Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 3. Chapter 73
Book 3. Chapter 73
The Mahabharata In Sanskrit
Book 3
Chapter
73
1
बृहदश्व उवाच
दमयन्ती तु तच छरुत्वा भृशं शॊकपरायणा
शङ्कमाना नलं तं वै केशिनीम इदम अब्रवीत
2
गच्छ केशिनि भूयस तवं परीक्षां कुरु बाहुके
आब्रुवाणा समीपस्था चरितान्य अस्य लक्षय
3
यदा च किं चित कुर्यात स कारणं तत्र भामिनि
तत्र संचेष्टमानस्य संलक्ष्यं ते विचेष्टितम
4
न चास्य परतिबन्धेन देयॊ ऽगनिर अपि भामिनि
याचते न जलं देयं सम्यग आत्वरमाणया
5
एतत सर्वं समीक्ष्य तवं चरितं मे निवेदय
यच चान्यद अपि पश्येथास तच चाख्येयं तवया मम
6
दमयन्त्यैवम उक्ता सा जगामाथाशु केशिनी
निशाम्य च हयज्ञस्य लिङ्गानि पुनर आगमत
7
सा तत सर्वं यथावृत्तं दमयन्त्यै नयवेदयत
निमित्तं यत तदा दृष्टं बाहुके दिव्यमानुषम
8
केशिन्य उवाच
दृढं शुच्युपचारॊ ऽसौ न मया मानुषः कव चित
दृष्टपूर्वः शरुतॊ वापि दमयन्ति तथाविधः
9
हरस्वम आसाद्य संचारं नासौ विनमते कव चित
तं तु दृष्ट्वा यथासङ्गम उत्सर्पति यथासुखम
संकटे ऽपय अस्य सुमहद विवरं जायते ऽधिकम
10
ऋतुपर्णस्य चार्थाय भॊजनीयम अनेकशः
परेषितं तत्र राज्ञा च मांसं सुबहु पाशवम
11
तस्य परक्षालनार्थाय कुम्भस तत्रॊपकल्पितः
स तेनावेक्षितः कुम्भः पूर्ण एवाभवत तदा
12
ततः परक्षालनं कृत्वा समधिश्रित्य बाहुकः
तृणमुष्टिं समादाय आविध्यैनं समादधत
13
अथ परज्वलितस तत्र सहसा हव्यवाहनः
तद अद्भुततमं दृष्ट्वा विस्मिताहम इहागता
14
अन्यच च तस्मिन सुमहद आश्चर्यं लक्षितं मया
यद अग्निम अपि संस्पृश्य नैव दह्यत्य असौ शुभे
15
छन्देन चॊदकं तस्य वहत्य आवर्जितं दरुतम
अतीव चान्यत सुमहद आश्चर्यं दृष्टवत्य अहम
16
यत स पुष्पाण्य उपादाय हस्ताभ्यां ममृदे शनैः
मृद्यमानानि पाणिभ्यां तेन पुष्पाणि तान्य अथ
17
भूय एव सुगन्धीनि हृषितानि भवन्ति च
एतान्य अद्भुतकल्पानि दृष्ट्वाहं दरुतम आगता
18
बृहदश्व उवाच
दमयन्ती तु तच छरुत्वा पुण्यश्लॊकस्य चेष्टितम
अमन्यत नलं पराप्तं कर्मचेष्टाभिसूचितम
19
सा शङ्कमाना भर्तारं नलं बाहुकरूपिणम
केशिनीं शलक्ष्णया वाचा रुदती पुनर अब्रवीत
20
पुनर गच्छ परमत्तस्य बाहुकस्यॊपसंस्कृतम
महानसाच छृतं मांसं समादायैहि भामिनि
21
सा गत्वा बाहुके वयग्रे तन मांसम अपकृष्य च
अत्युष्णम एव तवरिता तत्क्षणं परियकारिणी
दमयन्त्यै ततः परादात केशिनी कुरुनन्दन
22
सॊचिता नलसिद्धस्य मांसस्य बहुशः पुरा
पराश्य मत्वा नलं सूदं पराक्रॊशद भृशदुःखिता
23
वैक्लव्यं च परं गत्वा परक्षाल्य च मुखं ततः
मिथुनं परेषयाम आस केशिन्या सह भारत
24
इन्द्रसेनां सह भरात्रा समभिज्ञाय बाहुकः
अभिद्रुत्य ततॊ राजपरिष्वज्याङ्कम आनयत
25
बाहुकस तु समासाद्य सुतौ सुरसुतॊपमौ
भृशं दुःखपरीतात्मा सस्वरं पररुदॊद ह
26
नैषधॊ दर्शयित्वा तु विकारम असकृत तदा
उत्सृज्य सहसा पुत्रौ केशिनीम इदम अब्रवीत
27
इदं सुसदृशं भद्रे मिथुनं मम पुत्रयॊः
ततॊ दृष्ट्वैव सहसा बाष्पम उत्सृतवान अहम
28
बहुशः संपतन्तीं तवां जनः शङ्केत दॊषतः
वयं च देशातिथयॊ गच्छ भद्रे नमॊ ऽसु ते
1
bṛhadaśva uvāca
damayantī tu tac chrutvā bhṛśaṃ śokaparāya
ṇā
aṅkamānā nalaṃ taṃ vai keśinīm idam abravīt
2
gaccha keśini bhūyas tvaṃ parīkṣāṃ kuru bāhuke
ābruvāṇā samīpasthā caritāny asya lakṣaya
3
yadā ca kiṃ cit kuryāt sa kāraṇaṃ tatra bhāmini
tatra saṃceṣṭamānasya saṃlakṣyaṃ te viceṣṭitam
4
na cāsya pratibandhena deyo 'gnir api bhāmini
yācate na jalaṃ deyaṃ samyag ātvaramāṇay
ā
5
etat sarvaṃ samīkṣya tvaṃ caritaṃ me nivedaya
yac cānyad api paśyethās tac cākhyeyaṃ tvayā mama
6
damayantyaivam uktā sā jagāmāthāśu keśinī
niśāmya ca hayajñasya liṅgāni punar āgamat
7
sā tat sarvaṃ yathāvṛttaṃ damayantyai nyavedayat
nimittaṃ yat tadā dṛṣṭaṃ bāhuke divyamānuṣam
8
keśiny uvāca
dṛḍhaṃ śucyupacāro 'sau na mayā mānuṣaḥ kva cit
dṛṣṭapūrvaḥ śruto vāpi damayanti tathāvidha
ḥ
9
hrasvam āsādya saṃcāraṃ nāsau vinamate kva cit
taṃ tu dṛṣṭvā yathāsaṅgam utsarpati yathāsukham
saṃkaṭe 'py asya sumahad vivaraṃ jāyate 'dhikam
10
tuparṇasya cārthāya bhojanīyam anekaśaḥ
preṣitaṃ tatra rājñā ca māṃsaṃ subahu pāśavam
11
tasya prakṣālanārthāya kumbhas tatropakalpitaḥ
sa tenāvekṣitaḥ kumbhaḥ pūrṇa evābhavat tad
ā
12
tataḥ prakṣālanaṃ kṛtvā samadhiśritya bāhukaḥ
tṛṇamuṣṭiṃ samādāya āvidhyainaṃ samādadhat
13
atha prajvalitas tatra sahasā havyavāhanaḥ
tad adbhutatamaṃ dṛṣṭvā vismitāham ihāgat
ā
14
anyac ca tasmin sumahad āścaryaṃ lakṣitaṃ mayā
yad agnim api saṃspṛśya naiva dahyaty asau śubhe
15
chandena codakaṃ tasya vahaty āvarjitaṃ drutam
atīva cānyat sumahad āścaryaṃ dṛṣṭavaty aham
16
yat sa puṣpāṇy upādāya hastābhyāṃ mamṛde śanaiḥ
mṛdyamānāni pāṇibhyāṃ tena puṣpāṇi tāny atha
17
bhūya eva sugandhīni hṛṣitāni bhavanti ca
etāny adbhutakalpāni dṛṣṭvāhaṃ drutam āgat
ā
18
bṛhadaśva uvāca
damayantī tu tac chrutvā puṇyaślokasya ceṣṭitam
amanyata nalaṃ prāptaṃ karmaceṣṭābhisūcitam
19
sā śaṅkamānā bhartāraṃ nalaṃ bāhukarūpiṇam
keśinīṃ ślakṣṇayā vācā rudatī punar abravīt
20
punar gaccha pramattasya bāhukasyopasaṃskṛtam
mahānasāc chṛtaṃ māṃsaṃ samādāyaihi bhāmini
21
sā gatvā bāhuke vyagre tan māṃsam apakṛṣya ca
atyuṣṇam eva tvaritā tatkṣaṇaṃ priyakāriṇī
damayantyai tataḥ prādāt keśinī kurunandana
22
socitā nalasiddhasya māṃsasya bahuśaḥ purā
prāśya matvā nalaṃ sūdaṃ prākrośad bhṛśaduḥkhit
ā
23
vaiklavyaṃ ca paraṃ gatvā prakṣālya ca mukhaṃ tataḥ
mithunaṃ preṣayām āsa keśinyā saha bhārata
24
indrasenāṃ saha bhrātrā samabhijñāya bāhukaḥ
abhidrutya tato rājapariṣvajyāṅkam ānayat
25
bāhukas tu samāsādya sutau surasutopamau
bhṛśaṃ duḥkhaparītātmā sasvaraṃ prarudoda ha
26
naiṣadho darśayitvā tu vikāram asakṛt tadā
utsṛjya sahasā putrau keśinīm idam abravīt
27
idaṃ susadṛśaṃ bhadre mithunaṃ mama putrayoḥ
tato dṛṣṭvaiva sahasā bāṣpam utsṛtavān aham
28
bahuśaḥ saṃpatantīṃ tvāṃ janaḥ śaṅketa doṣataḥ
vayaṃ ca deśātithayo gaccha bhadre namo 'su te
best comic book decade
|
odes book i
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 3. Chapter 73