Book 1. Chapter 62
The Mahabharata In Sanskrit
Book 1
Chapter 62
1
[ज]
तवत्तः शरुतम इदं बरह्मन देवदानवरक्षसाम
अंशावतरणं सम्यग गन्धर्वाप्सरसां तथा
2
इमं तु भूय इच्छामि कुरूणां वंशम आदितः
कथ्यमानं तवया विप्र विप्रर्षिगणसंनिधौ
3
[व]
पौरवाणां वंशकरॊ दुःषन्तॊ नाम वीर्यवान
पृथिव्याश चतुरन्ताया गॊप्ता भरतसत्तम
4
चतुर्भागं भुवः कृत्स्नं स भुङ्क्ते मनुजेश्वरः
समुद्रावरणांश चापि देशान स समितिंजयः
5
आम्लेच्छाटविकान सर्वान स भुङ्क्ते रिपुमर्दनः
रत्नाकर समुद्रान्तांश चातुर्वर्ण्यजनावृतान
6
न वर्णसंकरकरॊ नाकृष्य करकृज जनः
न पापकृत कश चिद आसीत तस्मिन राजनि शासति
7
धर्म्यां रतिं सेवमाना धर्मार्थाव अभिपेदिरे
तदा नरा नरव्याघ्र तस्मिञ जनपदेश्वरे
8
नासीच चॊरभयं तात न कषुधा भयम अण्व अपि
नासीद वयाधिभयं चापि तस्मिञ जनपदेश्वरे
9
सवैर धर्मै रेमिरे वर्णा दैवे कर्मणि निःस्पृहाः
तम आश्रित्य महीपालम आसंश चैवाकुतॊ भयाः
10
कालवर्षी च पर्जन्यः सस्यानि फलवन्ति च
सर्वरत्नसमृद्धा च मही वसुमती तदा
11
स चाद्भुतमहावीर्यॊ वज्रसंहननॊ युवा
उद्यम्य मन्दरं दॊर्भ्यां हरेत सवनकाननम
12
धनुष्य अथ गदायुद्धे तसरुप्रहरणेषु च
नागपृष्ठे ऽशवपृष्ठे च बभूव परिनिष्ठितः
13
बले विष्णुसमश चासीत तेजसा भास्करॊपमः
अक्षुब्धत्वे ऽरणव समः सहिष्णुत्वे धरा समः
14
संमतः स महीपालः परसन्नपुरराष्ट्रवान
भूयॊ धर्मपरैर भावैर विदितं जनम आवसत
1
[j]
tvattaḥ śrutam idaṃ brahman devadānavarakṣasām
aṃśāvataraṇaṃ samyag gandharvāpsarasāṃ tathā
2
imaṃ tu bhūya icchāmi kurūṇāṃ vaṃśam āditaḥ
kathyamānaṃ tvayā vipra viprarṣigaṇasaṃnidhau
3
[v]
pauravāṇāṃ vaṃśakaro duḥṣanto nāma vīryavān
pṛthivyāś caturantāyā goptā bharatasattama
4
caturbhāgaṃ bhuvaḥ kṛtsnaṃ sa bhuṅkte manujeśvaraḥ
samudrāvaraṇāṃś cāpi deśān sa samitiṃjayaḥ
5
mlecchāṭavikān sarvān sa bhuṅkte ripumardanaḥ
ratnākara samudrāntāṃś cāturvarṇyajanāvṛtān
6
na varṇasaṃkarakaro nākṛṣya karakṛj janaḥ
na pāpakṛt kaś cid āsīt tasmin rājani śāsati
7
dharmyāṃ ratiṃ sevamānā dharmārthāv abhipedire
tadā narā naravyāghra tasmiñ janapadeśvare
8
nāsīc corabhayaṃ tāta na kṣudhā bhayam aṇv api
nāsīd vyādhibhayaṃ cāpi tasmiñ janapadeśvare
9
svair dharmai remire varṇā daive karmaṇi niḥspṛhāḥ
tam āśritya mahīpālam āsaṃś caivākuto bhayāḥ
10
kālavarṣī ca parjanyaḥ sasyāni phalavanti ca
sarvaratnasamṛddhā ca mahī vasumatī tadā
11
sa cādbhutamahāvīryo vajrasaṃhanano yuvā
udyamya mandaraṃ dorbhyāṃ haret savanakānanam
12
dhanuṣy atha gadāyuddhe tsarupraharaṇeṣu ca
nāgapṛṣṭhe 'śvapṛṣṭhe ca babhūva pariniṣṭhitaḥ
13
bale viṣṇusamaś cāsīt tejasā bhāskaropamaḥ
akṣubdhatve 'rṇava samaḥ sahiṣṇutve dharā samaḥ
14
saṃmataḥ sa mahīpālaḥ prasannapurarāṣṭravān
bhūyo dharmaparair bhāvair viditaṃ janam āvasat
Book 1
Chapter 62
1
[ज]
तवत्तः शरुतम इदं बरह्मन देवदानवरक्षसाम
अंशावतरणं सम्यग गन्धर्वाप्सरसां तथा
2
इमं तु भूय इच्छामि कुरूणां वंशम आदितः
कथ्यमानं तवया विप्र विप्रर्षिगणसंनिधौ
3
[व]
पौरवाणां वंशकरॊ दुःषन्तॊ नाम वीर्यवान
पृथिव्याश चतुरन्ताया गॊप्ता भरतसत्तम
4
चतुर्भागं भुवः कृत्स्नं स भुङ्क्ते मनुजेश्वरः
समुद्रावरणांश चापि देशान स समितिंजयः
5
आम्लेच्छाटविकान सर्वान स भुङ्क्ते रिपुमर्दनः
रत्नाकर समुद्रान्तांश चातुर्वर्ण्यजनावृतान
6
न वर्णसंकरकरॊ नाकृष्य करकृज जनः
न पापकृत कश चिद आसीत तस्मिन राजनि शासति
7
धर्म्यां रतिं सेवमाना धर्मार्थाव अभिपेदिरे
तदा नरा नरव्याघ्र तस्मिञ जनपदेश्वरे
8
नासीच चॊरभयं तात न कषुधा भयम अण्व अपि
नासीद वयाधिभयं चापि तस्मिञ जनपदेश्वरे
9
सवैर धर्मै रेमिरे वर्णा दैवे कर्मणि निःस्पृहाः
तम आश्रित्य महीपालम आसंश चैवाकुतॊ भयाः
10
कालवर्षी च पर्जन्यः सस्यानि फलवन्ति च
सर्वरत्नसमृद्धा च मही वसुमती तदा
11
स चाद्भुतमहावीर्यॊ वज्रसंहननॊ युवा
उद्यम्य मन्दरं दॊर्भ्यां हरेत सवनकाननम
12
धनुष्य अथ गदायुद्धे तसरुप्रहरणेषु च
नागपृष्ठे ऽशवपृष्ठे च बभूव परिनिष्ठितः
13
बले विष्णुसमश चासीत तेजसा भास्करॊपमः
अक्षुब्धत्वे ऽरणव समः सहिष्णुत्वे धरा समः
14
संमतः स महीपालः परसन्नपुरराष्ट्रवान
भूयॊ धर्मपरैर भावैर विदितं जनम आवसत
1
[j]
tvattaḥ śrutam idaṃ brahman devadānavarakṣasām
aṃśāvataraṇaṃ samyag gandharvāpsarasāṃ tathā
2
imaṃ tu bhūya icchāmi kurūṇāṃ vaṃśam āditaḥ
kathyamānaṃ tvayā vipra viprarṣigaṇasaṃnidhau
3
[v]
pauravāṇāṃ vaṃśakaro duḥṣanto nāma vīryavān
pṛthivyāś caturantāyā goptā bharatasattama
4
caturbhāgaṃ bhuvaḥ kṛtsnaṃ sa bhuṅkte manujeśvaraḥ
samudrāvaraṇāṃś cāpi deśān sa samitiṃjayaḥ
5
mlecchāṭavikān sarvān sa bhuṅkte ripumardanaḥ
ratnākara samudrāntāṃś cāturvarṇyajanāvṛtān
6
na varṇasaṃkarakaro nākṛṣya karakṛj janaḥ
na pāpakṛt kaś cid āsīt tasmin rājani śāsati
7
dharmyāṃ ratiṃ sevamānā dharmārthāv abhipedire
tadā narā naravyāghra tasmiñ janapadeśvare
8
nāsīc corabhayaṃ tāta na kṣudhā bhayam aṇv api
nāsīd vyādhibhayaṃ cāpi tasmiñ janapadeśvare
9
svair dharmai remire varṇā daive karmaṇi niḥspṛhāḥ
tam āśritya mahīpālam āsaṃś caivākuto bhayāḥ
10
kālavarṣī ca parjanyaḥ sasyāni phalavanti ca
sarvaratnasamṛddhā ca mahī vasumatī tadā
11
sa cādbhutamahāvīryo vajrasaṃhanano yuvā
udyamya mandaraṃ dorbhyāṃ haret savanakānanam
12
dhanuṣy atha gadāyuddhe tsarupraharaṇeṣu ca
nāgapṛṣṭhe 'śvapṛṣṭhe ca babhūva pariniṣṭhitaḥ
13
bale viṣṇusamaś cāsīt tejasā bhāskaropamaḥ
akṣubdhatve 'rṇava samaḥ sahiṣṇutve dharā samaḥ
14
saṃmataḥ sa mahīpālaḥ prasannapurarāṣṭravān
bhūyo dharmaparair bhāvair viditaṃ janam āvasat
