Book 2. Chapter 32

The Mahabharata In Sanskrit


Book 2

Chapter 32

1

[व]

पिता महं ग�र�ं चैव परत�य�द�गम�य य�धिष�ठिरः

अभिवाद�य ततॊ राजन�न इदं वचनम अब�रवीत

भीष�मं दरॊणं कृपं दरौणिं द�र�यॊधन विविंशती

2

अस�मिन यज�ञे भवन�तॊ माम अन�गृह�णन�त� सर�वशः

इदं वः सवम अहं चैव यद इहास�ति धनं मम

परीणयन�त� भवन�तॊ मां यथेष�टम अनियन�त�रिताः

3

�वम उक�त�वा स तान सर�वान दीक�षितः पाण�डवाग�रजः

य�यॊज ह यथायॊगम अधिकारेष�व अनन�तरम

4

भक�ष�यभॊज�याधिकारेष� द�ःशासनम अयॊजयत

परिग�रहे बराह�मणानाम अश�वत�थामानम उक�तवान

5

राज�ञां त� परतिपूजार�थं संजयं संन�ययॊजयत

कृताकृत परिज�ञाने भीष�मद�रॊणौ महामती

6

हिरण�यस�य स�वर�णस�य रत�नानां चान�ववेक�षणे

दक�षिणानां च वै दाने कृपं राजा नययॊजयत

तथान�यान प�र�षव�याघ�रांस तस�मिंस तस�मिन नययॊजयत

7

बाह�लिकॊ धृतराष�ट�रश च सॊमदत�तॊ जयद�रथः

नक�लेन समानीताः सवामिवत तत�र रेमिरे

8

कषत�ता वययकरस तव आसीद विद�रः सर�वधर�मवित

द�र�यॊधनस तव अर�हणानि परतिजग�राह सर�वशः

9

सर�वलॊकः समावृत�तः पिप�रीष�ः फलम उत�तमम

दरष�ट�कामः सभां चैव धर�मराजं च पाण�डवम

10

न कश चिद आहरत तत�र सहस�रावरम अर�हणम

रत�नैश च बह�भिस तत�र धर�मराजम अवर�धयन

11

कथं न� मम कौरव�यॊ रत�नदानैः समाप�न�यात

यज�ञम इत�य �व राजानः सपर�धमाना दद�र धनम

12

भवनैः सविमानाग�रैः सॊदर�कैर बलसंवृतैः

लॊकराज विमानैश च बराह�मणावसथैः सह

13

कृतैर आवसथैर दिव�यैर विमानप�रतिमैस तथा

विचित�रै रत�नवद�भिश च ऋद�ध�या परमया य�तैः

14

राजभिश च समावृत�तैर अतीव शरीसमृद�धिभिः

अशॊभत सदॊ राजन कौन�तेयस�य महात�मनः

15

ऋद�द�या च वर�णं देवं सपर�धमानॊ य�धिष�ठिरः

षड अग�निनाथ यज�ञेन सॊ ऽयजद दक�षिणावता

सर�वाञ जनान सर�वकामैः समृद�धैर समतर�पयत

16

अन�नवान बह�भक�ष�यश च भ�क�तवज जनसंवृतः

रत�नॊपहार कर�मण�यॊ बभूव स समागमः

17

इडाज�य हॊमाह�तिभिर मन�त�रशिक�षा समन�वितैः

तस�मिन हि ततृप�र देवास तते यज�ञे महर�षिभिः

18

यथा देवास तथा विप�रा दक�षिणान�न महाधनैः

ततृप�ः सर�ववर�णाश च तस�मिन यज�ञे म�दान�विताः

1

[v]

pit� mahaṃ guruṃ caiva pratyudgamya yudhiṣṭhiraḥ

abhiv�dya tato r�jann idaṃ vacanam abravīt

bhīṣmaṃ droṇaṃ kṛpaṃ drauṇiṃ duryodhana viviṃśatī

2

asmin yajñe bhavanto m�m anugṛhṇantu sarvaśaḥ

idaṃ vaḥ svam ahaṃ caiva yad ih�sti dhanaṃ mama

prīṇayantu bhavanto m�ṃ yatheṣṭam aniyantrit�ḥ

3

evam uktv� sa t�n sarv�n dīkṣitaḥ p�ṇ�av�grajaḥ

yuyoja ha yath�yogam adhik�reṣv anantaram

4

bhakṣyabhojy�dhik�reṣu duḥś�sanam ayojayat

parigrahe br�hmaṇ�n�m aśvatth�m�nam uktav�n

5

r�jñ�ṃ tu pratipūj�rthaṃ saṃjayaṃ saṃnyayojayat

kṛt�kṛta parijñ�ne bhīṣmadroṇau mah�matī

6

hiraṇyasya suvarṇasya ratn�n�ṃ c�nvavekṣaṇe

dakṣiṇ�n�ṃ ca vai d�ne kṛpaṃ r�j� nyayojayat

tath�ny�n puruṣavy�ghr�ṃs tasmiṃs tasmin nyayojayat

7

b�hliko dhṛtar�ṣṭraś ca somadatto jayadrathaḥ

nakulena sam�nīt�ḥ sv�mivat tatra remire

8

kṣatt� vyayakaras tv �sīd viduraḥ sarvadharmavit

duryodhanas tv arhaṇ�ni pratijagr�ha sarvaśaḥ

9

sarvalokaḥ sam�vṛttaḥ piprīṣuḥ phalam uttamam

draṣṭuk�maḥ sabh�ṃ caiva dharmar�jaṃ ca p�ṇ�avam

10

na kaś cid �harat tatra sahasr�varam arhaṇam

ratnaiś ca bahubhis tatra dharmar�jam avardhayan

11

kathaṃ nu mama kauravyo ratnad�naiḥ sam�pnuy�t

yajñam ity eva r�j�naḥ spardham�n� dadur dhanam

12

bhavanaiḥ savim�n�graiḥ sodarkair balasaṃvṛtaiḥ

lokar�ja vim�naiś ca br�hmaṇ�vasathaiḥ saha

13

kṛtair �vasathair divyair vim�napratimais tath�

vicitrai ratnavadbhiś ca ṛddhy� paramay� yutaiḥ

14

r�jabhiś ca sam�vṛttair atīva śrīsamṛddhibhiḥ

aśobhata sado r�jan kaunteyasya mah�tmanaḥ

15

ṛddy� ca varuṇaṃ devaṃ spardham�no yudhiṣṭhiraḥ

ṣa� agnin�tha yajñena so 'yajad dakṣiṇ�vat�

sarv�ñ jan�n sarvak�maiḥ samṛddhair samatarpayat

16

annav�n bahubhakṣyaś ca bhuktavaj janasaṃvṛtaḥ

ratnopah�ra karmaṇyo babhūva sa sam�gamaḥ

17

i��jya hom�hutibhir mantraśikṣ� samanvitaiḥ

tasmin hi tatṛpur dev�s tate yajñe maharṣibhiḥ

18

yath� dev�s tath� vipr� dakṣiṇ�nna mah�dhanaiḥ

tatṛpuḥ sarvavarṇ�ś ca tasmin yajñe mud�nvit�ḥ