Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 4. Chapter 45
Book 4. Chapter 45
The Mahabharata In Sanskrit
Book 4
Chapter
45
1
[अष्वत्थ]
न च तावज जिता गावॊ न च सीमान्तरं गताः
न हास्तिनपुरं पराप्तास तवं च कर्ण विकत्थसे
2
संग्रामान सुबहूञ जित्वा लब्ध्वा च विपुलं धनम
विजित्य च परां भूमिं नाहुः किं चन पौरुषम
3
पचत्य अग्निर अवाक्यस तु तूष्णीं भाति दिवाकरः
तूष्णीं धारयते लॊकान वसुधा स चराचरान
4
चातुर्वर्ण्यस्य कर्माणि विहितानि मनीषिभिः
धनं यैर अधिगन्तव्यं यच च कुर्वन न दुष्यति
5
अधीत्य बराह्मणॊ वेदान याजयेत यजेत च
कषत्रियॊ धनुर आश्रित्य जयेतैव न याजयेत
वैश्यॊ ऽधिगम्य दरव्याणि बरह्मकर्माणि कारयेत
6
वर्तमाना यथाशास्त्रं पराप्य चापि महीम इमाम
सत कुर्वन्ति महाभागा रुगून सुविगुनान अपि
7
पराप्य दयूतेन कॊ राज्यं कषत्रियस तॊष्टुम अर्हति
तथा नृशंसरूपेण यथान्यः पराकृतॊ जनः
8
तथावाप्तेषु वित्तेषुकॊ विकत्थेद विचक्षणः
निकृत्या वञ्चना यॊगैश चरन वैतंसिकॊ यथा
9
कतमद दवैरथं युद्धं यत्राजैषीर धनंजयम
नकुलं सहदेवं च धनं येषां तवया हृतम
10
युधिष्ठिरॊ जितः कस्मिन भीमश च बलिनां वरः
इन्द्रप्रस्थं तवया कस्मिन संग्रामे निर्जितं पुरा
11
कथैव कतमं युद्धं यस्मिन कृष्णा जिता तवया
एकवस्त्रा सभां नीता दुष्टकर्मन रजस्वला
12
मूलम एषां महत कृत्तं सारार्थी चन्दनं यथा
कर्म कारयिथाः शूर तत्व किं विदुरॊ ऽबरवीत
13
यथाशक्ति मनुष्याणां शमम आलक्षयामहे
अन्येषां चैव सत्त्वानाम अपि कीट पिपीलिके
14
दरौपद्यास तं परिक्लेशं न कषन्तुं पाण्डवॊ ऽरहति
दुःखाय धार्तराष्ट्राणां परादुर्भूतॊ धनंजयः
15
तवं पुनः पण्डितॊ भूत्वा वाचं वक्तुम इहेच्छसि
वैरान्त करणॊ जिष्णुर न नः शेषं करिष्यति
16
नैष देवान न गन्धर्वान नासुरान न च राक्षसान
भयाद इह न युध्येत कुन्तीपुत्रॊ धनंजयः
17
यं यम एषॊ ऽभिसंक्रुद्धः संग्रामे ऽभिपतिष्यति
वृक्षं गुरुड वेगेन विनिहत्य तम एष्यति
18
तवत्तॊ विशिष्टं वीर्येण धनुष्य अमर राट समम
वासुदेव समं युद्धे तं पार्थं कॊ न पूजयेत
19
दैवं दैवेन युध्येत मानुषेण च मानुषम
अस्त्रेणास्त्रं समाहन्यात कॊ ऽरजुनेन समः पुमान
20
पुत्राद अनन्तरः शिष्य इति धर्मविदॊ विदुः
एतेनापि निमित्तेन परियॊ दरॊणस्य पाण्डवः
21
यथा तवम अकरॊर दयूतम इन्द्रप्रस्थं यथाहरः
यथानैषीः सभां कृष्णां तथा युध्यस्व पाण्डवम
22
अयं ते मातुलः पराज्ञः कषत्रधर्मस्य कॊविदः
दुर्द्यूत देवी गान्धारः शकुनिर युध्यताम इह
23
नाक्षान कषिपति गाण्डीवं न कृतं दवापरं न च
जवलतॊ निशितान बाणांस तीक्ष्णान कषिपति गाण्डिवम
24
न हि गाण्डीवनिर्मुक्ता गार्ध्रपत्राः सुतेजनाः
अन्तरेष्व अवतिष्ठन्ति गिरीणाम अपि दारणाः
25
अन्तकः शमनॊ मृत्युस तथाग्निर वडवामुखः
कुर्युर एते कव चिच छेषं न तु करुद्धॊ धनंजयः
26
युध्यतां कामम आचार्यॊ नाहं यॊत्स्ये धनंजयम
मत्स्यॊ हय अस्माभिर आयॊध्यॊ यद्य आगच्छेद गवां पदम
1
[aṣvatth]
na ca tāvaj jitā gāvo na ca sīmāntaraṃ gatāḥ
na hāstinapuraṃ prāptās tvaṃ ca karṇa vikatthase
2
saṃgrāmān subahūñ jitvā labdhvā ca vipulaṃ dhanam
vijitya ca parāṃ bhūmiṃ nāhuḥ kiṃ cana pauruṣam
3
pacaty agnir avākyas tu t
ūṣṇīṃ
bhāti divākaraḥ
t
ūṣṇīṃ
dhārayate lokān vasudhā sa carācarān
4
cāturvarṇyasya karmāṇi vihitāni manīṣibhiḥ
dhanaṃ yair adhigantavyaṃ yac ca kurvan na duṣyati
5
adhītya brāhmaṇo vedān yājayeta yajeta ca
kṣatriyo dhanur āśritya jayetaiva na yājayet
vaiśyo 'dhigamya dravyāṇi brahmakarmāṇi kārayet
6
vartamānā yathāśāstraṃ prāpya cāpi mahīm imām
sat kurvanti mahābhāgā rugūn suvigunān api
7
prāpya dyūtena ko rājyaṃ kṣatriyas toṣṭum arhati
tathā nṛśaṃsarūpeṇa yathānyaḥ prākṛto jana
ḥ
8
tathāvāpteṣu vitteṣuko vikatthed vicakṣaṇaḥ
nikṛtyā vañcanā yogaiś caran vaitaṃsiko yath
ā
9
katamad dvairathaṃ yuddhaṃ yatrājaiṣīr dhanaṃjayam
nakulaṃ sahadevaṃ ca dhanaṃ yeṣāṃ tvayā hṛtam
10
yudhiṣṭhiro jitaḥ kasmin bhīmaś ca balināṃ varaḥ
indraprasthaṃ tvayā kasmin saṃgrāme nirjitaṃ pur
ā
11
kathaiva katamaṃ yuddhaṃ yasmin k
ṛṣṇā
jitā tvayā
ekavastrā sabhāṃ nītā duṣṭakarman rajasval
ā
12
mūlam eṣāṃ mahat kṛttaṃ sārārthī candanaṃ yathā
karma kārayithāḥ śūra tatva kiṃ viduro 'bravīt
13
yathāśakti manuṣy
āṇāṃ
amam ālakṣayāmahe
anyeṣāṃ caiva sattvānām api kīṭa pipīlike
14
draupadyās taṃ parikleśaṃ na kṣantuṃ pāṇḍavo 'rhati
duḥkhāya dhārtarāṣṭr
āṇāṃ
prādurbhūto dhanaṃjaya
ḥ
15
tvaṃ punaḥ paṇḍito bhūtvā vācaṃ vaktum ihecchasi
vairānta karaṇo jiṣṇur na naḥ śeṣaṃ kariṣyati
16
naiṣa devān na gandharvān nāsurān na ca rākṣasān
bhayād iha na yudhyeta kuntīputro dhanaṃjaya
ḥ
17
yaṃ yam eṣo 'bhisaṃkruddhaḥ saṃgrāme 'bhipatiṣyati
vṛkṣaṃ guruḍa vegena vinihatya tam eṣyati
18
tvatto viśiṣṭaṃ vīryeṇa dhanuṣy amara rāṭ samam
vāsudeva samaṃ yuddhe taṃ pārthaṃ ko na pūjayet
19
daivaṃ daivena yudhyeta mānuṣeṇa ca mānuṣam
astreṇāstraṃ samāhanyāt ko 'rjunena samaḥ pumān
20
putrād anantaraḥ śiṣya iti dharmavido viduḥ
etenāpi nimittena priyo droṇasya pāṇḍava
ḥ
21
yathā tvam akaror dyūtam indraprasthaṃ yathāharaḥ
yathānaiṣīḥ sabhāṃ k
ṛṣṇāṃ
tathā yudhyasva pāṇḍavam
22
ayaṃ te mātulaḥ prājñaḥ kṣatradharmasya kovidaḥ
durdyūta devī gāndhāraḥ śakunir yudhyatām iha
23
nākṣān kṣipati gāṇḍīvaṃ na kṛtaṃ dvāparaṃ na ca
jvalato niśitān bāṇāṃs tīkṣṇān kṣipati gāṇḍivam
24
na hi gāṇḍīvanirmuktā gārdhrapatrāḥ sutejanāḥ
antareṣv avatiṣṭhanti girīṇām api dāra
ṇāḥ
25
antakaḥ śamano mṛtyus tathāgnir vaḍavāmukhaḥ
kuryur ete kva cic cheṣaṃ na tu kruddho dhanaṃjaya
ḥ
26
yudhyatāṃ kāmam ācāryo nāhaṃ yotsye dhanaṃjayam
matsyo hy asmābhir āyodhyo yady āgacched gavāṃ padam
easton's bible dictionary
|
easton's bible dictionary
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 4. Chapter 45