Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 6. Chapter 109
Book 6. Chapter 109
The Mahabharata In Sanskrit
Book 6
Chapter
109
1
[स]
भगदत्तः कृपः शल्यः कृतवर्मा च सात्वतः
विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ सैन्धवश च जयद्रथः
2
चित्रसेनॊ विकर्णश च तथा दुर्मर्षणॊ युवा
दशैते तावका यॊधा भीमसेनम अयॊधयन
3
महत्या सेनया युक्ता नानादेशसमुत्थया
भीष्मस्य समरे राजन परार्थयाना महद यशः
4
शल्यस तु नवभिर बाणैर भीमसेनम अताडयत
कृतवर्मा तरिभिर बाणैः कृपश च नवभिः शरैः
5
चित्रसेनॊ विकर्णश च भगदत्तश च मारिष
दशभिर दशभिर भल्लैर भीमसेनम अताडयन
6
सैन्धवश च तरिभिर बाणैर जत्रु देशे ऽभयतादयत
विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः
दुर्मर्षणश च विंशत्या पाण्डवं निशितैः शरैः
7
स तान सर्वान महाराज भराजमानान पृथक पृथक
परवीरान सर्वलॊकस्य धार्तराष्ट्रान महारथान
विव्याध बहुभिर बाणैर भीमसेनॊ महाबलः
8
शल्यं पञ्चाशता विद्ध्वा कृतवर्माणम अष्टभिः
कृपस्य स शरं चापं मध्ये चिच्छेद भारत
अथैनं छिन्नधन्वानं पुनर विव्याध पञ्चभिः
9
विन्दानुविन्दौ च तथा तरिभिस तरिभिर अताटयत
दुर्मर्षणं च विंशत्या चित्रसेनं च पञ्चभिः
10
विकर्णं दशभिर बाणैः पञ्चभिश च जयद्रथम
विद्ध्वा भीमॊ ऽनदद धृष्टः सैन्धवं च पुनस तरिभिः
11
अथान्यद धनुर आदाय गौतमॊ रथिनां वरः
भीमं विव्याध संरब्धॊ दशभिर निशितैः शरैः
12
स विद्धॊ बहुभिर बाणैस तॊत्त्रैर इव महाद्विपः
ततः करुद्धॊ महाबाहुर भीमसेनः परतापवान
गौतमं ताडयाम आस शरैर बहुभिर आहवे
13
सैन्धवस्य तथाश्वांश च सारथिं च तरिभिः शरैः
पराहिणॊन मृत्युलॊकाय कालान्तकसमद्युतिः
14
हताश्वात तु रथात तूर्णम अवप्लुत्य महारथः
शरांश चिक्षेप निशितान भीमसेनस्य संयुगे
15
तस्य भीमॊ धनुर्मध्ये दवाभ्यां चिच्छेद भारत
भल्लाभ्यां भरतश्रेष्ठ सैन्धवस्य महात्मनः
16
स छिन्नधन्वा विरथॊ हताश्वॊ हतसारथिः
चित्रसेनरथं राजन्न आरुरॊह तवरान्वितः
17
अत्यद्भुतं रणे कर्मकृतवांस तत्र पाण्डवः
महारथाञ शरैर विद्ध्वा वारयित्वा महारथः
विरथं सैन्धवं चक्रे सर्वलॊकस्य पश्यतः
18
नातीव ममृषे शल्यॊ भीमसेनस्य विक्रमम
स संधाय शरांस तीक्ष्णान कर्मार परिमार्जितान
भीमं विव्याध सप्तत्या तिष्ठ तिष्ठेति चाब्रवीत
19
कृपश च कृतवर्मा च भगदत्तश च मारिष
विन्दानुविन्दाव आवन्त्यौ चित्रसेनश च संयुगे
20
दुर्मर्षणॊ विकर्णश च सिन्धुराजश च वीर्यवान
भीमं ते विव्यधुस तूर्णं शल्य हेतॊर अरिंदमाः
21
स तु तान परतिविव्याध पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः
शल्यं विव्याध सप्तत्या पुनश च दशभिः शरैः
22
तं शल्यॊ नवभिर विद्ध्वा पुनर विव्याध पञ्चभिः
सारथिं चास्य भल्लेन गाढं विव्याध मर्मणि
23
विशॊकं वीक्ष्य निर्भिन्नं भीमसेनः परतापवान
मद्रराजं तरिभिर बाणैर बाह्वॊर उरसि चार्पयत
24
तथेतरान महेष्वासांस तरिभिर तरिभिर अजिह्मगैः
ताडयाम आस समरे सिंहवच च ननाद च
25
ते हि यत्ता महेष्वासाः पाण्डवं युद्धदुर्मदम
तरिभिस तरिभिर अकुण्ठाग्रैर भृशं मर्मस्व अताडयन
26
तॊ ऽतिविद्धॊ महेष्वासॊ भीमसेनॊ न विव्यथे
पर्वतॊ वारिधाराभिर वर्षमाणैर इवाम्बुदैः
27
शल्यं च नवभिर बाणैर भृशं विद्ध्वा महायशाः
पराग्ज्यॊतिषं शतेनाजौ राजन विव्याध वै दृढम
28
ततस तु स शरं चापं सात्वतस्य महात्मनः
कषुरप्रेण सुतीक्ष्णेन चिच्छेद हृतहस्तवत
29
अथान्यद धनुर आदाय कृतवर्मा वृकॊदरम
आजघान भरुवॊर मध्ये नाराचेन परंतप
30
भीमस तु समरे विद्ध्वा शल्यं नवभिर आयसैः
भगदत्तं तरिभिश चैव कृतवर्माणम अष्टभिः
31
दवाभ्यां दवाभ्यां च विव्याध गौतमप्रभृतीन रथान
ते तु तं समरे राजन विव्यधुर निशितैः शरैः
32
स तथा पीड्यमानॊ ऽपि सर्वतस तैर महारथैः
मत्वा तृणेन तांस तुल्यान विचचार गतव्यथः
33
ते चापि रथिनां शरेष्ठा भीमाय निशिताञ शरान
परेषयाम आसुर अव्यग्राः शतशॊ ऽथ सहस्रशः
34
तस्य शक्तिं महावेगं भगदत्तॊ महारथः
चिक्षेप समरे वीरः सवर्णदण्डां महाधनाम
35
तॊमरं सैन्धवॊ राजा पट्टिषं च महाभुवः
शतघ्नीं च कृपॊ राजञ शरं शल्यश च संयुगे
36
अथेतरे महेष्वासाः पञ्च पञ्च शिलीमुखान
भीमसेनं समुद्दिश्य परेषयाम आसुर ओजसा
37
तॊमरं स दविधा चक्रे कषुरप्रेणानिलात्मजः
पट्टिशं च तरिभिर बाणैश चिच्छेद तिलकाण्डवत
38
स बिभेद शतघ्नीं च नवभिः कङ्कपत्रिभिः
मद्रराजप्रयुक्तं च शरं छित्त्वा महाबलः
39
शक्तिं चिच्छेद सहसा भगदत्तेरितां रणे
तथेतराञ शरान घॊराञ शरैः संनतपर्वभिः
40
भीमसेनॊ रणश्लाघी तरिधैकैकं समाच्छिनत
तांश च सर्वान महेष्वासांस तरिभिस तरिभिर अताडयत
41
ततॊ धनंजयस तत्र वर्तमाने महारणे
जगाम स रथेनाजौ भीमं दृष्ट्वा महारथम
निघ्नन्तं समरे शत्रून यॊधयानं च सायकैः
42
तौ तु तत्र महात्मानौ समेतौ वीक्ष्य पाण्डवौ
नाशशंसुर जयं तत्र तावकाः पुरुषर्षभ
43
अथार्जुनॊ रणे भीष्मं यॊधयन वै महारथम
भीष्मस्य निधनाकाङ्क्षी पुरस्कृत्य शिखण्डिनम
44
आससाद रणे यॊधांस तावकान दश भारत
ये सम भीमं रणे राजन यॊधयन्तॊ वयवस्थिताः
बीभत्सुस तान अथाविध्यद भीमस्य परियकाम्यया
45
ततॊ दुर्यॊधनॊ राजा सुशर्माणम अचॊदयत
अर्जुनस्य वधार्थाय भीमसेनस्य चॊभयॊः
46
सुशर्मन गच्छ शीघ्रं तवं बलौघैः परिवारितः
जहि पाण्डुसुताव एतौ धनंजय वृकॊदरौ
47
तच छरुत्वा शासनं तस्य तरिगर्तः परस्थलाधिपः
अभिद्रुत्य रणे भीमम अर्जुनं चैव धन्विनौ
48
रथैर अनेकसाहस्रैः परिवव्रे समन्ततः
ततः परववृते युद्धम अर्जुनस्य परैः सह
1
[s]
bhagadattaḥ kṛpaḥ śalyaḥ kṛtavarmā ca sātvataḥ
vindānuvindāv āvantyau saindhavaś ca jayadratha
ḥ
2
citraseno vikarṇaś ca tathā durmarṣaṇo yuvā
daśaite tāvakā yodhā bhīmasenam ayodhayan
3
mahatyā senayā yuktā nānādeśasamutthayā
bhīṣmasya samare rājan prārthayānā mahad yaśa
ḥ
4
alyas tu navabhir bāṇair bhīmasenam atāḍayat
kṛtavarmā tribhir bāṇaiḥ kṛpaś ca navabhiḥ śarai
ḥ
5
citraseno vikarṇaś ca bhagadattaś ca māriṣa
daśabhir daśabhir bhallair bhīmasenam atāḍayan
6
saindhavaś ca tribhir bāṇair jatru deśe 'bhyatādayat
vindānuvindāv āvantyau pañcabhiḥ pañcabhiḥ śaraiḥ
durmarṣaṇaś ca viṃśatyā pāṇḍavaṃ niśitaiḥ śarai
ḥ
7
sa tān sarvān mahārāja bhrājamānān pṛthak pṛthak
pravīrān sarvalokasya dhārtarāṣṭrān mahārathān
vivyādha bahubhir bāṇair bhīmaseno mahābala
ḥ
8
alyaṃ pañcāśatā viddhvā kṛtavarmāṇam aṣṭabhiḥ
kṛpasya sa śaraṃ cāpaṃ madhye ciccheda bhārata
athainaṃ chinnadhanvānaṃ punar vivyādha pañcabhi
ḥ
9
vindānuvindau ca tathā tribhis tribhir atāṭayat
durmarṣaṇaṃ ca viṃśatyā citrasenaṃ ca pañcabhi
ḥ
10
vikarṇaṃ daśabhir bāṇaiḥ pañcabhiś ca jayadratham
viddhvā bhīmo 'nadad dhṛṣṭaḥ saindhavaṃ ca punas tribhi
ḥ
11
athānyad dhanur ādāya gautamo rathināṃ varaḥ
bhīmaṃ vivyādha saṃrabdho daśabhir niśitaiḥ śarai
ḥ
12
sa viddho bahubhir bāṇais tottrair iva mahādvipaḥ
tataḥ kruddho mahābāhur bhīmasenaḥ pratāpavān
gautamaṃ tāḍayām āsa śarair bahubhir āhave
13
saindhavasya tathāśvāṃś ca sārathiṃ ca tribhiḥ śaraiḥ
prāhiṇon mṛtyulokāya kālāntakasamadyuti
ḥ
14
hatāśvāt tu rathāt tūrṇam avaplutya mahārathaḥ
śarāṃś cikṣepa niśitān bhīmasenasya saṃyuge
15
tasya bhīmo dhanurmadhye dvābhyāṃ ciccheda bhārata
bhallābhyāṃ bharataśreṣṭha saindhavasya mahātmana
ḥ
16
sa chinnadhanvā viratho hatāśvo hatasārathiḥ
citrasenarathaṃ rājann āruroha tvarānvita
ḥ
17
atyadbhutaṃ raṇe karmakṛtavāṃs tatra pāṇḍavaḥ
mahārathāñ śarair viddhvā vārayitvā mahārathaḥ
virathaṃ saindhavaṃ cakre sarvalokasya paśyata
ḥ
18
nātīva mamṛṣe śalyo bhīmasenasya vikramam
sa saṃdhāya śarāṃs tīkṣṇān karmāra parimārjitān
bhīmaṃ vivyādha saptatyā tiṣṭha tiṣṭheti cābravīt
19
kṛpaś ca kṛtavarmā ca bhagadattaś ca māriṣa
vindānuvindāv āvantyau citrasenaś ca saṃyuge
20
durmarṣaṇo vikarṇaś ca sindhurājaś ca vīryavān
bhīmaṃ te vivyadhus tūrṇaṃ śalya hetor ariṃdam
āḥ
21
sa tu tān prativivyādha pañcabhiḥ pañcabhiḥ śaraiḥ
śalyaṃ vivyādha saptatyā punaś ca daśabhiḥ śarai
ḥ
22
taṃ śalyo navabhir viddhvā punar vivyādha pañcabhiḥ
sārathiṃ cāsya bhallena gāḍhaṃ vivyādha marmaṇi
23
viśokaṃ vīkṣya nirbhinnaṃ bhīmasenaḥ pratāpavān
madrarājaṃ tribhir bāṇair bāhvor urasi cārpayat
24
tathetarān maheṣvāsāṃs tribhir tribhir ajihmagaiḥ
tāḍayām āsa samare siṃhavac ca nanāda ca
25
te hi yattā maheṣvāsāḥ pāṇḍavaṃ yuddhadurmadam
tribhis tribhir akuṇṭhāgrair bhṛśaṃ marmasv atāḍayan
26
to 'tividdho maheṣvāso bhīmaseno na vivyathe
parvato vāridhārābhir varṣamāṇair ivāmbudai
ḥ
27
alyaṃ ca navabhir bāṇair bhṛśaṃ viddhvā mahāya
śāḥ
prāgjyotiṣaṃ śatenājau rājan vivyādha vai dṛḍham
28
tatas tu sa śaraṃ cāpaṃ sātvatasya mahātmanaḥ
kṣurapreṇa sutīkṣṇena ciccheda hṛtahastavat
29
athānyad dhanur ādāya kṛtavarmā vṛkodaram
ājaghāna bhruvor madhye nārācena paraṃtapa
30
bhīmas tu samare viddhvā śalyaṃ navabhir āyasaiḥ
bhagadattaṃ tribhiś caiva kṛtavarmāṇam aṣṭabhi
ḥ
31
dvābhyāṃ dvābhyāṃ ca vivyādha gautamaprabhṛtīn rathān
te tu taṃ samare rājan vivyadhur niśitaiḥ śarai
ḥ
32
sa tathā pīḍyamāno 'pi sarvatas tair mahārathaiḥ
matvā tṛṇena tāṃs tulyān vicacāra gatavyatha
ḥ
33
te cāpi rathināṃ śreṣṭhā bhīmāya niśitāñ śarān
preṣayām āsur avyagrāḥ śataśo 'tha sahasraśa
ḥ
34
tasya śaktiṃ mahāvegaṃ bhagadatto mahārathaḥ
cikṣepa samare vīraḥ svarṇada
ṇḍāṃ
mahādhanām
35
tomaraṃ saindhavo rājā paṭṭiṣaṃ ca mahābhuvaḥ
śataghnīṃ ca kṛpo rājañ śaraṃ śalyaś ca saṃyuge
36
athetare maheṣvāsāḥ pañca pañca śilīmukhān
bhīmasenaṃ samuddiśya preṣayām āsur ojas
ā
37
tomaraṃ sa dvidhā cakre kṣurapreṇānilātmajaḥ
paṭṭiśaṃ ca tribhir bāṇaiś ciccheda tilakāṇḍavat
38
sa bibheda śataghnīṃ ca navabhiḥ kaṅkapatribhiḥ
madrarājaprayuktaṃ ca śaraṃ chittvā mahābala
ḥ
39
aktiṃ ciccheda sahasā bhagadatteritāṃ raṇe
tathetarāñ śarān ghorāñ śaraiḥ saṃnataparvabhi
ḥ
40
bhīmaseno raṇaślāghī tridhaikaikaṃ samācchinat
tāṃś ca sarvān maheṣvāsāṃs tribhis tribhir atāḍayat
41
tato dhanaṃjayas tatra vartamāne mahāraṇe
jagāma sa rathenājau bhīmaṃ dṛṣṭvā mahāratham
nighnantaṃ samare śatrūn yodhayānaṃ ca sāyakai
ḥ
42
tau tu tatra mahātmānau sametau vīkṣya pāṇḍavau
nāśaśaṃsur jayaṃ tatra tāvakāḥ puruṣarṣabha
43
athārjuno raṇe bhīṣmaṃ yodhayan vai mahāratham
bhīṣmasya nidhanākāṅkṣī puraskṛtya śikhaṇḍinam
44
sasāda raṇe yodhāṃs tāvakān daśa bhārata
ye sma bhīmaṃ raṇe rājan yodhayanto vyavasthitāḥ
bībhatsus tān athāvidhyad bhīmasya priyakāmyay
ā
45
tato duryodhano rājā suśarmāṇam acodayat
arjunasya vadhārthāya bhīmasenasya cobhayo
ḥ
46
suśarman gaccha śīghraṃ tvaṃ balaughaiḥ parivāritaḥ
jahi pāṇḍusutāv etau dhanaṃjaya vṛkodarau
47
tac chrutvā śāsanaṃ tasya trigartaḥ prasthalādhipaḥ
abhidrutya raṇe bhīmam arjunaṃ caiva dhanvinau
48
rathair anekasāhasraiḥ parivavre samantataḥ
tataḥ pravavṛte yuddham arjunasya paraiḥ saha
ghost tales myths stories legend
|
myths natchez
Home
>
Library
>
New
>
John Dargavel Smith
>
The Mahabharata In Sanskrit
>
Book 6. Chapter 109