Book 4. Chapter 67
The Mahabharata In Sanskrit
Book 4
Chapter 67
1
[विरट]
किमर्थं पाण्डवश्रेष्ठ भार्यां दुहितरं मम
परतिग्रहीतुं नेमां तवं मया दत्ताम इहेच्छसि
2
[अर्ज]
अन्तःपुरे ऽहम उषितः सदा पश्यन सुतां तव
रहस्यं च परकाशं च विश्वस्ता पितृवन मयि
3
परियॊ बहुमतश चाहं नर्तकॊ गीतकॊविदः
आचार्यवच च मां नित्यं मन्यते दुहिता तव
4
वहः सथया तया राजन सह संवत्सरॊषितः
अति शङ्का भवेत सथाने तव लॊकस्य चाभिभॊ
5
तस्मान निमन्त्रये तवाहं दुहितुः पृथिवीपते
शुद्धॊ जितेन्द्रियॊ दान्तस तस्याः शुद्धिः कृता मया
6
सनुषाया दुहितुर वापि पुत्रे चात्मनि वा पुनः
अत्र शङ्कां न पश्यामि तेन अशुद्धिर भविष्यति
7
अभिषङ्गाद अहं भीतॊ मिथ्याचारात परंतप
सनुषार्थम उत्तरां राजन परतिगृह्णामि ते सुताम
8
सवस्रीयॊ वासुदेवस्य साक्षाद देव शिशुर यथा
दयितश चक्रहस्तस्य बाल एवास्त्र कॊविदः
9
अभिमन्युर महाबाहुः पुत्रॊ मम विशां पतौ
जामाता तव युक्तॊ वै भर्ता च दुहितुस तव
10
[विराट]
उपपन्नं कुरुश्रेष्ठे कुन्तीपुत्रे धनंजये
य एवं धर्मनित्यश च जातज्ञानश च पाण्डवः
11
यत्कृत्यं मन्यसे पार्थ करियतां तदनन्तरम
सर्वे कामाः समृद्धा मे संबन्धी यस्य मे ऽरजुनः
12
[वै]
एवं बरुवति राजेन्द्रे कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः
अन्वजानात स संयॊगं समये मत्स्यपार्थयॊः
13
ततॊ मित्रेषु सर्वेषु वासुदेवे च भारत
परेषयाम आस कौन्तेयॊ विराटश च महीपतिः
14
ततस तरयॊदशे वर्षे निवृत्ते पञ्च पाण्डवाः
उपप्लव्ये विराटस्य समपद्यन्त सर्वशः
15
तस्मिन वसंश च बीभत्सुर आनिनाय जनार्दनम
आनर्तेभ्यॊ ऽपि दाशार्हान अभिमन्युं च पाण्डवः
16
काशिराजश च शैब्यश च परीयमाणौ युधिष्ठिरे
अक्षौहिणीभ्यां सहिताव आगतौ पृथिवीपते
17
अक्षौहिण्या च तेजस्वी यज्ञसेनॊ महाबलः
दरौपद्याश च सुता वीराः शिखण्डी चापराजितः
18
धृष्टद्युम्नश च दुर्धर्षः सव शस्त्रभृतां वरः
समस्ताक्षौहिणी पाला यज्वानॊ भूरिदक्षिणाः
सर्वे शस्त्रास्त्रसंपन्नाः सर्वे शूरास तनुत्यजः
19
तान आगतान अभिप्रेक्ष्य मत्स्यॊ धर्मभृतां वरः
परीतॊ ऽभवद दुहितरं दत्त्वा ताम अभिमन्यवे
20
ततः परयुपयातेषु पार्थिवेषु ततस ततः
तत्रागमद वासुदेव वनमाली हलायुधः
कृतवर्मा च हार्दिक्यॊ युयुधानश च सात्यकिः
21
अनाधृष्टिस तथाक्रूरः साम्बॊ निशठ एव च
अभिमन्युम उपादाय सह मात्रा परंतपाः
22
इन्द्रसेनादयश चैव रथैस तैः सुसमाहितैः
आययुः सहिताः सर्वे परिसंवत्सरॊषिताः
23
दशनागसहस्राणि हयानां च शतायुतम
रथानाम अर्बुदं पूर्णं निखर्वं च पदातिनाम
24
वृष्ण्यन्धकाश च बहवॊ भॊजाश च परमौजसः
अन्व्ययुर वृष्णिशार्दूलं वासुदेवं महाद्युतिम
25
पारिबर्हं ददौ कृष्णः पाण्डवानां महात्मनाम
सत्रियॊ रत्नानि वासांसि पृथक्पृथग अनेकशः
ततॊ विवाहॊ विधिवद ववृते मत्स्यपार्थयॊः
26
ततः शङ्खाश च भेर्यश च गॊमुखाडम्बरास तथा
पार्थैः संयुज्यमानस्य नेदुर मत्स्यस्य वेश्मनि
27
उच्चावचान मृगाञ जघ्नुर मेध्यांश च शतशः पशून
सुरा मैरेय पानानि परभूतान्य अभ्यहारयन
28
गायनाख्यान शीलाश च नटा वैतालिकास तथा
सतुवन्तस तान उपातिष्ठन सूताश च सह मागधैः
29
सुदेष्णां च पुरस्कृत्य मत्स्यानां च वरस्त्रियः
आजग्मुश चारुसर्वाङ्ग्यः सुमृष्टमणिकुण्डलाः
30
वर्णॊपपन्नास ता नार्यॊ रूपवत्यः सवलं कृताः
सर्वाश चाभ्यभवत कृष्णा रूपेण यशसा शरिया
31
परिवार्यॊत्तरां तास तु राजपुत्रीम अलं कृताम
सुताम इव महेन्द्रस्य पुरस्कृत्यॊपतस्थिरे
32
तां परत्यगृह्णात कौन्तेयः सुतस्यार्थे धनंजयः
सौभद्रस्यानवद्याङ्गीं विराट तनयां तदा
33
तत्रातिष्ठन महाराजॊ रूपम इन्द्रस्य धारयन
सनुषां तां परतिजग्राह कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः
34
परतिगृह्य च तां पार्थः पुरस्कृत्य जनार्दनम
विवाहं कारयाम आस सौभद्रस्य महात्मनः
35
तस्मै सप्त सहस्राणि हयानां वातरंहसाम
दवे च नागशते मुख्ये परादाद बहुधनं तदा
36
कृते विवाहे तु तदा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः
बराह्मणेभ्यॊ ददौ वित्तं यद उपाहरद अच्युतः
37
गॊसहस्राणि रत्नानि वस्त्राणि विविधानि च
भूषणानि च मुख्यानि यानानि शयनानि च
38
तन महॊत्सव संकाशं हृष्टपुष्ट जनावृतम
नगरं मत्स्यराजस्य शुशुभे भरतर्षभ
1
[viraṭa]
kimarthaṃ pāṇḍavaśreṣṭha bhāryāṃ duhitaraṃ mama
pratigrahītuṃ nemāṃ tvaṃ mayā dattām ihecchasi
2
[arj]
antaḥpure 'ham uṣitaḥ sadā paśyan sutāṃ tava
rahasyaṃ ca prakāśaṃ ca viśvastā pitṛvan mayi
3
priyo bahumataś cāhaṃ nartako gītakovidaḥ
ācāryavac ca māṃ nityaṃ manyate duhitā tava
4
vahaḥ sthayā tayā rājan saha saṃvatsaroṣitaḥ
ati śaṅkā bhavet sthāne tava lokasya cābhibho
5
tasmān nimantraye tvāhaṃ duhituḥ pṛthivīpate
śuddho jitendriyo dāntas tasyāḥ śuddhiḥ kṛtā mayā
6
snuṣāyā duhitur vāpi putre cātmani vā punaḥ
atra śaṅkāṃ na paśyāmi ten aśuddhir bhaviṣyati
7
abhiṣaṅgād ahaṃ bhīto mithyācārāt paraṃtapa
snuṣārtham uttarāṃ rājan pratigṛhṇāmi te sutām
8
svasrīyo vāsudevasya sākṣād deva śiśur yathā
dayitaś cakrahastasya bāla evāstra kovidaḥ
9
abhimanyur mahābāhuḥ putro mama viśāṃ patau
jāmātā tava yukto vai bhartā ca duhitus tava
10
[virāṭa]
upapannaṃ kuruśreṣṭhe kuntīputre dhanaṃjaye
ya evaṃ dharmanityaś ca jātajñānaś ca pāṇḍavaḥ
11
yatkṛtyaṃ manyase pārtha kriyatāṃ tadanantaram
sarve kāmāḥ samṛddhā me saṃbandhī yasya me 'rjunaḥ
12
[vai]
evaṃ bruvati rājendre kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
anvajānāt sa saṃyogaṃ samaye matsyapārthayoḥ
13
tato mitreṣu sarveṣu vāsudeve ca bhārata
preṣayām āsa kaunteyo virāṭaś ca mahīpatiḥ
14
tatas trayodaśe varṣe nivṛtte pañca pāṇḍavāḥ
upaplavye virāṭasya samapadyanta sarvaśaḥ
15
tasmin vasaṃś ca bībhatsur ānināya janārdanam
ānartebhyo 'pi dāśārhān abhimanyuṃ ca pāṇḍavaḥ
16
kāśirājaś ca śaibyaś ca prīyamāṇau yudhiṣṭhire
akṣauhiṇībhyāṃ sahitāv āgatau pṛthivīpate
17
akṣauhiṇyā ca tejasvī yajñaseno mahābalaḥ
draupadyāś ca sutā vīrāḥ śikhaṇḍī cāparājitaḥ
18
dhṛṣṭadyumnaś ca durdharṣaḥ sava śastrabhṛtāṃ varaḥ
samastākṣauhiṇī pālā yajvāno bhūridakṣiṇāḥ
sarve śastrāstrasaṃpannāḥ sarve śūrās tanutyajaḥ
19
tān āgatān abhiprekṣya matsyo dharmabhṛtāṃ varaḥ
prīto 'bhavad duhitaraṃ dattvā tām abhimanyave
20
tataḥ prayupayāteṣu pārthiveṣu tatas tataḥ
tatrāgamad vāsudeva vanamālī halāyudhaḥ
kṛtavarmā ca hārdikyo yuyudhānaś ca sātyakiḥ
21
anādhṛṣṭis tathākrūraḥ sāmbo niśaṭha eva ca
abhimanyum upādāya saha mātrā paraṃtapāḥ
22
indrasenādayaś caiva rathais taiḥ susamāhitaiḥ
āyayuḥ sahitāḥ sarve parisaṃvatsaroṣitāḥ
23
daśanāgasahasrāṇi hayānāṃ ca śatāyutam
rathānām arbudaṃ pūrṇaṃ nikharvaṃ ca padātinām
24
vṛṣṇyandhakāś ca bahavo bhojāś ca paramaujasaḥ
anvyayur vṛṣṇiśārdūlaṃ vāsudevaṃ mahādyutim
25
pāribarhaṃ dadau kṛṣṇaḥ pāṇḍavānāṃ mahātmanām
striyo ratnāni vāsāṃsi pṛthakpṛthag anekaśaḥ
tato vivāho vidhivad vavṛte matsyapārthayoḥ
26
tataḥ śaṅkhāś ca bheryaś ca gomukhāḍambarās tathā
pārthaiḥ saṃyujyamānasya nedur matsyasya veśmani
27
uccāvacān mṛgāñ jaghnur medhyāṃś ca śataśaḥ paśūn
surā maireya pānāni prabhūtāny abhyahārayan
28
gāyanākhyāna śīlāś ca naṭā vaitālikās tathā
stuvantas tān upātiṣṭhan sūtāś ca saha māgadhaiḥ
29
sudeṣṇāṃ ca puraskṛtya matsyānāṃ ca varastriyaḥ
ājagmuś cārusarvāṅgyaḥ sumṛṣṭamaṇikuṇḍalāḥ
30
varṇopapannās tā nāryo rūpavatyaḥ svalaṃ kṛtāḥ
sarvāś cābhyabhavat kṛṣṇā rūpeṇa yaśasā śriyā
31
parivāryottarāṃ tās tu rājaputrīm alaṃ kṛtām
sutām iva mahendrasya puraskṛtyopatasthire
32
tāṃ pratyagṛhṇāt kaunteyaḥ sutasyārthe dhanaṃjayaḥ
saubhadrasyānavadyāṅgīṃ virāṭa tanayāṃ tadā
33
tatrātiṣṭhan mahārājo rūpam indrasya dhārayan
snuṣāṃ tāṃ pratijagrāha kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
34
pratigṛhya ca tāṃ pārthaḥ puraskṛtya janārdanam
vivāhaṃ kārayām āsa saubhadrasya mahātmanaḥ
35
tasmai sapta sahasrāṇi hayānāṃ vātaraṃhasām
dve ca nāgaśate mukhye prādād bahudhanaṃ tadā
36
kṛte vivāhe tu tadā dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
brāhmaṇebhyo dadau vittaṃ yad upāharad acyutaḥ
37
gosahasrāṇi ratnāni vastrāṇi vividhāni ca
bhūṣaṇāni ca mukhyāni yānāni śayanāni ca
38
tan mahotsava saṃkāśaṃ hṛṣṭapuṣṭa janāvṛtam
nagaraṃ matsyarājasya śuśubhe bharatarṣabha
Book 4
Chapter 67
1
[विरट]
किमर्थं पाण्डवश्रेष्ठ भार्यां दुहितरं मम
परतिग्रहीतुं नेमां तवं मया दत्ताम इहेच्छसि
2
[अर्ज]
अन्तःपुरे ऽहम उषितः सदा पश्यन सुतां तव
रहस्यं च परकाशं च विश्वस्ता पितृवन मयि
3
परियॊ बहुमतश चाहं नर्तकॊ गीतकॊविदः
आचार्यवच च मां नित्यं मन्यते दुहिता तव
4
वहः सथया तया राजन सह संवत्सरॊषितः
अति शङ्का भवेत सथाने तव लॊकस्य चाभिभॊ
5
तस्मान निमन्त्रये तवाहं दुहितुः पृथिवीपते
शुद्धॊ जितेन्द्रियॊ दान्तस तस्याः शुद्धिः कृता मया
6
सनुषाया दुहितुर वापि पुत्रे चात्मनि वा पुनः
अत्र शङ्कां न पश्यामि तेन अशुद्धिर भविष्यति
7
अभिषङ्गाद अहं भीतॊ मिथ्याचारात परंतप
सनुषार्थम उत्तरां राजन परतिगृह्णामि ते सुताम
8
सवस्रीयॊ वासुदेवस्य साक्षाद देव शिशुर यथा
दयितश चक्रहस्तस्य बाल एवास्त्र कॊविदः
9
अभिमन्युर महाबाहुः पुत्रॊ मम विशां पतौ
जामाता तव युक्तॊ वै भर्ता च दुहितुस तव
10
[विराट]
उपपन्नं कुरुश्रेष्ठे कुन्तीपुत्रे धनंजये
य एवं धर्मनित्यश च जातज्ञानश च पाण्डवः
11
यत्कृत्यं मन्यसे पार्थ करियतां तदनन्तरम
सर्वे कामाः समृद्धा मे संबन्धी यस्य मे ऽरजुनः
12
[वै]
एवं बरुवति राजेन्द्रे कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः
अन्वजानात स संयॊगं समये मत्स्यपार्थयॊः
13
ततॊ मित्रेषु सर्वेषु वासुदेवे च भारत
परेषयाम आस कौन्तेयॊ विराटश च महीपतिः
14
ततस तरयॊदशे वर्षे निवृत्ते पञ्च पाण्डवाः
उपप्लव्ये विराटस्य समपद्यन्त सर्वशः
15
तस्मिन वसंश च बीभत्सुर आनिनाय जनार्दनम
आनर्तेभ्यॊ ऽपि दाशार्हान अभिमन्युं च पाण्डवः
16
काशिराजश च शैब्यश च परीयमाणौ युधिष्ठिरे
अक्षौहिणीभ्यां सहिताव आगतौ पृथिवीपते
17
अक्षौहिण्या च तेजस्वी यज्ञसेनॊ महाबलः
दरौपद्याश च सुता वीराः शिखण्डी चापराजितः
18
धृष्टद्युम्नश च दुर्धर्षः सव शस्त्रभृतां वरः
समस्ताक्षौहिणी पाला यज्वानॊ भूरिदक्षिणाः
सर्वे शस्त्रास्त्रसंपन्नाः सर्वे शूरास तनुत्यजः
19
तान आगतान अभिप्रेक्ष्य मत्स्यॊ धर्मभृतां वरः
परीतॊ ऽभवद दुहितरं दत्त्वा ताम अभिमन्यवे
20
ततः परयुपयातेषु पार्थिवेषु ततस ततः
तत्रागमद वासुदेव वनमाली हलायुधः
कृतवर्मा च हार्दिक्यॊ युयुधानश च सात्यकिः
21
अनाधृष्टिस तथाक्रूरः साम्बॊ निशठ एव च
अभिमन्युम उपादाय सह मात्रा परंतपाः
22
इन्द्रसेनादयश चैव रथैस तैः सुसमाहितैः
आययुः सहिताः सर्वे परिसंवत्सरॊषिताः
23
दशनागसहस्राणि हयानां च शतायुतम
रथानाम अर्बुदं पूर्णं निखर्वं च पदातिनाम
24
वृष्ण्यन्धकाश च बहवॊ भॊजाश च परमौजसः
अन्व्ययुर वृष्णिशार्दूलं वासुदेवं महाद्युतिम
25
पारिबर्हं ददौ कृष्णः पाण्डवानां महात्मनाम
सत्रियॊ रत्नानि वासांसि पृथक्पृथग अनेकशः
ततॊ विवाहॊ विधिवद ववृते मत्स्यपार्थयॊः
26
ततः शङ्खाश च भेर्यश च गॊमुखाडम्बरास तथा
पार्थैः संयुज्यमानस्य नेदुर मत्स्यस्य वेश्मनि
27
उच्चावचान मृगाञ जघ्नुर मेध्यांश च शतशः पशून
सुरा मैरेय पानानि परभूतान्य अभ्यहारयन
28
गायनाख्यान शीलाश च नटा वैतालिकास तथा
सतुवन्तस तान उपातिष्ठन सूताश च सह मागधैः
29
सुदेष्णां च पुरस्कृत्य मत्स्यानां च वरस्त्रियः
आजग्मुश चारुसर्वाङ्ग्यः सुमृष्टमणिकुण्डलाः
30
वर्णॊपपन्नास ता नार्यॊ रूपवत्यः सवलं कृताः
सर्वाश चाभ्यभवत कृष्णा रूपेण यशसा शरिया
31
परिवार्यॊत्तरां तास तु राजपुत्रीम अलं कृताम
सुताम इव महेन्द्रस्य पुरस्कृत्यॊपतस्थिरे
32
तां परत्यगृह्णात कौन्तेयः सुतस्यार्थे धनंजयः
सौभद्रस्यानवद्याङ्गीं विराट तनयां तदा
33
तत्रातिष्ठन महाराजॊ रूपम इन्द्रस्य धारयन
सनुषां तां परतिजग्राह कुन्तीपुत्रॊ युधिष्ठिरः
34
परतिगृह्य च तां पार्थः पुरस्कृत्य जनार्दनम
विवाहं कारयाम आस सौभद्रस्य महात्मनः
35
तस्मै सप्त सहस्राणि हयानां वातरंहसाम
दवे च नागशते मुख्ये परादाद बहुधनं तदा
36
कृते विवाहे तु तदा धर्मपुत्रॊ युधिष्ठिरः
बराह्मणेभ्यॊ ददौ वित्तं यद उपाहरद अच्युतः
37
गॊसहस्राणि रत्नानि वस्त्राणि विविधानि च
भूषणानि च मुख्यानि यानानि शयनानि च
38
तन महॊत्सव संकाशं हृष्टपुष्ट जनावृतम
नगरं मत्स्यराजस्य शुशुभे भरतर्षभ
1
[viraṭa]
kimarthaṃ pāṇḍavaśreṣṭha bhāryāṃ duhitaraṃ mama
pratigrahītuṃ nemāṃ tvaṃ mayā dattām ihecchasi
2
[arj]
antaḥpure 'ham uṣitaḥ sadā paśyan sutāṃ tava
rahasyaṃ ca prakāśaṃ ca viśvastā pitṛvan mayi
3
priyo bahumataś cāhaṃ nartako gītakovidaḥ
ācāryavac ca māṃ nityaṃ manyate duhitā tava
4
vahaḥ sthayā tayā rājan saha saṃvatsaroṣitaḥ
ati śaṅkā bhavet sthāne tava lokasya cābhibho
5
tasmān nimantraye tvāhaṃ duhituḥ pṛthivīpate
śuddho jitendriyo dāntas tasyāḥ śuddhiḥ kṛtā mayā
6
snuṣāyā duhitur vāpi putre cātmani vā punaḥ
atra śaṅkāṃ na paśyāmi ten aśuddhir bhaviṣyati
7
abhiṣaṅgād ahaṃ bhīto mithyācārāt paraṃtapa
snuṣārtham uttarāṃ rājan pratigṛhṇāmi te sutām
8
svasrīyo vāsudevasya sākṣād deva śiśur yathā
dayitaś cakrahastasya bāla evāstra kovidaḥ
9
abhimanyur mahābāhuḥ putro mama viśāṃ patau
jāmātā tava yukto vai bhartā ca duhitus tava
10
[virāṭa]
upapannaṃ kuruśreṣṭhe kuntīputre dhanaṃjaye
ya evaṃ dharmanityaś ca jātajñānaś ca pāṇḍavaḥ
11
yatkṛtyaṃ manyase pārtha kriyatāṃ tadanantaram
sarve kāmāḥ samṛddhā me saṃbandhī yasya me 'rjunaḥ
12
[vai]
evaṃ bruvati rājendre kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
anvajānāt sa saṃyogaṃ samaye matsyapārthayoḥ
13
tato mitreṣu sarveṣu vāsudeve ca bhārata
preṣayām āsa kaunteyo virāṭaś ca mahīpatiḥ
14
tatas trayodaśe varṣe nivṛtte pañca pāṇḍavāḥ
upaplavye virāṭasya samapadyanta sarvaśaḥ
15
tasmin vasaṃś ca bībhatsur ānināya janārdanam
ānartebhyo 'pi dāśārhān abhimanyuṃ ca pāṇḍavaḥ
16
kāśirājaś ca śaibyaś ca prīyamāṇau yudhiṣṭhire
akṣauhiṇībhyāṃ sahitāv āgatau pṛthivīpate
17
akṣauhiṇyā ca tejasvī yajñaseno mahābalaḥ
draupadyāś ca sutā vīrāḥ śikhaṇḍī cāparājitaḥ
18
dhṛṣṭadyumnaś ca durdharṣaḥ sava śastrabhṛtāṃ varaḥ
samastākṣauhiṇī pālā yajvāno bhūridakṣiṇāḥ
sarve śastrāstrasaṃpannāḥ sarve śūrās tanutyajaḥ
19
tān āgatān abhiprekṣya matsyo dharmabhṛtāṃ varaḥ
prīto 'bhavad duhitaraṃ dattvā tām abhimanyave
20
tataḥ prayupayāteṣu pārthiveṣu tatas tataḥ
tatrāgamad vāsudeva vanamālī halāyudhaḥ
kṛtavarmā ca hārdikyo yuyudhānaś ca sātyakiḥ
21
anādhṛṣṭis tathākrūraḥ sāmbo niśaṭha eva ca
abhimanyum upādāya saha mātrā paraṃtapāḥ
22
indrasenādayaś caiva rathais taiḥ susamāhitaiḥ
āyayuḥ sahitāḥ sarve parisaṃvatsaroṣitāḥ
23
daśanāgasahasrāṇi hayānāṃ ca śatāyutam
rathānām arbudaṃ pūrṇaṃ nikharvaṃ ca padātinām
24
vṛṣṇyandhakāś ca bahavo bhojāś ca paramaujasaḥ
anvyayur vṛṣṇiśārdūlaṃ vāsudevaṃ mahādyutim
25
pāribarhaṃ dadau kṛṣṇaḥ pāṇḍavānāṃ mahātmanām
striyo ratnāni vāsāṃsi pṛthakpṛthag anekaśaḥ
tato vivāho vidhivad vavṛte matsyapārthayoḥ
26
tataḥ śaṅkhāś ca bheryaś ca gomukhāḍambarās tathā
pārthaiḥ saṃyujyamānasya nedur matsyasya veśmani
27
uccāvacān mṛgāñ jaghnur medhyāṃś ca śataśaḥ paśūn
surā maireya pānāni prabhūtāny abhyahārayan
28
gāyanākhyāna śīlāś ca naṭā vaitālikās tathā
stuvantas tān upātiṣṭhan sūtāś ca saha māgadhaiḥ
29
sudeṣṇāṃ ca puraskṛtya matsyānāṃ ca varastriyaḥ
ājagmuś cārusarvāṅgyaḥ sumṛṣṭamaṇikuṇḍalāḥ
30
varṇopapannās tā nāryo rūpavatyaḥ svalaṃ kṛtāḥ
sarvāś cābhyabhavat kṛṣṇā rūpeṇa yaśasā śriyā
31
parivāryottarāṃ tās tu rājaputrīm alaṃ kṛtām
sutām iva mahendrasya puraskṛtyopatasthire
32
tāṃ pratyagṛhṇāt kaunteyaḥ sutasyārthe dhanaṃjayaḥ
saubhadrasyānavadyāṅgīṃ virāṭa tanayāṃ tadā
33
tatrātiṣṭhan mahārājo rūpam indrasya dhārayan
snuṣāṃ tāṃ pratijagrāha kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ
34
pratigṛhya ca tāṃ pārthaḥ puraskṛtya janārdanam
vivāhaṃ kārayām āsa saubhadrasya mahātmanaḥ
35
tasmai sapta sahasrāṇi hayānāṃ vātaraṃhasām
dve ca nāgaśate mukhye prādād bahudhanaṃ tadā
36
kṛte vivāhe tu tadā dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
brāhmaṇebhyo dadau vittaṃ yad upāharad acyutaḥ
37
gosahasrāṇi ratnāni vastrāṇi vividhāni ca
bhūṣaṇāni ca mukhyāni yānāni śayanāni ca
38
tan mahotsava saṃkāśaṃ hṛṣṭapuṣṭa janāvṛtam
nagaraṃ matsyarājasya śuśubhe bharatarṣabha
