Book 5. Chapter 139

The Mahabharata In Sanskrit


Book 5

Chapter 139

1

[कर�ण]

असंशयं सौहृदान मे परणयाच चात�थ केशव

सख�येन चैव वार�ष�णेय शरेयस�कामतया �व च

2

सर�वं चैवाभिजानामि पाण�डॊः प�त�रॊ ऽसमि धर�मतः

निग�रहाद धर�मशास�त�राणां यथा तवं कृष�ण मन�यसे

3

कन�या गर�भं समाधत�त भास�करान मां जनार�दन

आदित�यवचनाच चैव जातं मां सा वयसर�जयत

4

सॊ ऽसमि कृष�ण तथा जातः पाण�डॊः प�त�रॊ ऽसमि धर�मतः

क�न�त�या तव अहम अपाकीर�णॊ यथा न क�शलं तथा

5

सूतॊ हि माम अधिरथॊ देष�ट�वैव अनयद गृहान

राधायाश चैव मां परादात सौहार�दान मध�सूदन

6

मत सनेहाच चैव राधायाः सद�यः कषीरम अवातरत

सा मे मूत�रं प�रीषं च परतिजग�राह माधव

7

तस�याः पिण�ड वयपनयं क�र�याद अस�मद�विधः कथम

धर�मविद धर�मशास�त�राणां शरवणे सततं रथ

8

तथा माम अभिजानाति सूतश चाधिरथः स�तम

पितरं चाभिजानामि तम अहं सौहृदात सदा

9

स हि मे जातकर�मादि कारयाम आस माधव

शास�त�रदृष�टेन विधिना प�त�र परीत�या जनार�दन

10

नाम मे वस�षेणेति कारयाम आस वै दविजैः

भार�याश चॊढा मम पराप�ते यौवने तेन केशव

11

तास� प�त�राश च पौत�राश च मम जाता जनार�दन

तास� मे हृदयं कृष�ण संजातं कामबन�धनम

12

न पृथिव�या सकलया न स�वर�णस�य राशिभिः

हर�षाद भयाद वा गॊविन�द अनृतं वक�त�म उत�सहे

13

धृतराष�ट�र क�ले कृष�ण द�र�यॊधन समाश�रयात

मया तरयॊदश समा भ�क�तं राज�यम अकण�टकम

14

इष�टं च बह�भिर यज�ञैः सह सूतैर मयासकृत

आवाहाश च विवाहाश च सह सूतैः कृता मया

15

मां च कृष�ण समाश�रित�य कृतः शस�त�रसम�द�यमः

द�र�यॊधनेन वार�ष�णेय विग�रहश चापि पाण�डवैः

16

तस�माद रणे दवैरथे मां परत�य�द�यातारम अच�य�त

वृतवान परमं हृष�टः परतीपं सव�यसाचिनः

17

वधाद बन�धाद भयाद वापि लॊभाद वापि जनार�दन

अनृतं नॊत�सहे कर�त�ं धार�तराष�ट�रस�य धीमतः

18

यदि हय अद�य न गच�छेयं दवैरथं सव�यसाचिना

अकीर�तिः सयाद धृषीकेश मम पार�थस�य चॊभयॊः

19

असंशयं हितार�थाय बरूयास तवं मध�सूदन

सर�वं च पाण�डवाः क�र�य�स तव वशित�वान न संशयः

20

मन�त�रस�य नियमं क�र�यास तवम अत�र प�र�षॊत�तम

�तद अत�र हितं मन�ये सर�वयादवनन�दन

21

यदि जानाति मां राजा धर�मात�मा संशितव�रतः

क�न�त�याः परथमजं प�त�रं न स राज�यं गरहीष�यति

22

पराप�य चापि महद राज�यं तद अहं मध�सूदन

सफीतं द�र�यॊधनायैव संप�रदद�याम अरिंदम

23

स �व राजा धर�मात�मा शाश�वतॊ ऽसत� य�धिष�ठिरः

नेता यस�य हृषीकेशॊ यॊधा यस�य धनंजयः

24

पृथिवी तस�य राष�ट�रं च यस�य भीमॊ महारथः

नक�लः सहदेवश च दरौपदेयाश च माधव

25

उत�तमौजा य�धामन�य�ः सत�यधर�मा च सॊमकिः

चैद�यश च चेकितानश च शिखण�डी चापराजितः

26

इन�द�र गॊपक वर�णाश च केकया भरातरस तथा

इन�द�राय�धसवर�णश च क�न�तिभॊजॊ महारथः

27

मात�लॊ भीमसेनस�य सेनजिच च महारथः

शङ�खः प�त�रॊ विराटस�य निधिस तवं च जनार�दन

28

महान अयं कृष�ण कृतः कषत�रस�य सम�दानयह

राज�यं पराप�तम इदं दीप�तं परथितं सर�वराजस�

29

धार�तराष�ट�रस�य वार�ष�णेय शस�त�रयज�ञॊ भविष�यति

अस�य यज�ञस�य वेत�ता तवं भविष�यसि जनार�दन

आध�वर�यवं च ते कृष�ण करताव अस�मिन भविष�यति

30

हॊता चैवात�र बीभत�स�ः संनद�धः स कपिध�वजः

गाण�डीवं सर�क तथाज�यं च वीर�यं प�ंसां भविष�यति

31

�न�द�रं पाश�पतं बराह�मं सथूणाकर�णं च माधव

मन�त�रास तत�र भविष�यन�ति परय�क�ताः सव�यसाचिना

32

अन�यातश च पितरम अधिकॊ वा पराक�रमे

गराव सतॊत�रं स सौभद�रः सम�यक तत�र करिष�यति

33

उद�गातात�र प�नर भीमः परस�तॊता स�महाबलः

विनदन स नरव�याघ�रॊ नागानीकान�तकृद रणे

34

स चैव तत�र धर�मात�मा शश�वद राजा य�धिष�ठिरः

जपैर हॊमैश च संय�क�तॊ बरह�मत�वं कारयिष�यति

35

शङ�खशब�दाः सम�रजा भेर�यश च मध�सूदन

उत�कृष�टसिंहनादाश च स�ब�रह�मण�यॊ भविष�यति

36

नक�लः सहदेवश च माद�रीप�त�रौ यशस�विनौ

शामित�रं तौ महावीर�यौ सम�यक तत�र करिष�यतः

37

कल�माषदण�डा गॊविन�द विमला रथशक�तयः

यूपाः सम�पकल�पन�ताम अस�मिन यज�ञे जनार�दन

38

कर�णिनालीकनाराचा वत�सदन�तॊपबृंहणाः

तॊमराः सॊमकलशाः पवित�राणि धनूंषि च

39

असयॊ ऽतर कपालानि प�रॊडाशाः शिरांसि च

हविस त� र�धिरं कृष�ण अस�मिन यज�ञे भविष�यति

40

इध�माः परिधयश चैव शक�त�यॊ ऽथ विमला गदाः

सदस�या दरॊणशिष�याश च कृपस�य च शरद�वतः

41

इषवॊ ऽतर परिस�तॊमा म�क�ता गाण�डीवधन�वना

महारथप�रय�क�ताश च दरॊण दरौणिप�रचॊदिताः

42

परातिप�रस�थानिकं कर�म सात�यकिः स करिष�यति

दीक�षितॊ धार�तराष�ट�रॊ ऽतर पत�नी चास�य महाचमूः

43

घटॊत�चकॊ ऽतर शामित�रं करिष�यति महाबलः

अतिरात�रे महाबाहॊ वितते यज�ञकर�मणि

44

दक�षिणा तव अस�य यज�ञस�य धृष�टद�य�म�नः परतापवान

वैताने कर�मणि तते जातॊ यः कृष�ण पावकात

45

यद अब�र�वम अहं कृष�ण कट�कानि सम पाण�डवान

परियार�थं धार�तराष�ट�रस�य तेन तप�ये ऽदय कर�मणा

46

यदा दरक�ष�यसि मां कृष�ण निहतं सव�यसाचिना

प�नश चितिस तदा चास�य यज�ञस�याथ भविष�यति

47

द�ःशासनस�य र�धिरं यदा पास�यति पाण�डवः

आनर�दं नर�दतः सम�यक तदा स�त�यं भविष�यति

48

यदा दरॊणं च भीष�मं च पाञ�चाल�यौ पातयिष�यतः

तदा यज�ञावसानं तद भविष�यति जनार�दन

49

द�र�यॊधनं यदा हन�ता भीमसेनॊ महाबलः

तदा समाप�स�यते यज�ञॊ धार�तराष�ट�रस�य माधव

50

सन�षाश च परस�न�षाश चैव धृतराष�ट�रस�य संगताः

हतेश�वरा हतस�ता हतनाथाश च केशव

51

गान�धार�या सह रॊदन�त�यः शवगृध�रक�रराक�ले

स यज�ञे ऽसमिन�न अवभृथॊ भविष�यति जनार�दन

52

विद�या वृद�धा वयॊवृद�धाः कषत�रियाः कषत�रियर�षभ

वृथा मृत�य�ं न क�र�वीरंस तवत�कृते मध�सूदन

53

शस�त�रेण निधनं गच�छेत समृद�धं कषत�रमण�डलम

क�र�क�षेत�रे प�ण�यतमे तरैलॊक�यस�यापि केशवन

54

तद अत�र प�ण�डरीकाक�ष विधत�स�व यद अभीप�सितम

यथा कार�त�स�न�येन वार�ष�णेय कषत�रं सवर�गम अवाप�न�यात

55

यावत सथास�यन�ति गिरयः सरितश च जनार�दन

तावत कीर�तिभवः शब�दः शाश�वतॊ ऽयं भविष�यति

56

बराह�मणाः कथयिष�यन�ति महाभारतम आहवम

समागमेष� वार�ष�णेय कषत�रियाणां यशॊधरम

57

सम�पानय कौन�तेयं य�द�धाय मम केशव

मन�त�रसंवरणं क�र�वन नित�यम �व परंतप

1

[karṇa]

asaṃśayaṃ sauhṛd�n me praṇay�c c�ttha keśava

sakhyena caiva v�rṣṇeya śreyask�matay� eva ca

2

sarvaṃ caiv�bhij�n�mi p�ṇ�oḥ putro 'smi dharmataḥ

nigrah�d dharmaś�str�ṇ�ṃ yath� tvaṃ kṛṣṇa manyase

3

kany� garbhaṃ sam�dhatta bh�skar�n m�ṃ jan�rdana

�dityavacan�c caiva j�taṃ m�ṃ s� vyasarjayat

4

so 'smi kṛṣṇa tath� j�taḥ p�ṇ�oḥ putro 'smi dharmataḥ

kunty� tv aham ap�kīrṇo yath� na kuśalaṃ tath�

5

sūto hi m�m adhiratho deṣṭvaiva anayad gṛh�n

r�dh�y�ś caiva m�ṃ pr�d�t sauh�rd�n madhusūdana

6

mat sneh�c caiva r�dh�y�ḥ sadyaḥ kṣīram av�tarat

s� me mūtraṃ purīṣaṃ ca pratijagr�ha m�dhava

7

tasy�ḥ piṇ�a vyapanayaṃ kury�d asmadvidhaḥ katham

dharmavid dharmaś�str�ṇ�ṃ śravaṇe satataṃ ratha

8

tath� m�m abhij�n�ti sūtaś c�dhirathaḥ sutam

pitaraṃ c�bhij�n�mi tam ahaṃ sauhṛd�t sad�

9

sa hi me j�takarm�di k�ray�m �sa m�dhava

ś�stradṛṣṭena vidhin� putra prīty� jan�rdana

10

n�ma me vasuṣeṇeti k�ray�m �sa vai dvijaiḥ

bh�ry�ś co�h� mama pr�pte yauvane tena keśava

11

t�su putr�ś ca pautr�ś ca mama j�t� jan�rdana

t�su me hṛdayaṃ kṛṣṇa saṃj�taṃ k�mabandhanam

12

na pṛthivy� sakalay� na suvarṇasya r�śibhiḥ

harṣ�d bhay�d v� govinda anṛtaṃ vaktum utsahe

13

dhṛtar�ṣṭra kule kṛṣṇa duryodhana sam�śray�t

may� trayodaśa sam� bhuktaṃ r�jyam akaṇṭakam

14

iṣṭaṃ ca bahubhir yajñaiḥ saha sūtair may�sakṛt

�v�h�ś ca viv�h�ś ca saha sūtaiḥ kṛt� may�

15

m�ṃ ca kṛṣṇa sam�śritya kṛtaḥ śastrasamudyamaḥ

duryodhanena v�rṣṇeya vigrahaś c�pi p�ṇ�avaiḥ

16

tasm�d raṇe dvairathe m�ṃ pratyudy�t�ram acyuta

vṛtav�n paramaṃ hṛṣṭaḥ pratīpaṃ savyas�cinaḥ

17

vadh�d bandh�d bhay�d v�pi lobh�d v�pi jan�rdana

anṛtaṃ notsahe kartuṃ dh�rtar�ṣṭrasya dhīmataḥ

18

yadi hy adya na gaccheyaṃ dvairathaṃ savyas�cin�

akīrtiḥ sy�d dhṛṣīkeśa mama p�rthasya cobhayoḥ

19

asaṃśayaṃ hit�rth�ya brūy�s tvaṃ madhusūdana

sarvaṃ ca p�ṇ�av�ḥ kuryus tva vaśitv�n na saṃśayaḥ

20

mantrasya niyamaṃ kury�s tvam atra puruṣottama

etad atra hitaṃ manye sarvay�davanandana

21

yadi j�n�ti m�ṃ r�j� dharm�tm� saṃśitavrataḥ

kunty�ḥ prathamajaṃ putraṃ na sa r�jyaṃ grahīṣyati

22

pr�pya c�pi mahad r�jyaṃ tad ahaṃ madhusūdana

sphītaṃ duryodhan�yaiva saṃpradady�m ariṃdama

23

sa eva r�j� dharm�tm� ś�śvato 'stu yudhiṣṭhiraḥ

net� yasya hṛṣīkeśo yodh� yasya dhanaṃjayaḥ

24

pṛthivī tasya r�ṣṭraṃ ca yasya bhīmo mah�rathaḥ

nakulaḥ sahadevaś ca draupadey�ś ca m�dhava

25

uttamauj� yudh�manyuḥ satyadharm� ca somakiḥ

caidyaś ca cekit�naś ca śikhaṇ�ī c�par�jitaḥ

26

indra gopaka varṇ�ś ca kekay� bhr�taras tath�

indr�yudhasavarṇaś ca kuntibhojo mah�rathaḥ

27

m�tulo bhīmasenasya senajic ca mah�rathaḥ

śaṅkhaḥ putro vir�ṭasya nidhis tvaṃ ca jan�rdana

28

mah�n ayaṃ kṛṣṇa kṛtaḥ kṣatrasya samud�nayah

r�jyaṃ pr�ptam idaṃ dīptaṃ prathitaṃ sarvar�jasu

29

dh�rtar�ṣṭrasya v�rṣṇeya śastrayajño bhaviṣyati

asya yajñasya vett� tvaṃ bhaviṣyasi jan�rdana

�dhvaryavaṃ ca te kṛṣṇa krat�v asmin bhaviṣyati

30

hot� caiv�tra bībhatsuḥ saṃnaddhaḥ sa kapidhvajaḥ

g�ṇ�īvaṃ sruk tath�jyaṃ ca vīryaṃ puṃs�ṃ bhaviṣyati

31

aindraṃ p�śupataṃ br�hmaṃ sthūṇ�karṇaṃ ca m�dhava

mantr�s tatra bhaviṣyanti prayukt�ḥ savyas�cin�

32

anuy�taś ca pitaram adhiko v� par�krame

gr�va stotraṃ sa saubhadraḥ samyak tatra kariṣyati

33

udg�t�tra punar bhīmaḥ prastot� sumah�balaḥ

vinadan sa naravy�ghro n�g�nīk�ntakṛd raṇe

34

sa caiva tatra dharm�tm� śaśvad r�j� yudhiṣṭhiraḥ

japair homaiś ca saṃyukto brahmatvaṃ k�rayiṣyati

35

śaṅkhaśabd�ḥ samuraj� bheryaś ca madhusūdana

utkṛṣṭasiṃhan�d�ś ca subrahmaṇyo bhaviṣyati

36

nakulaḥ sahadevaś ca m�drīputrau yaśasvinau

ś�mitraṃ tau mah�vīryau samyak tatra kariṣyataḥ

37

kalm�ṣadaṇ�� govinda vimal� rathaśaktayaḥ

yūp�ḥ samupakalpant�m asmin yajñe jan�rdana

38

karṇin�līkan�r�c� vatsadantopabṛṃhaṇ�ḥ

tomar�ḥ somakalaś�ḥ pavitr�ṇi dhanūṃṣi ca

39

asayo 'tra kap�l�ni puro��ś�ḥ śir�ṃsi ca

havis tu rudhiraṃ kṛṣṇa asmin yajñe bhaviṣyati

40

idhm�ḥ paridhayaś caiva śaktyo 'tha vimal� gad�ḥ

sadasy� droṇaśiṣy�ś ca kṛpasya ca śaradvataḥ

41

iṣavo 'tra paristom� mukt� g�ṇ�īvadhanvan�

mah�rathaprayukt�ś ca droṇa drauṇipracodit�ḥ

42

pr�tiprasth�nikaṃ karma s�tyakiḥ sa kariṣyati

dīkṣito dh�rtar�ṣṭro 'tra patnī c�sya mah�camūḥ

43

ghaṭotcako 'tra ś�mitraṃ kariṣyati mah�balaḥ

atir�tre mah�b�ho vitate yajñakarmaṇi

44

dakṣiṇ� tv asya yajñasya dhṛṣṭadyumnaḥ prat�pav�n

vait�ne karmaṇi tate j�to yaḥ kṛṣṇa p�vak�t

45

yad abruvam ahaṃ kṛṣṇa kaṭuk�ni sma p�ṇ�av�n

priy�rthaṃ dh�rtar�ṣṭrasya tena tapye 'dya karmaṇ�

46

yad� drakṣyasi m�ṃ kṛṣṇa nihataṃ savyas�cin�

punaś citis tad� c�sya yajñasy�tha bhaviṣyati

47

duḥś�sanasya rudhiraṃ yad� p�syati p�ṇ�avaḥ

�nardaṃ nardataḥ samyak tad� sutyaṃ bhaviṣyati

48

yad� droṇaṃ ca bhīṣmaṃ ca p�ñc�lyau p�tayiṣyataḥ

tad� yajñ�vas�naṃ tad bhaviṣyati jan�rdana

49

duryodhanaṃ yad� hant� bhīmaseno mah�balaḥ

tad� sam�psyate yajño dh�rtar�ṣṭrasya m�dhava

50

snuṣ�ś ca prasnuṣ�ś caiva dhṛtar�ṣṭrasya saṃgat�ḥ

hateśvar� hatasut� hatan�th�ś ca keśava

51

g�ndh�ry� saha rodantyaḥ śvagṛdhrakurar�kule

sa yajñe 'sminn avabhṛtho bhaviṣyati jan�rdana

52

vidy� vṛddh� vayovṛddh�ḥ kṣatriy�ḥ kṣatriyarṣabha

vṛth� mṛtyuṃ na kurvīraṃs tvatkṛte madhusūdana

53

śastreṇa nidhanaṃ gacchet samṛddhaṃ kṣatramaṇ�alam

kurukṣetre puṇyatame trailokyasy�pi keśavan

54

tad atra puṇ�arīk�kṣa vidhatsva yad abhīpsitam

yath� k�rtsnyena v�rṣṇeya kṣatraṃ svargam av�pnuy�t

55

y�vat sth�syanti girayaḥ saritaś ca jan�rdana

t�vat kīrtibhavaḥ śabdaḥ ś�śvato 'yaṃ bhaviṣyati

56

br�hmaṇ�ḥ kathayiṣyanti mah�bh�ratam �havam

sam�gameṣu v�rṣṇeya kṣatriy�ṇ�ṃ yaśodharam

57

samup�naya kaunteyaṃ yuddh�ya mama keśava

mantrasaṃvaraṇaṃ kurvan nityam eva paraṃtapa