Book 3. Chapter 27

The Mahabharata In Sanskrit


Book 3

Chapter 27

1

[वै]

वसत�स�व अथ दवैतवने पाण�डवेष� महात�मस�

अन�कीर�णं महारण�यं बराह�मणैः समपद�यत

2

ईर�यमाणेन सततं बरह�मघॊषेण सर�वतः

बरह�मलॊकसमं प�ण�यम आसीद दवैतवनं सरः

3

यज�षाम ऋचां च साम�नां च गद�यानां चैव सर�वशः

आसीद उच�चार�यमाणानां निस�वनॊ हृदयंगमः

4

जयाघॊषः पाण�ववेयानां बरह�मघॊषश च धीमताम

संसृष�टं बरह�मणा कषत�रं भूय �व वयरॊचत

5

अथाब�रवीद बकॊ दाल�भ�यॊ धर�मराजं य�धिष�ठिरम

संध�यां कौन�तेयम आसीनम ऋषिभिः परिवारितम

6

पश�य दवैतवने पार�थ बराह�मणानां तपस�विनाम

हॊमवेलां क�र�श�रेष�ठ संप�रज�वलित पावकाम

7

चरन�ति धर�मं प�ण�ये ऽसमिंस तवया ग�प�ता धृतव�रताः

भृगवॊ ऽङगिरसश चैव वासिष�ठाः काश�यपैः सह

8

आगस�त�याश च महाभागा आत�रेयाश चॊत�तमव�रताः

सर�वस�य जगतः शरेष�ठा बराह�मणाः संगतास तवया

9

इदं त� वचनं पार�थ शृण�व �काग�रमना मम

भरातृभिः सह कौन�तेय यत तवां वक�ष�यामि कौरव

10

बरह�मक�षत�रेण संसृष�टं कषत�रं च बरह�मणा सह

उदीर�णौ दहतः शत�रून वनानीवाग�निमार�तौ

11

नाब�राह�मणस तात चिरं ब�भूषेद; इच�छान�न इमं लॊकम अम�ं च जेत�म

विनीतधर�मार�थम अपेतमॊहं; लब�ध�वा दविजं न�दति नृपः सपत�नान

12

चरन नैःश�रेयसं धर�मं परजापालनकारितम

नाध�यगच�छद बलिर लॊके तीर�थम अन�यत�र वै दविजात

13

अनूनम आसीद अस�रस�य कामैर; वैरॊचनेः शरीर अपि चाक�षयासीत

लब�ध�वा महीं बराह�मण संप�रयॊगात; तेष�व आचरन द�ष�टम अतॊ वयनश�यत

14

नाब�राह�मणं भूमिर इयं सभूतिर; वर�णं दवितीयं भजते चिराय

सम�द�रनेमिर नमते त� तस�मै; यं बराह�मणः शास�ति नयैर विनीतः

15

क�ञ�जरस�येव संग�रामे ऽपरिगृह�याङ�क�श गरहम

बराह�मणैर विप�रहीणस�य कषत�रस�य कषीयते बलम

16

बरह�मण�य अन�पमा दृष�टिः कषात�रम अप�रतिमं बलम

तौ यदा चरतः सार�धम अथ लॊकः परसीदति

17

यथा हि स�महान अग�निः कक�षं दहति सानिलः

तथा दहति राजन�यॊ बराह�मणेन समं रिपून

18

बराह�मणेभ�यॊ ऽथ मेधावी ब�द�धिर पर�येषणं चरे

अलब�धस�यच लाभाय लब�धस�य च विवृद�धये

19

अलब�धलाभाय च लब�धवृद�धये; यथार�ह तीर�थप�रतिपादनाय

यशस�विनं वेदविदं विपश�चितं; बह�श�र�तं बराह�मणम �व वासय

20

बराह�मणेषूत�तमा वृत�तिस तव नित�यं य�धिष�ठिर

तेन ते सर�वलॊकेष� दीप�यते परथितं यशः

21

ततस ते बराह�मणाः सर�वे बकं दाल�भ�यम अपूजयन

य�धिष�ठिरे सतूयमाने भूयः स�मनसॊ ऽभवन

22

दवैपायनॊ नारदश च जामदग�न�यः पृथ�श�रवाः

इन�द�र दय�म�नॊ भाल�किश च कृतचेताः सहस�रपात

23

कर�ण शरवाश च म�ञ�जश च लवणाश�वश च काश�यपः

हारीतः सथूण कर�णश च अग�निवेश�यॊ ऽथ शौनकः

24

ऋतवाक च स�वाक चैव बृहदश�व ऋता वस�ः

ऊर�ध�वरेता वृषामित�रः स�हॊत�रॊ हॊत�रवाहनः

25

�ते चान�ये च बहवॊ बराह�मणाः संशितव�रताः

अजातशत�र�म आनर�च�ः प�रंदरम इवर�षयः

1

[vai]

vasatsv atha dvaitavane p�ṇ�aveṣu mah�tmasu

anukīrṇaṃ mah�raṇyaṃ br�hmaṇaiḥ samapadyata

2

īryam�ṇena satataṃ brahmaghoṣeṇa sarvataḥ

brahmalokasamaṃ puṇyam �sīd dvaitavanaṃ saraḥ

3

yajuṣ�m ṛc�ṃ ca s�mn�ṃ ca gady�n�ṃ caiva sarvaśaḥ

�sīd ucc�ryam�ṇ�n�ṃ nisvano hṛdayaṃgamaḥ

4

jy�ghoṣaḥ p�ṇvavey�n�ṃ brahmaghoṣaś ca dhīmat�m

saṃsṛṣṭaṃ brahmaṇ� kṣatraṃ bhūya eva vyarocata

5

ath�bravīd bako d�lbhyo dharmar�jaṃ yudhiṣṭhiram

saṃdhy�ṃ kaunteyam �sīnam ṛṣibhiḥ pariv�ritam

6

paśya dvaitavane p�rtha br�hmaṇ�n�ṃ tapasvin�m

homavel�ṃ kuruśreṣṭha saṃprajvalita p�vak�m

7

caranti dharmaṃ puṇye 'smiṃs tvay� gupt� dhṛtavrat�ḥ

bhṛgavo 'ṅgirasaś caiva v�siṣṭh�ḥ k�śyapaiḥ saha

8

�gasty�ś ca mah�bh�g� �trey�ś cottamavrat�ḥ

sarvasya jagataḥ śreṣṭh� br�hmaṇ�ḥ saṃgat�s tvay�

9

idaṃ tu vacanaṃ p�rtha śṛṇv ek�graman� mama

bhr�tṛbhiḥ saha kaunteya yat tv�ṃ vakṣy�mi kaurava

10

brahmakṣatreṇa saṃsṛṣṭaṃ kṣatraṃ ca brahmaṇ� saha

udīrṇau dahataḥ śatrūn van�nīv�gnim�rutau

11

n�br�hmaṇas t�ta ciraṃ bubhūṣed; icch�nn imaṃ lokam amuṃ ca jetum

vinītadharm�rtham apetamohaṃ; labdhv� dvijaṃ nudati nṛpaḥ sapatn�n

12

caran naiḥśreyasaṃ dharmaṃ praj�p�lanak�ritam

n�dhyagacchad balir loke tīrtham anyatra vai dvij�t

13

anūnam �sīd asurasya k�mair; vairocaneḥ śrīr api c�kṣay�sīt

labdhv� mahīṃ br�hmaṇa saṃprayog�t; teṣv �caran duṣṭam ato vyanaśyat

14

n�br�hmaṇaṃ bhūmir iyaṃ sabhūtir; varṇaṃ dvitīyaṃ bhajate cir�ya

samudranemir namate tu tasmai; yaṃ br�hmaṇaḥ ś�sti nayair vinītaḥ

15

kuñjarasyeva saṃgr�me 'parigṛhy�ṅkuśa graham

br�hmaṇair viprahīṇasya kṣatrasya kṣīyate balam

16

brahmaṇy anupam� dṛṣṭiḥ kṣ�tram apratimaṃ balam

tau yad� carataḥ s�rdham atha lokaḥ prasīdati

17

yath� hi sumah�n agniḥ kakṣaṃ dahati s�nilaḥ

tath� dahati r�janyo br�hmaṇena samaṃ ripūn

18

br�hmaṇebhyo 'tha medh�vī buddhir paryeṣaṇaṃ care

alabdhasyaca l�bh�ya labdhasya ca vivṛddhaye

19

alabdhal�bh�ya ca labdhavṛddhaye; yath�rha tīrthapratip�dan�ya

yaśasvinaṃ vedavidaṃ vipaścitaṃ; bahuśrutaṃ br�hmaṇam eva v�saya

20

br�hmaṇeṣūttam� vṛttis tava nityaṃ yudhiṣṭhira

tena te sarvalokeṣu dīpyate prathitaṃ yaśaḥ

21

tatas te br�hmaṇ�ḥ sarve bakaṃ d�lbhyam apūjayan

yudhiṣṭhire stūyam�ne bhūyaḥ sumanaso 'bhavan

22

dvaip�yano n�radaś ca j�madagnyaḥ pṛthuśrav�ḥ

indra dyumno bh�lukiś ca kṛtacet�ḥ sahasrap�t

23

karṇa śrav�ś ca muñjaś ca lavaṇ�śvaś ca k�śyapaḥ

h�rītaḥ sthūṇa karṇaś ca agniveśyo 'tha śaunakaḥ

24

ṛtav�k ca suv�k caiva bṛhadaśva ṛt� vasuḥ

ūrdhvaret� vṛṣ�mitraḥ suhotro hotrav�hanaḥ

25

ete c�nye ca bahavo br�hmaṇ�ḥ saṃśitavrat�ḥ

aj�taśatrum �narcuḥ puraṃdaram ivarṣayaḥ