Rig Veda Book 1. Hymn 141
Rig Veda Book 1 Hymn 141
बळ इत्था तद वपुषे धायि दर्शतं देवस्य भर्गः सहसो यतो जनि
यदीमुप हवरते साधते मतिर्र्तस्य धेन अनयन्त सस्रुतः
पर्क्षो वपुः पितुमान नित्य आ शये दवितीयमा सप्तशिवासु मात्र्षु
तर्तीयमस्य वर्षभस्य दोहसे दशप्रमतिं जनयन्त योषणः
निर्यदीं बुध्नान महिषस्य वर्पस ईशानासः शवसाक्रन्त सूरयः
यदीमनु परदिवो मध्व आधवे गुहा सन्तं मातरिश्वा मथायति
पर यत पितुः परमान नीयते पर्या पर्क्षुधो वीरुधो दंसु रोहति
उभा यदस्य जनुषं यदिन्वत आदिद यविष्ठो अभवद घर्णा शुचिः
आदिन मातॄराविशद यास्वा शुचिरहिंस्यमान उर्वियावि वाव्र्धे
अनु यत पूर्वा अरुहत सनाजुवो नि नव्यसीष्ववरासु धावते
आदिद धोतारं वर्णते दिविष्टिषु भगमिव पप्र्चानास रञ्जते
देवान यत करत्वा मज्मना पुरुष्टुतो मर्तं संसं विश्वधा वेति धायसे
वि यदस्थाद यजतो वातचोदितो हवारो न वक्वा जरणा अनाक्र्तः
तस्य पत्मन दक्षुषः कर्ष्णजंहसः शुचिजन्मनो रज आ वयध्वनः
रथो न यातः शिक्वभिः कर्तो दयामङगेभिररुषेभिरीयते
आदस्य ते कर्ष्णासो दक्षि सूरयः शूरस्येव तवेषथादीषते वयः
तवया हयग्ने वरुणो धर्तव्रतो मित्रः शाशद्रे अर्यमा सुदानवः
यत सीमनु करतुना विश्वथा विभुररान न नेमिः परिभूरजायथाः
तवमग्ने शशमानाय सुन्वते रत्नं यविष्ठ देवतातिमिन्वसि
तं तवा नु नव्यं सहसो युवन वयं भगं न कारेमहिरत्न धीमहि
अस्मे रयिं न सवर्थं दमूनसं भगं दक्षं न पप्र्चासि धर्णसिम
रश्मीन्रिव यो यमति जन्मनी उभे देवानां शंसं रत आ च सुक्रतुः
उत नः सुद्योत्मा जीराश्वो होता मन्द्रः शर्णवच्चन्द्ररथः
स नो नेषन नेषतमैरमूरो.अग्निर्वामं सुवितं वस्यो अछ
अस्ताव्यग्निः शिमीवद्भिरर्कैः साम्राज्याय परतरं दधानः
अमी च ये मघवानो वयं च मिहं न सूरो अतिनिष टतन्युः
baḷ itthā tad vapuṣe dhāyi darśataṃ devasya bharghaḥ sahaso yato jani
yadīmupa hvarate sādhate matirṛtasya dhena anayanta sasrutaḥ
pṛkṣo vapuḥ pitumān nitya ā śaye dvitīyamā saptaśivāsu mātṛṣu
tṛtīyamasya vṛṣabhasya dohase daśapramatiṃ janayanta yoṣaṇaḥ
niryadīṃ budhnān mahiṣasya varpasa īśānāsaḥ śavasākranta sūrayaḥ
yadīmanu pradivo madhva ādhave ghuhā santaṃ mātariśvā mathāyati
pra yat pituḥ paramān nīyate paryā pṛkṣudho vīrudho daṃsu rohati
ubhā yadasya januṣaṃ yadinvata ādid yaviṣṭho abhavad ghṛṇā uciḥ
din mātṝrāviśad yāsvā śucirahiṃsyamāna urviyāvi vāvṛdhe
anu yat pūrvā aruhat sanājuvo ni navyasīṣvavarāsu dhāvate
ādid dhotāraṃ vṛṇate diviṣṭiṣu bhaghamiva papṛcānāsa ṛñjate
devān yat kratvā majmanā puruṣṭuto martaṃ saṃsaṃ viśvadhā veti dhāyase
vi yadasthād yajato vātacodito hvāro na vakvā jaraṇā anākṛtaḥ
tasya patman dakṣuṣaḥ kṛṣṇajaṃhasaḥ śucijanmano raja ā vyadhvanaḥ
ratho na yātaḥ śikvabhiḥ kṛto dyāmaṅghebhiraruṣebhirīyate
ādasya te kṛṣṇso dakṣi sūrayaḥ śūrasyeva tveṣathādīṣate vayaḥ
tvayā hyaghne varuṇo dhṛtavrato mitraḥ śāśadre aryamā sudānavaḥ
yat sīmanu kratunā viśvathā vibhurarān na nemiḥ paribhūrajāyathāḥ
tvamaghne śaśamānāya sunvate ratnaṃ yaviṣṭha devatātiminvasi
taṃ tvā nu navyaṃ sahaso yuvan vayaṃ bhaghaṃ na kāremahiratna dhīmahi
asme rayiṃ na svarthaṃ damūnasaṃ bhaghaṃ dakṣaṃ na papṛcāsi dharṇasim
raśmīnriva yo yamati janmanī ubhe devānāṃ śaṃsaṃ ṛta ā ca sukratuḥ
uta naḥ sudyotmā jīrāśvo hotā mandraḥ śṛavaccandrarathaḥ
sa no neṣan neṣatamairamūro.aghnirvāmaṃ suvitaṃ vasyo acha
astāvyaghniḥ śimīvadbhirarkaiḥ sāmrājyāya prataraṃ dadhānaḥ
amī ca ye maghavāno vayaṃ ca mihaṃ na sūro atiniṣ ṭatanyuḥ
बळ इत्था तद वपुषे धायि दर्शतं देवस्य भर्गः सहसो यतो जनि
यदीमुप हवरते साधते मतिर्र्तस्य धेन अनयन्त सस्रुतः
पर्क्षो वपुः पितुमान नित्य आ शये दवितीयमा सप्तशिवासु मात्र्षु
तर्तीयमस्य वर्षभस्य दोहसे दशप्रमतिं जनयन्त योषणः
निर्यदीं बुध्नान महिषस्य वर्पस ईशानासः शवसाक्रन्त सूरयः
यदीमनु परदिवो मध्व आधवे गुहा सन्तं मातरिश्वा मथायति
पर यत पितुः परमान नीयते पर्या पर्क्षुधो वीरुधो दंसु रोहति
उभा यदस्य जनुषं यदिन्वत आदिद यविष्ठो अभवद घर्णा शुचिः
आदिन मातॄराविशद यास्वा शुचिरहिंस्यमान उर्वियावि वाव्र्धे
अनु यत पूर्वा अरुहत सनाजुवो नि नव्यसीष्ववरासु धावते
आदिद धोतारं वर्णते दिविष्टिषु भगमिव पप्र्चानास रञ्जते
देवान यत करत्वा मज्मना पुरुष्टुतो मर्तं संसं विश्वधा वेति धायसे
वि यदस्थाद यजतो वातचोदितो हवारो न वक्वा जरणा अनाक्र्तः
तस्य पत्मन दक्षुषः कर्ष्णजंहसः शुचिजन्मनो रज आ वयध्वनः
रथो न यातः शिक्वभिः कर्तो दयामङगेभिररुषेभिरीयते
आदस्य ते कर्ष्णासो दक्षि सूरयः शूरस्येव तवेषथादीषते वयः
तवया हयग्ने वरुणो धर्तव्रतो मित्रः शाशद्रे अर्यमा सुदानवः
यत सीमनु करतुना विश्वथा विभुररान न नेमिः परिभूरजायथाः
तवमग्ने शशमानाय सुन्वते रत्नं यविष्ठ देवतातिमिन्वसि
तं तवा नु नव्यं सहसो युवन वयं भगं न कारेमहिरत्न धीमहि
अस्मे रयिं न सवर्थं दमूनसं भगं दक्षं न पप्र्चासि धर्णसिम
रश्मीन्रिव यो यमति जन्मनी उभे देवानां शंसं रत आ च सुक्रतुः
उत नः सुद्योत्मा जीराश्वो होता मन्द्रः शर्णवच्चन्द्ररथः
स नो नेषन नेषतमैरमूरो.अग्निर्वामं सुवितं वस्यो अछ
अस्ताव्यग्निः शिमीवद्भिरर्कैः साम्राज्याय परतरं दधानः
अमी च ये मघवानो वयं च मिहं न सूरो अतिनिष टतन्युः
baḷ itthā tad vapuṣe dhāyi darśataṃ devasya bharghaḥ sahaso yato jani
yadīmupa hvarate sādhate matirṛtasya dhena anayanta sasrutaḥ
pṛkṣo vapuḥ pitumān nitya ā śaye dvitīyamā saptaśivāsu mātṛṣu
tṛtīyamasya vṛṣabhasya dohase daśapramatiṃ janayanta yoṣaṇaḥ
niryadīṃ budhnān mahiṣasya varpasa īśānāsaḥ śavasākranta sūrayaḥ
yadīmanu pradivo madhva ādhave ghuhā santaṃ mātariśvā mathāyati
pra yat pituḥ paramān nīyate paryā pṛkṣudho vīrudho daṃsu rohati
ubhā yadasya januṣaṃ yadinvata ādid yaviṣṭho abhavad ghṛṇā uciḥ
din mātṝrāviśad yāsvā śucirahiṃsyamāna urviyāvi vāvṛdhe
anu yat pūrvā aruhat sanājuvo ni navyasīṣvavarāsu dhāvate
ādid dhotāraṃ vṛṇate diviṣṭiṣu bhaghamiva papṛcānāsa ṛñjate
devān yat kratvā majmanā puruṣṭuto martaṃ saṃsaṃ viśvadhā veti dhāyase
vi yadasthād yajato vātacodito hvāro na vakvā jaraṇā anākṛtaḥ
tasya patman dakṣuṣaḥ kṛṣṇajaṃhasaḥ śucijanmano raja ā vyadhvanaḥ
ratho na yātaḥ śikvabhiḥ kṛto dyāmaṅghebhiraruṣebhirīyate
ādasya te kṛṣṇso dakṣi sūrayaḥ śūrasyeva tveṣathādīṣate vayaḥ
tvayā hyaghne varuṇo dhṛtavrato mitraḥ śāśadre aryamā sudānavaḥ
yat sīmanu kratunā viśvathā vibhurarān na nemiḥ paribhūrajāyathāḥ
tvamaghne śaśamānāya sunvate ratnaṃ yaviṣṭha devatātiminvasi
taṃ tvā nu navyaṃ sahaso yuvan vayaṃ bhaghaṃ na kāremahiratna dhīmahi
asme rayiṃ na svarthaṃ damūnasaṃ bhaghaṃ dakṣaṃ na papṛcāsi dharṇasim
raśmīnriva yo yamati janmanī ubhe devānāṃ śaṃsaṃ ṛta ā ca sukratuḥ
uta naḥ sudyotmā jīrāśvo hotā mandraḥ śṛavaccandrarathaḥ
sa no neṣan neṣatamairamūro.aghnirvāmaṃ suvitaṃ vasyo acha
astāvyaghniḥ śimīvadbhirarkaiḥ sāmrājyāya prataraṃ dadhānaḥ
amī ca ye maghavāno vayaṃ ca mihaṃ na sūro atiniṣ ṭatanyuḥ
