Book 13. Chapter 73

The Mahabharata In Sanskrit


Book 13

Chapter 73

1

[इन�द�र]

जानन यॊ गाम अपहरेद विक�रीयाद वार�थ कारणात

�तद विज�ञात�म इच�छामि का न� तस�य गतिर भवेत

2

[बर]

भक�षार�थं विक�रयार�थं वा ये ऽपहारं हि क�र�वते

दानार�थं वा बराह�मणाय तत�रेदं शरूयतां फलम

3

विक�रयार�थं हि यॊ हिंस�याद भक�षयेद वा निर अङ�क�शः

घातयानं हि प�र�षं ये ऽन�मन�येय�र अर�थिनः

4

घातकः खादकॊ वापि तथा यश चान�मन�यते

यावन�ति तस�या लॊमानि तावद वर�षाणि मज�जति

5

ये दॊषा यादृशाश चैव दविज यज�ञॊपघातके

विक�रये चापहारे च ते दॊषा वै समृताः परभॊ

6

अपहृत�य त� यॊ गां वै बराह�मणाय परयच�छति

यावद दाने फलं तस�यास तावन निरयम ऋच�छति

7

स�वर�णं दक�षिणाम आह�र गॊप�रदाने महाद�य�ते

स�वर�णं परमं हय उक�तं दक�षिणार�थम असंशयम

8

गॊप�रदानं तारयते सप�त पूर�वांस तथा परान

स�वर�णं दक�षिणां दत�त�वा तावद दविग�णम उच�यते

9

स�वर�णं परमं दानं स�वर�णं दक�षिणा परा

स�वर�णं पावनं शक�र पावनानां परं समृतम

10

क�लानां पावनं पराह�र जातरूपं शतक�रतॊ

�षा मे दक�षिणा परॊक�ता समासेन महाद�य�ते

11

[भ]

�तत पितामहेनॊक�तम इन�द�राय भरतर�षभ

इन�द�रॊ दशरथायाह रामायाह पिता तथा

12

राघवॊ ऽपि परिय भरात�रे लक�ष�मणाय यशस�विने

ऋषिभ�यॊ लक�ष�मणेनॊक�तम अरण�ये वसता विभॊ

13

पारम�पर�यागतं चेदम ऋषयः संशितव�रताः

द�र�धरं धारयाम आसू राजानश चैव धार�मिकाः

उपाध�यायेन गदितं मम चेदं य�धिष�ठिर

14

य इदं बराह�मणॊ नित�यं वदेद बराह�मण संसदि

यज�ञेष� गॊप�रदानेष� दवयॊर अपि समागमे

15

तस�य लॊकाः किलाक�षय�या दैवतैः सह नित�यदा

इति बरह�मा स भगवान उवाच परमेश�वरः

1

[indra]

j�nan yo g�m apahared vikrīy�d v�rtha k�raṇ�t

etad vijñ�tum icch�mi k� nu tasya gatir bhavet

2

[br]

bhakṣ�rthaṃ vikray�rthaṃ v� ye 'pah�raṃ hi kurvate

d�n�rthaṃ v� br�hmaṇ�ya tatredaṃ śrūyat�ṃ phalam

3

vikray�rthaṃ hi yo hiṃsy�d bhakṣayed v� nir aṅkuśaḥ

gh�tay�naṃ hi puruṣaṃ ye 'numanyeyur arthinaḥ

4

gh�takaḥ kh�dako v�pi tath� yaś c�numanyate

y�vanti tasy� lom�ni t�vad varṣ�ṇi majjati

5

ye doṣ� y�dṛś�ś caiva dvija yajñopagh�take

vikraye c�pah�re ca te doṣ� vai smṛt�ḥ prabho

6

apahṛtya tu yo g�ṃ vai br�hmaṇ�ya prayacchati

y�vad d�ne phalaṃ tasy�s t�van nirayam ṛcchati

7

suvarṇaṃ dakṣiṇ�m �hur goprad�ne mah�dyute

suvarṇaṃ paramaṃ hy uktaṃ dakṣiṇ�rtham asaṃśayam

8

goprad�naṃ t�rayate sapta pūrv�ṃs tath� par�n

suvarṇaṃ dakṣiṇ�ṃ dattv� t�vad dviguṇam ucyate

9

suvarṇaṃ paramaṃ d�naṃ suvarṇaṃ dakṣiṇ� par�

suvarṇaṃ p�vanaṃ śakra p�van�n�ṃ paraṃ smṛtam

10

kul�n�ṃ p�vanaṃ pr�hur j�tarūpaṃ śatakrato

eṣ� me dakṣiṇ� prokt� sam�sena mah�dyute

11

[bh]

etat pit�mahenoktam indr�ya bharatarṣabha

indro daśarath�y�ha r�m�y�ha pit� tath�

12

r�ghavo 'pi priya bhr�tre lakṣmaṇ�ya yaśasvine

ṛṣibhyo lakṣmaṇenoktam araṇye vasat� vibho

13

p�rampary�gataṃ cedam ṛṣayaḥ saṃśitavrat�ḥ

durdharaṃ dh�ray�m �sū r�j�naś caiva dh�rmik�ḥ

up�dhy�yena gaditaṃ mama cedaṃ yudhiṣṭhira

14

ya idaṃ br�hmaṇo nityaṃ vaded br�hmaṇa saṃsadi

yajñeṣu goprad�neṣu dvayor api sam�game

15

tasya lok�ḥ kil�kṣayy� daivataiḥ saha nityad�

iti brahm� sa bhagav�n uv�ca parameśvaraḥ