Book 7. Chapter 147
The Mahabharata In Sanskrit
Book 7
Chapter 147
1
[स]
विद्रुतं सवबलं दृष्ट्वा वध्यमानं महात्मभिः
करॊधेन महताविष्टः पुत्रस तव विशां पते
2
अभ्येत्य सहसा कर्णं दरॊणं च जयतां वरम
अमर्षवशम आपन्नॊ वाक्यज्ञॊ वाक्यम अब्रवीत
3
भवद्भ्याम इह संग्रामॊ करुद्धाभ्यां संप्रवर्तितः
आहवे निहतं दृष्ट्वा सैन्धवं सव्यसाचिना
4
निहन्यमानां पाण्डूनां बलेन मम वाहिनीम
भूत्वा तद विजये शक्ताव अशक्ताव इव पश्यतः
5
यद्य अहं भवतॊस तयाज्यॊ न वाच्यॊ ऽसिं तदैव हि
आवां पाण्डुसुतान संख्ये जेष्याव इति मानदौ
6
तदैवाहं वचः शरुत्वा भवद्भ्याम अनुसंमतम
कृतवान पाण्डवैः सार्धं वैरं यॊधविनाशनम
7
यदि नाहं परित्याज्यॊ भवद्भ्यां पुरुषर्षभौ
युध्येताम अनुरूपेण विक्रमेण सुविक्रमौ
8
वाक परतॊदेन तौ वीरौ परणुन्नौ तनयेन ते
परावर्तयेतां तौ युद्धं घट्टिताव इव पन्नगौ
9
ततस तौ रथिनां शरेष्ठौ सर्वलॊकधनुर्धरौ
शैनेय परमुखान पार्थान अभिदुद्रुवतू रणे
10
तथैव सहिताः पार्थाः सवेन सैन्येन संवृताः
अभ्यवर्तन्त तौ वीरौ नर्दन्मानौ मुहुर मुहुः
11
अथ दरॊणॊ महेष्वासॊ दशभिः शिनिपुंगवम
अविध्यत तवरितं करुद्धः सर्वशस्त्रभृतां वरः
12
कर्णश च दशभिर बाणैः पुत्रश च तव सप्तभिः
दशभिर वृषसेनश च सौबलश चापि सप्तभिः
एते कौरव संक्रन्दे शैनेयं पर्यवारयन
13
दृष्ट्वा च समरे दरॊणं निघ्नन्तं पाण्डवीं चमूम
विव्यधुः सॊमकास तूर्णं समन्ताच छरवृष्टिभिः
14
ततॊ दरॊणॊ ऽहरत पराणान कषत्रियाणां विशां पते
रश्मिभिर भास्करॊ राजंस तमसाम इव भारत
15
दरॊणेन वध्यमानानां पाञ्चालानां विशां पते
शुश्रुवे तुमुलः शब्दः करॊशताम इतरेतरम
16
पुत्रान अन्ये पितॄन अन्ये भरातॄन अन्यच मातुलान
भागिनेयान वयस्यांश च तथा संबन्धिबान्धवान
उत्सृज्यॊत्सृज्य गच्छन्ति तवरिता जीवितेप्सवः
17
अपरे मॊहिता मॊहात तम एवाभिमुखा ययुः
पाण्डवानां रणे यॊधाः परलॊकं तथापरे
18
सा तथा पाण्डवी सेना वध्यमाना महात्मभिः
निशि संप्राद्रवद राजन्न उत्सृज्यॊल्काः सहस्रशः
19
पश्यतॊ भीमसेनस्य विजयस्याच्युतस्य च
यमयॊर धर्मपुत्रस्य पार्षतस्य च पश्यतः
20
तमसा संवृते लॊके न पराज्ञायत किं चन
कौरवाणां परकाशेन दृश्यन्ते तु दरुताः परे
21
दरवमाणं तु तत सैन्यं दरॊणकर्णौ महारथौ
जघ्नतुः पृष्ठतॊ राजन किरन्तौ सायकान बहून
22
पाञ्चालेषु परभग्नेषु दीर्यमाणेषु सर्वशः
जनार्दनॊ दीनमनाः परत्यभाषत फल्गुनम
23
दरॊणकर्णौ महेष्वासाव एतौ पार्षत सात्यकी
पाञ्चालांश चैव सहितौ जघ्नतुः सायकैर भृशम
24
एतयॊः शरवर्षेण परभग्ना नॊ महारथाः
वार्यमाणापि कौन्तेय पृतना नावतिष्ठते
25
एताव आवां सर्वसैन्यैर वयूढैः सम्यग उदायुधैः
दरॊणं च सूतपुत्रं च परयतावः परबाधितुम
26
एतौ हि बलिनौ शूरौ कृतास्त्रौ जितकाशिनौ
उपेक्षितौ बलं करुद्धौ नाशयेतां निशाम इमाम
एष भीमॊ ऽभियात्य उग्रः पुनरावर्त्य वाहिनीम
27
वृकॊदरं तथायान्तं दृष्ट्वा तत्र जनार्दनः
पुनर एवाब्रवीद राजन हर्षयन्न इव पाण्डवम
28
एष भीमॊ रणश्लाघी वृतः सॊमक पाण्डवैः
रुषितॊ ऽभयेति वेगेन दरॊणकर्णौ महाबलौ
29
एतेन सहितॊ युध्य पाञ्चालैश च महारथैः
आश्वासनार्थं सर्वेषां सैन्यानां पाण्डुनन्दन
30
ततस तौ पुरुषव्याघ्राव उभौ माधव पाण्डवौ
दरॊणकर्णौ समासाद्य दिष्ठितौ रणमूर्धनि
31
ततस तत पुनर आवृत्तं युधिष्ठिरबलं महत
ततॊ दरॊणश च कर्णश च परान ममृदतुर युधि
32
स संप्रहारस तुमुलॊ निशि परत्यभवन महान
यथा सागरयॊ राजंश चन्द्रॊदयविवृद्धयॊः
33
तत उत्सृज्य पाणिभ्यः परदीपांस तव वाहिनी
युयुधे पाण्डवैः सार्धम उन्मत्तवद अहः कषये
34
रजसा तमसा चैव संवृते भृशदारुणे
केवलं नामगॊत्रेण परायुध्यन्त जयैषिणः
35
अश्रूयन्त हि नामानि शराव्यमाणानि पार्थिवैः
परहरद्भिर महाराज सवयंवर इवाहवे
36
निःशब्दम आसीत सहसा पुनः शब्दॊ महान अभूत
करुद्धानां युध्यमानानां जयतां जीयताम अपि
37
यत्र यत्र सम दृश्यन्ते परदीपाः कुरुसत्तम
तत्र तत्र सम ते शूरा निपतन्ति पतंगवत
38
तथा संयुध्यमानानां विगाढाहून महानिशा
पाण्डवानां च राजेन्द्र कौरवाणां च सर्वशः
1
[s]
vidrutaṃ svabalaṃ dṛṣṭvā vadhyamānaṃ mahātmabhiḥ
krodhena mahatāviṣṭaḥ putras tava viśāṃ pate
2
abhyetya sahasā karṇaṃ droṇaṃ ca jayatāṃ varam
amarṣavaśam āpanno vākyajño vākyam abravīt
3
bhavadbhyām iha saṃgrāmo kruddhābhyāṃ saṃpravartitaḥ
āhave nihataṃ dṛṣṭvā saindhavaṃ savyasācinā
4
nihanyamānāṃ pāṇḍūnāṃ balena mama vāhinīm
bhūtvā tad vijaye śaktāv aśaktāv iva paśyataḥ
5
yady ahaṃ bhavatos tyājyo na vācyo 'siṃ tadaiva hi
āvāṃ pāṇḍusutān saṃkhye jeṣyāva iti mānadau
6
tadaivāhaṃ vacaḥ śrutvā bhavadbhyām anusaṃmatam
kṛtavān pāṇḍavaiḥ sārdhaṃ vairaṃ yodhavināśanam
7
yadi nāhaṃ parityājyo bhavadbhyāṃ puruṣarṣabhau
yudhyetām anurūpeṇa vikrameṇa suvikramau
8
vāk pratodena tau vīrau praṇunnau tanayena te
prāvartayetāṃ tau yuddhaṃ ghaṭṭitāv iva pannagau
9
tatas tau rathināṃ śreṣṭhau sarvalokadhanurdharau
śaineya pramukhān pārthān abhidudruvatū raṇe
10
tathaiva sahitāḥ pārthāḥ svena sainyena saṃvṛtāḥ
abhyavartanta tau vīrau nardanmānau muhur muhuḥ
11
atha droṇo maheṣvāso daśabhiḥ śinipuṃgavam
avidhyat tvaritaṃ kruddhaḥ sarvaśastrabhṛtāṃ varaḥ
12
karṇaś ca daśabhir bāṇaiḥ putraś ca tava saptabhiḥ
daśabhir vṛṣasenaś ca saubalaś cāpi saptabhiḥ
ete kaurava saṃkrande śaineyaṃ paryavārayan
13
dṛṣṭvā ca samare droṇaṃ nighnantaṃ pāṇḍavīṃ camūm
vivyadhuḥ somakās tūrṇaṃ samantāc charavṛṣṭibhiḥ
14
tato droṇo 'harat prāṇān kṣatriyāṇāṃ viśāṃ pate
raśmibhir bhāskaro rājaṃs tamasām iva bhārata
15
droṇena vadhyamānānāṃ pāñcālānāṃ viśāṃ pate
śuśruve tumulaḥ śabdaḥ krośatām itaretaram
16
putrān anye pitṝn anye bhrātṝn anyaca mātulān
bhāgineyān vayasyāṃś ca tathā saṃbandhibāndhavān
utsṛjyotsṛjya gacchanti tvaritā jīvitepsavaḥ
17
apare mohitā mohāt tam evābhimukhā yayuḥ
pāṇḍavānāṃ raṇe yodhāḥ paralokaṃ tathāpare
18
sā tathā pāṇḍavī senā vadhyamānā mahātmabhiḥ
niśi saṃprādravad rājann utsṛjyolkāḥ sahasraśaḥ
19
paśyato bhīmasenasya vijayasyācyutasya ca
yamayor dharmaputrasya pārṣatasya ca paśyataḥ
20
tamasā saṃvṛte loke na prājñāyata kiṃ cana
kauravāṇāṃ prakāśena dṛśyante tu drutāḥ pare
21
dravamāṇaṃ tu tat sainyaṃ droṇakarṇau mahārathau
jaghnatuḥ pṛṣṭhato rājan kirantau sāyakān bahūn
22
pāñcāleṣu prabhagneṣu dīryamāṇeṣu sarvaśaḥ
janārdano dīnamanāḥ pratyabhāṣata phalgunam
23
droṇakarṇau maheṣvāsāv etau pārṣata sātyakī
pāñcālāṃś caiva sahitau jaghnatuḥ sāyakair bhṛśam
24
etayoḥ śaravarṣeṇa prabhagnā no mahārathāḥ
vāryamāṇāpi kaunteya pṛtanā nāvatiṣṭhate
25
etāv āvāṃ sarvasainyair vyūḍhaiḥ samyag udāyudhaiḥ
droṇaṃ ca sūtaputraṃ ca prayatāvaḥ prabādhitum
26
etau hi balinau śūrau kṛtāstrau jitakāśinau
upekṣitau balaṃ kruddhau nāśayetāṃ niśām imām
eṣa bhīmo 'bhiyāty ugraḥ punarāvartya vāhinīm
27
vṛkodaraṃ tathāyāntaṃ dṛṣṭvā tatra janārdanaḥ
punar evābravīd rājan harṣayann iva pāṇḍavam
28
eṣa bhīmo raṇaślāghī vṛtaḥ somaka pāṇḍavaiḥ
ruṣito 'bhyeti vegena droṇakarṇau mahābalau
29
etena sahito yudhya pāñcālaiś ca mahārathaiḥ
āvāsanārthaṃ sarveṣāṃ sainyānāṃ pāṇḍunandana
30
tatas tau puruṣavyāghrāv ubhau mādhava pāṇḍavau
droṇakarṇau samāsādya diṣṭhitau raṇamūrdhani
31
tatas tat punar āvṛttaṃ yudhiṣṭhirabalaṃ mahat
tato droṇaś ca karṇaś ca parān mamṛdatur yudhi
32
sa saṃprahāras tumulo niśi pratyabhavan mahān
yathā sāgarayo rājaṃś candrodayavivṛddhayoḥ
33
tata utsṛjya pāṇibhyaḥ pradīpāṃs tava vāhinī
yuyudhe pāṇḍavaiḥ sārdham unmattavad ahaḥ kṣaye
34
rajasā tamasā caiva saṃvṛte bhṛśadāruṇe
kevalaṃ nāmagotreṇa prāyudhyanta jayaiṣiṇaḥ
35
aśrūyanta hi nāmāni śrāvyamāṇāni pārthivaiḥ
praharadbhir mahārāja svayaṃvara ivāhave
36
niḥśabdam āsīt sahasā punaḥ śabdo mahān abhūt
kruddhānāṃ yudhyamānānāṃ jayatāṃ jīyatām api
37
yatra yatra sma dṛśyante pradīpāḥ kurusattama
tatra tatra sma te śūrā nipatanti pataṃgavat
38
tathā saṃyudhyamānānāṃ vigāḍhāhūn mahāniśā
pāṇḍavānāṃ ca rājendra kauravāṇāṃ ca sarvaśaḥ
Book 7
Chapter 147
1
[स]
विद्रुतं सवबलं दृष्ट्वा वध्यमानं महात्मभिः
करॊधेन महताविष्टः पुत्रस तव विशां पते
2
अभ्येत्य सहसा कर्णं दरॊणं च जयतां वरम
अमर्षवशम आपन्नॊ वाक्यज्ञॊ वाक्यम अब्रवीत
3
भवद्भ्याम इह संग्रामॊ करुद्धाभ्यां संप्रवर्तितः
आहवे निहतं दृष्ट्वा सैन्धवं सव्यसाचिना
4
निहन्यमानां पाण्डूनां बलेन मम वाहिनीम
भूत्वा तद विजये शक्ताव अशक्ताव इव पश्यतः
5
यद्य अहं भवतॊस तयाज्यॊ न वाच्यॊ ऽसिं तदैव हि
आवां पाण्डुसुतान संख्ये जेष्याव इति मानदौ
6
तदैवाहं वचः शरुत्वा भवद्भ्याम अनुसंमतम
कृतवान पाण्डवैः सार्धं वैरं यॊधविनाशनम
7
यदि नाहं परित्याज्यॊ भवद्भ्यां पुरुषर्षभौ
युध्येताम अनुरूपेण विक्रमेण सुविक्रमौ
8
वाक परतॊदेन तौ वीरौ परणुन्नौ तनयेन ते
परावर्तयेतां तौ युद्धं घट्टिताव इव पन्नगौ
9
ततस तौ रथिनां शरेष्ठौ सर्वलॊकधनुर्धरौ
शैनेय परमुखान पार्थान अभिदुद्रुवतू रणे
10
तथैव सहिताः पार्थाः सवेन सैन्येन संवृताः
अभ्यवर्तन्त तौ वीरौ नर्दन्मानौ मुहुर मुहुः
11
अथ दरॊणॊ महेष्वासॊ दशभिः शिनिपुंगवम
अविध्यत तवरितं करुद्धः सर्वशस्त्रभृतां वरः
12
कर्णश च दशभिर बाणैः पुत्रश च तव सप्तभिः
दशभिर वृषसेनश च सौबलश चापि सप्तभिः
एते कौरव संक्रन्दे शैनेयं पर्यवारयन
13
दृष्ट्वा च समरे दरॊणं निघ्नन्तं पाण्डवीं चमूम
विव्यधुः सॊमकास तूर्णं समन्ताच छरवृष्टिभिः
14
ततॊ दरॊणॊ ऽहरत पराणान कषत्रियाणां विशां पते
रश्मिभिर भास्करॊ राजंस तमसाम इव भारत
15
दरॊणेन वध्यमानानां पाञ्चालानां विशां पते
शुश्रुवे तुमुलः शब्दः करॊशताम इतरेतरम
16
पुत्रान अन्ये पितॄन अन्ये भरातॄन अन्यच मातुलान
भागिनेयान वयस्यांश च तथा संबन्धिबान्धवान
उत्सृज्यॊत्सृज्य गच्छन्ति तवरिता जीवितेप्सवः
17
अपरे मॊहिता मॊहात तम एवाभिमुखा ययुः
पाण्डवानां रणे यॊधाः परलॊकं तथापरे
18
सा तथा पाण्डवी सेना वध्यमाना महात्मभिः
निशि संप्राद्रवद राजन्न उत्सृज्यॊल्काः सहस्रशः
19
पश्यतॊ भीमसेनस्य विजयस्याच्युतस्य च
यमयॊर धर्मपुत्रस्य पार्षतस्य च पश्यतः
20
तमसा संवृते लॊके न पराज्ञायत किं चन
कौरवाणां परकाशेन दृश्यन्ते तु दरुताः परे
21
दरवमाणं तु तत सैन्यं दरॊणकर्णौ महारथौ
जघ्नतुः पृष्ठतॊ राजन किरन्तौ सायकान बहून
22
पाञ्चालेषु परभग्नेषु दीर्यमाणेषु सर्वशः
जनार्दनॊ दीनमनाः परत्यभाषत फल्गुनम
23
दरॊणकर्णौ महेष्वासाव एतौ पार्षत सात्यकी
पाञ्चालांश चैव सहितौ जघ्नतुः सायकैर भृशम
24
एतयॊः शरवर्षेण परभग्ना नॊ महारथाः
वार्यमाणापि कौन्तेय पृतना नावतिष्ठते
25
एताव आवां सर्वसैन्यैर वयूढैः सम्यग उदायुधैः
दरॊणं च सूतपुत्रं च परयतावः परबाधितुम
26
एतौ हि बलिनौ शूरौ कृतास्त्रौ जितकाशिनौ
उपेक्षितौ बलं करुद्धौ नाशयेतां निशाम इमाम
एष भीमॊ ऽभियात्य उग्रः पुनरावर्त्य वाहिनीम
27
वृकॊदरं तथायान्तं दृष्ट्वा तत्र जनार्दनः
पुनर एवाब्रवीद राजन हर्षयन्न इव पाण्डवम
28
एष भीमॊ रणश्लाघी वृतः सॊमक पाण्डवैः
रुषितॊ ऽभयेति वेगेन दरॊणकर्णौ महाबलौ
29
एतेन सहितॊ युध्य पाञ्चालैश च महारथैः
आश्वासनार्थं सर्वेषां सैन्यानां पाण्डुनन्दन
30
ततस तौ पुरुषव्याघ्राव उभौ माधव पाण्डवौ
दरॊणकर्णौ समासाद्य दिष्ठितौ रणमूर्धनि
31
ततस तत पुनर आवृत्तं युधिष्ठिरबलं महत
ततॊ दरॊणश च कर्णश च परान ममृदतुर युधि
32
स संप्रहारस तुमुलॊ निशि परत्यभवन महान
यथा सागरयॊ राजंश चन्द्रॊदयविवृद्धयॊः
33
तत उत्सृज्य पाणिभ्यः परदीपांस तव वाहिनी
युयुधे पाण्डवैः सार्धम उन्मत्तवद अहः कषये
34
रजसा तमसा चैव संवृते भृशदारुणे
केवलं नामगॊत्रेण परायुध्यन्त जयैषिणः
35
अश्रूयन्त हि नामानि शराव्यमाणानि पार्थिवैः
परहरद्भिर महाराज सवयंवर इवाहवे
36
निःशब्दम आसीत सहसा पुनः शब्दॊ महान अभूत
करुद्धानां युध्यमानानां जयतां जीयताम अपि
37
यत्र यत्र सम दृश्यन्ते परदीपाः कुरुसत्तम
तत्र तत्र सम ते शूरा निपतन्ति पतंगवत
38
तथा संयुध्यमानानां विगाढाहून महानिशा
पाण्डवानां च राजेन्द्र कौरवाणां च सर्वशः
1
[s]
vidrutaṃ svabalaṃ dṛṣṭvā vadhyamānaṃ mahātmabhiḥ
krodhena mahatāviṣṭaḥ putras tava viśāṃ pate
2
abhyetya sahasā karṇaṃ droṇaṃ ca jayatāṃ varam
amarṣavaśam āpanno vākyajño vākyam abravīt
3
bhavadbhyām iha saṃgrāmo kruddhābhyāṃ saṃpravartitaḥ
āhave nihataṃ dṛṣṭvā saindhavaṃ savyasācinā
4
nihanyamānāṃ pāṇḍūnāṃ balena mama vāhinīm
bhūtvā tad vijaye śaktāv aśaktāv iva paśyataḥ
5
yady ahaṃ bhavatos tyājyo na vācyo 'siṃ tadaiva hi
āvāṃ pāṇḍusutān saṃkhye jeṣyāva iti mānadau
6
tadaivāhaṃ vacaḥ śrutvā bhavadbhyām anusaṃmatam
kṛtavān pāṇḍavaiḥ sārdhaṃ vairaṃ yodhavināśanam
7
yadi nāhaṃ parityājyo bhavadbhyāṃ puruṣarṣabhau
yudhyetām anurūpeṇa vikrameṇa suvikramau
8
vāk pratodena tau vīrau praṇunnau tanayena te
prāvartayetāṃ tau yuddhaṃ ghaṭṭitāv iva pannagau
9
tatas tau rathināṃ śreṣṭhau sarvalokadhanurdharau
śaineya pramukhān pārthān abhidudruvatū raṇe
10
tathaiva sahitāḥ pārthāḥ svena sainyena saṃvṛtāḥ
abhyavartanta tau vīrau nardanmānau muhur muhuḥ
11
atha droṇo maheṣvāso daśabhiḥ śinipuṃgavam
avidhyat tvaritaṃ kruddhaḥ sarvaśastrabhṛtāṃ varaḥ
12
karṇaś ca daśabhir bāṇaiḥ putraś ca tava saptabhiḥ
daśabhir vṛṣasenaś ca saubalaś cāpi saptabhiḥ
ete kaurava saṃkrande śaineyaṃ paryavārayan
13
dṛṣṭvā ca samare droṇaṃ nighnantaṃ pāṇḍavīṃ camūm
vivyadhuḥ somakās tūrṇaṃ samantāc charavṛṣṭibhiḥ
14
tato droṇo 'harat prāṇān kṣatriyāṇāṃ viśāṃ pate
raśmibhir bhāskaro rājaṃs tamasām iva bhārata
15
droṇena vadhyamānānāṃ pāñcālānāṃ viśāṃ pate
śuśruve tumulaḥ śabdaḥ krośatām itaretaram
16
putrān anye pitṝn anye bhrātṝn anyaca mātulān
bhāgineyān vayasyāṃś ca tathā saṃbandhibāndhavān
utsṛjyotsṛjya gacchanti tvaritā jīvitepsavaḥ
17
apare mohitā mohāt tam evābhimukhā yayuḥ
pāṇḍavānāṃ raṇe yodhāḥ paralokaṃ tathāpare
18
sā tathā pāṇḍavī senā vadhyamānā mahātmabhiḥ
niśi saṃprādravad rājann utsṛjyolkāḥ sahasraśaḥ
19
paśyato bhīmasenasya vijayasyācyutasya ca
yamayor dharmaputrasya pārṣatasya ca paśyataḥ
20
tamasā saṃvṛte loke na prājñāyata kiṃ cana
kauravāṇāṃ prakāśena dṛśyante tu drutāḥ pare
21
dravamāṇaṃ tu tat sainyaṃ droṇakarṇau mahārathau
jaghnatuḥ pṛṣṭhato rājan kirantau sāyakān bahūn
22
pāñcāleṣu prabhagneṣu dīryamāṇeṣu sarvaśaḥ
janārdano dīnamanāḥ pratyabhāṣata phalgunam
23
droṇakarṇau maheṣvāsāv etau pārṣata sātyakī
pāñcālāṃś caiva sahitau jaghnatuḥ sāyakair bhṛśam
24
etayoḥ śaravarṣeṇa prabhagnā no mahārathāḥ
vāryamāṇāpi kaunteya pṛtanā nāvatiṣṭhate
25
etāv āvāṃ sarvasainyair vyūḍhaiḥ samyag udāyudhaiḥ
droṇaṃ ca sūtaputraṃ ca prayatāvaḥ prabādhitum
26
etau hi balinau śūrau kṛtāstrau jitakāśinau
upekṣitau balaṃ kruddhau nāśayetāṃ niśām imām
eṣa bhīmo 'bhiyāty ugraḥ punarāvartya vāhinīm
27
vṛkodaraṃ tathāyāntaṃ dṛṣṭvā tatra janārdanaḥ
punar evābravīd rājan harṣayann iva pāṇḍavam
28
eṣa bhīmo raṇaślāghī vṛtaḥ somaka pāṇḍavaiḥ
ruṣito 'bhyeti vegena droṇakarṇau mahābalau
29
etena sahito yudhya pāñcālaiś ca mahārathaiḥ
āvāsanārthaṃ sarveṣāṃ sainyānāṃ pāṇḍunandana
30
tatas tau puruṣavyāghrāv ubhau mādhava pāṇḍavau
droṇakarṇau samāsādya diṣṭhitau raṇamūrdhani
31
tatas tat punar āvṛttaṃ yudhiṣṭhirabalaṃ mahat
tato droṇaś ca karṇaś ca parān mamṛdatur yudhi
32
sa saṃprahāras tumulo niśi pratyabhavan mahān
yathā sāgarayo rājaṃś candrodayavivṛddhayoḥ
33
tata utsṛjya pāṇibhyaḥ pradīpāṃs tava vāhinī
yuyudhe pāṇḍavaiḥ sārdham unmattavad ahaḥ kṣaye
34
rajasā tamasā caiva saṃvṛte bhṛśadāruṇe
kevalaṃ nāmagotreṇa prāyudhyanta jayaiṣiṇaḥ
35
aśrūyanta hi nāmāni śrāvyamāṇāni pārthivaiḥ
praharadbhir mahārāja svayaṃvara ivāhave
36
niḥśabdam āsīt sahasā punaḥ śabdo mahān abhūt
kruddhānāṃ yudhyamānānāṃ jayatāṃ jīyatām api
37
yatra yatra sma dṛśyante pradīpāḥ kurusattama
tatra tatra sma te śūrā nipatanti pataṃgavat
38
tathā saṃyudhyamānānāṃ vigāḍhāhūn mahāniśā
pāṇḍavānāṃ ca rājendra kauravāṇāṃ ca sarvaśaḥ
