शर्मन्नुपदद्यमाने राया मदेम तन्वा तना च
तन नो.अहिर्बुध्न्यो अब्धिरर्कैस्तत पर्वतस्तत सविता चनो धात
तदोषधीभिरभि रातिषाचो भगः पुरन्धिर्जिन्वतु पर राये
नु नो रयिं रथ्यं चर्षणिप्रां पुरुवीरं मह रतस्य गोपाम
कषयं दाताजरं येन जनान सप्र्धो अदेवीरभि चक्रमाम विश आदेवीरभ्यश्नवाम
stuṣe janaṃ suvrataṃ navyasībhirghīrbhirmitrāvaruṇā sumnayantā
ta ā ghamantu ta iha śruvantu sukṣatrāso varuṇomitro aghniḥ
viśo-viśa īḍyamadhvareṣvadṛptakratumaratiṃ yuvatyoḥ
divaḥ śiśuṃ sahasaḥ sūnumaghniṃ yajñasya ketumaruṣaṃ yajadhyai
aruṣasya duhitarā virūpe stṛbhiranyā pipiśe sūro anyā
mithasturā vicarantī pāvake manma śrutaṃ nakṣata ṛcyamāne
pra vāyumachā bṛhatī manīṣā bṛhadrayiṃ viśvavāraṃ rathaprām
dyutadyāmā niyutaḥ patyamānaḥ kaviḥ kavimiyakṣasi prayajyo
sa me vapuśchadayadaśvinoryo ratho virukmān manasā yujānaḥ
yena narā nāsatyeṣayadhyai vartiryāthastanayāya tmane ca
parjanyavātā vṛṣabhā pṛthivyāḥ purīṣāṇi jinvatamapyāni
satyaśrutaḥ kavayo yasya ghīrbhirjaghata sthātarjaghadākṛṇudhvam
pāvīravī kanyā citrāyuḥ sarasvatī vīrapatnī dhiyaṃ dhāt
ghnābhirachidraṃ śaraṇaṃ sajoṣā durādharṣaṃ ghṛṇate śarma yaṃsat
pathas-pathaḥ paripatiṃ vacasyā kāmena kṛto abhyānaḷ arkam
sa no rāsacchurudhaścandrāghrā dhiyaṃ-dhiyaṃ sīṣadhāti pra pūṣā
prathamabhājaṃ yaśasaṃ vayodhāṃ supāṇiṃ devaṃ sughabhastiṃ ṛbhvam
hotā yakṣad yajataṃ pastyānāmaghnistvaṣṭāraṃ suhavaṃ vibhāvā
bhuvanasya pitaraṃ ghīrbhirābhī rudraṃ divā vardhayā rudramaktau
bṛhantaṃ ṛṣvamajaraṃ suṣumnaṃ ṛdhagh ghuvema kavineṣitāsaḥ
ā yuvānaḥ kavayo yajñiyāso maruto ghanta ghṛṇato varasyām
acitraṃ cid dhi jinvathā vṛdhanta itthā nakṣanto naro aṅghirasvat
pra vīrāya pra tavase turāyājā yūtheva paśurakṣirastam
sa pispṛśati tanvi śrutasya stṛbhirna nākaṃ vacanasyavipaḥ
yo rajāṃsi vimame pārthivāni triścid viṣṇurmanave bādhitāya
tasya te śarmannupadadyamāne rāyā madema tanvā tanā ca
tan no.ahirbudhnyo abdhirarkaistat parvatastat savitā cano dhāt
tadoṣadhībhirabhi rātiṣāco bhaghaḥ purandhirjinvatu pra rāye
nu no rayiṃ rathyaṃ carṣaṇiprāṃ puruvīraṃ maha ṛtasya ghopām
kṣayaṃ dātājaraṃ yena janān spṛdho adevīrabhi cakramāma viśa ādevīrabhyaśnavāma
