Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 1. Chapter 219
Book 1. Chapter 219
The Mahabharata In Sanskrit
Book 1
Chapter
219
1
[वै]
तथा शैलनिपातेन भीषिताः खाण्डवालयाः
दानवा राक्षसा नागास तरक्ष्वृक्षवनौकसः
दविपाः परभिन्नाः शार्दूलाः सिंहाः केसरिणस तथा
2
मृगाश च महिषाश चैव शतशः पक्षिणस तथा
समुद्विग्ना विससृपुस तथान्या भूतजातयः
3
तं दावं समुदीक्षन्तः कृष्णौ चाभ्युद्यतायुधौ
उत्पातनाद अशब्देन संत्रासित इवाभवन
4
सवतेजॊ भास्वरं चक्रम उत्ससर्ज जनार्दनः
तेन ता जातयः कषुद्राः सदानव निशाचराः
निकृत्ताः शतशः सर्वा निपेतुर अनलं कषणात
5
अदृश्यन राक्षसास तत्र कृष्ण चक्रविदारिताः
वसा रुधिरसंपृक्ताः संध्यायाम इव तॊयदाः
6
पिशाचान पक्षिणॊ नागान पशूंश चापि सहस्रशः
निघ्नंश चरति वार्ष्णेयः कालवत तत्र भारत
7
कषिप्तं कषिप्तं हि तच चक्रं कृष्णस्यामित्र घातिनः
हत्वानेकानि सत्त्वानि पाणिम एति पुनः पुनः
8
तथा तु निघ्नतस तस्य सर्वसत्त्वानि भारत
बभूव रूपम अत्युग्रं सर्वभूतात्मनस तदा
9
समेतानां च देवानां दानवानां च सर्वशः
विजेता नाभवत कश चित कृष्ण पाण्डवयॊर मृधे
10
तयॊर बलात परित्रातुं तं दावं तु यदा सुराः
नाशक्नुवञ शमयितुं तदाभूवन पराङ्मुखाः
11
शतक्रतुश च संप्रेक्ष्य विमुखान देवता गणान
बभूवावस्थितः परीतः परशंसन कृष्ण पाण्डवौ
12
निवृत्तेषु तु देवेषु वाग उवाचाशरीरिणी
शतक्रतुम अभिप्रेक्ष्य महागम्भीर निःस्वना
13
न ते सखा संनिहितस तक्षकः पन्नगॊत्तमः
दाहकाले खाण्डवस्य कुरुक्षेत्रं गतॊ हय असौ
14
न च शक्यॊ तवया जेतुं युद्धे ऽसमिन समवस्थितौ
वासुदेवार्जुनौ शक्र निबॊधेदं वचॊ मम
15
नरनारायणौ देवौ ताव एतौ विश्रुतौ दिवि
भवान अप्य अभिजानाति यद वीर्यौ यत पराक्रमौ
16
नैतौ शक्यौ दुराधर्षौ विजेतुम अजितौ युधि
अपि सर्वेषु लॊकेषु पुराणाव ऋषिसत्तमौ
17
पूजनीयतमाव एताव अपि सर्वैः सुरासुरैः
सयक्षरक्षॊगन्धर्वनरकिंनर पन्नगैः
18
तस्माद इतः सुरैः सार्धं गन्तुम अर्हसि वासव
दिष्टं चाप्य अनुपश्यैतत खाण्डवस्य विनाशनम
19
इति वाचम अभिश्रुत्य तथ्यम इत्य अमरेश्वरः
कॊपामर्षौ समुत्सृज्य संप्रतस्थे दिवं तदा
20
तं परस्थितं महात्मानं समवेक्ष्य दिवौकसः
तवरिताः सहिता राजन्न अनुजग्मुः शतक्रतुम
21
देवराजं तदा यान्तं सह देवैर उदीक्ष्य तु
वासुदेवार्जुनौ वीरौ सिंहनादं विनेदतुः
22
देवराजे गते राजन परहृष्टौ कृष्ण पाण्डवौ
निर्विशङ्कं पुनर दावं दाहयाम आसतुस तदा
23
स मारुत इवाभ्राणि नाशयित्वार्जुनः सुरान
वयधमच छरसंपातैः पराणिनः खाण्डवालयान
24
न च सम किं चिच छक्नॊति भूतं निश्चरितं ततः
संछिद्यमानम इषुभिर अस्यता सव्यसाचिना
25
नाशकंस तत्र भूतानि महान्त्य अपि रणे ऽरजुनम
निरीक्षितुम अमॊघेषुं करिष्यन्ति कुतॊ रणम
26
शतेनैकं च विव्याध शतं चैकेन पत्त्रिणा
वयसवस ते ऽपतन्न अग्नौ साक्षात कालहता इव
27
न चालभन्त ते शर्म रॊधःसु विषमेषु च
पितृदेव निवासेषु संतापश चाप्य अजायत
28
भूतसंघ सहस्राश च दीनाश चक्रुर महास्वनम
रुरुवुर वारणाश चैव तथैव मृगपक्षिणः
तेन शब्देन वित्रेसुर गङ्गॊदधि चरा झषाः
29
न हय अर्जुनं महाबाहुं नापि कृष्णं महाबलम
निरीक्षितुं वै शक्नॊति कश चिद यॊद्धुं कुतः पुनः
30
एकायनगता ये ऽपि निष्पतन्त्य अत्र के चन
राक्षसान दानवान नागाञ जघ्ने चक्रेण तान हरिः
31
ते विभिन्नशिरॊ देहाश चक्रवेगाद गतासवः
पेतुर आस्ये महाकाया दीप्तस्य वसुरेतसः
32
स मांसरुधिरौघैश च मेदौघैश च समीरितः
उपर्य आकाशगॊ वह्निर विधूमः समदृश्यत
33
दीप्ताक्षॊ दीप्तजिह्वश च दीप्तव्यात्त महाननः
दीप्तॊर्ध्व केशः पिङ्गाक्षः पिबन पराणभृतां वसाम
34
तां स कृष्णार्जुन कृतां सुधां पराप्य हुताशनः
बभूव मुदितस तृप्तः परां निर्वृतिम आगतः
35
अथासुरं मयं नाम तक्षकस्य निवेशनात
विप्रद्रवन्तं सहसा ददर्श मधुसूदनः
36
तम अग्निः परार्थयाम आस दिधक्षुर वातसारथिः
देहवान वै जटी भूत्वा नदंश च जलदॊ यथा
जिघांसुर वासुदेवश च चक्रम उद्यम्य विष्ठितः
37
सचक्रम उद्यतं दृष्ट्वा दिधक्षुं च हुताशनम
अभिधावार्जुनेत्य एवं मयश चुक्रॊश भारत
38
तस्य भीतस्वनं शरुत्वा मा भैर इति धनंजयः
परत्युवाच मयं पार्थॊ जीवयन्न इव भारत
39
तं पार्थेनाभये दत्ते नमुचेर भरातरं मयम
न हन्तुम ऐच्छद दाशार्हः पावकॊ न ददाह च
40
तस्मिन वने दह्यमाने षड अग्निर न ददाह च
अश्वसेनं मयं चापि चतुरः शार्ङ्गकान इति
1
[vai]
tathā śailanipātena bhīṣitāḥ khāṇḍavālayāḥ
dānavā rākṣasā nāgās tarakṣvṛkṣavanaukasaḥ
dvipāḥ prabhinnāḥ śārdūlāḥ siṃhāḥ kesariṇas tath
ā
2
mṛgāś ca mahiṣāś caiva śataśaḥ pakṣiṇas tathā
samudvignā visasṛpus tathānyā bhūtajātaya
ḥ
3
taṃ dāvaṃ samudīkṣantaḥ kṛṣṇau cābhyudyatāyudhau
utpātanād aśabdena saṃtrāsita ivābhavan
4
svatejo bhāsvaraṃ cakram utsasarja janārdanaḥ
tena tā jātayaḥ kṣudrāḥ sadānava niśācarāḥ
nikṛttāḥ śataśaḥ sarvā nipetur analaṃ kṣaṇāt
5
adṛśyan rākṣasās tatra kṛṣṇa cakravidāritāḥ
vasā rudhirasaṃpṛktāḥ saṃdhyāyām iva toyad
āḥ
6
piśācān pakṣiṇo nāgān paśūṃś cāpi sahasraśaḥ
nighnaṃś carati vārṣṇeyaḥ kālavat tatra bhārata
7
kṣiptaṃ kṣiptaṃ hi tac cakraṃ kṛṣṇasyāmitra ghātinaḥ
hatvānekāni sattvāni pāṇim eti punaḥ puna
ḥ
8
tathā tu nighnatas tasya sarvasattvāni bhārata
babhūva rūpam atyugraṃ sarvabhūtātmanas tad
ā
9
sametānāṃ ca devānāṃ dānavānāṃ ca sarvaśaḥ
vijetā nābhavat kaś cit kṛṣṇa pāṇḍavayor mṛdhe
10
tayor balāt paritrātuṃ taṃ dāvaṃ tu yadā surāḥ
nāśaknuvañ śamayituṃ tadābhūvan parāṅmukh
āḥ
11
atakratuś ca saṃprekṣya vimukhān devatā gaṇān
babhūvāvasthitaḥ prītaḥ praśaṃsan kṛṣṇa pāṇḍavau
12
nivṛtteṣu tu deveṣu vāg uvācāśarīri
ṇī
atakratum abhiprekṣya mahāgambhīra niḥsvan
ā
13
na te sakhā saṃnihitas takṣakaḥ pannagottamaḥ
dāhakāle khāṇḍavasya kurukṣetraṃ gato hy asau
14
na ca śakyo tvayā jetuṃ yuddhe 'smin samavasthitau
vāsudevārjunau śakra nibodhedaṃ vaco mama
15
naranārāyaṇau devau tāv etau viśrutau divi
bhavān apy abhijānāti yad vīryau yat parākramau
16
naitau śakyau durādharṣau vijetum ajitau yudhi
api sarveṣu lokeṣu purāṇāv ṛṣisattamau
17
pūjanīyatamāv etāv api sarvaiḥ surāsuraiḥ
sayakṣarakṣogandharvanarakiṃnara pannagai
ḥ
18
tasmād itaḥ suraiḥ sārdhaṃ gantum arhasi vāsava
diṣṭaṃ cāpy anupaśyaitat khāṇḍavasya vināśanam
19
iti vācam abhiśrutya tathyam ity amareśvaraḥ
kopāmarṣau samutsṛjya saṃpratasthe divaṃ tad
ā
20
taṃ prasthitaṃ mahātmānaṃ samavekṣya divaukasaḥ
tvaritāḥ sahitā rājann anujagmuḥ śatakratum
21
devarājaṃ tadā yāntaṃ saha devair udīkṣya tu
vāsudevārjunau vīrau siṃhanādaṃ vinedatu
ḥ
22
devarāje gate rājan prahṛṣṭau kṛṣṇa pāṇḍavau
nirviśaṅkaṃ punar dāvaṃ dāhayām āsatus tad
ā
23
sa māruta ivābhrāṇi nāśayitvārjunaḥ surān
vyadhamac charasaṃpātaiḥ prāṇinaḥ khāṇḍavālayān
24
na ca sma kiṃ cic chaknoti bhūtaṃ niścaritaṃ tataḥ
saṃchidyamānam iṣubhir asyatā savyasācin
ā
25
nāśakaṃs tatra bhūtāni mahānty api raṇe 'rjunam
nirīkṣitum amogheṣuṃ kariṣyanti kuto raṇam
26
atenaikaṃ ca vivyādha śataṃ caikena pattriṇā
vyasavas te 'patann agnau sākṣāt kālahatā iva
27
na cālabhanta te śarma rodhaḥsu viṣameṣu ca
pitṛdeva nivāseṣu saṃtāpaś cāpy ajāyata
28
bhūtasaṃgha sahasrāś ca dīnāś cakrur mahāsvanam
ruruvur vāraṇāś caiva tathaiva mṛgapakṣiṇaḥ
tena śabdena vitresur gaṅgodadhi carā jha
ṣāḥ
29
na hy arjunaṃ mahābāhuṃ nāpi kṛṣṇaṃ mahābalam
nirīkṣituṃ vai śaknoti kaś cid yoddhuṃ kutaḥ puna
ḥ
30
ekāyanagatā ye 'pi niṣpatanty atra ke cana
rākṣasān dānavān nāgāñ jaghne cakreṇa tān hari
ḥ
31
te vibhinnaśiro dehāś cakravegād gatāsavaḥ
petur āsye mahākāyā dīptasya vasuretasa
ḥ
32
sa māṃsarudhiraughaiś ca medaughaiś ca samīritaḥ
upary ākāśago vahnir vidhūmaḥ samadṛśyata
33
dīptākṣo dīptajihvaś ca dīptavyātta mahānanaḥ
dīptordhva keśaḥ piṅgākṣaḥ piban prāṇabhṛtāṃ vasām
34
tāṃ sa k
ṛṣṇ
rjuna kṛtāṃ sudhāṃ prāpya hutāśanaḥ
babhūva muditas tṛptaḥ parāṃ nirvṛtim āgata
ḥ
35
athāsuraṃ mayaṃ nāma takṣakasya niveśanāt
vipradravantaṃ sahasā dadarśa madhusūdana
ḥ
36
tam agniḥ prārthayām āsa didhakṣur vātasārathiḥ
dehavān vai jaṭī bhūtvā nadaṃś ca jalado yathā
jighāṃsur vāsudevaś ca cakram udyamya viṣṭhita
ḥ
37
sacakram udyataṃ dṛṣṭvā didhakṣuṃ ca hutāśanam
abhidhāvārjunety evaṃ mayaś cukrośa bhārata
38
tasya bhītasvanaṃ śrutvā mā bhair iti dhanaṃjayaḥ
pratyuvāca mayaṃ pārtho jīvayann iva bhārata
39
taṃ pārthenābhaye datte namucer bhrātaraṃ mayam
na hantum aicchad dāśārhaḥ pāvako na dadāha ca
40
tasmin vane dahyamāne ṣaḍ agnir na dadāha ca
aśvasenaṃ mayaṃ cāpi caturaḥ śārṅgakān iti
apostolic polyglot bible
|
apostolic polyglot bible
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 1. Chapter 219