Rig Veda Book 5. Hymn 41
Rig Veda Book 5 Hymn 41
को नु वाम मित्रावरुणाव रतायन दिवो वा महः पार्थिवस्य वा दे
रतस्य वा सदसि तरासीथां नो यज्ञायते वा पशुषो न वाजान
ते नो मित्रो वरुणो अर्यमायुर इन्द्र रभुक्षा मरुतो जुषन्त
नमोभिर वा ये दधते सुव्र्क्तिं सतोमं रुद्राय मीळ्हुषे सजोषाः
आ वां येष्ठाश्विना हुवध्यै वातस्य पत्मन रथ्यस्य पुष्टौ
उत वा दिवो असुराय मन्म परान्धांसीव यज्यवे भरध्वम
पर सक्षणो दिव्यः कण्वहोता तरितो दिवः सजोषा वातो अग्निः
पूषा भगः परभ्र्थे विश्वभोजा आजिं न जग्मुर आश्वश्वतमाः
पर वो रयिं युक्ताश्वम भरध्वं राय एषे ऽवसे दधीत धीः
सुशेव एवैर औशिजस्य होता ये व एवा मरुतस तुराणाम
पर वो वायुं रथयुजं कर्णुध्वम पर देवं विप्रम पनितारम अर्कैः
इषुध्यव रतसापः पुरंधीर वस्वीर नो अत्र पत्नीर आ धिये धुः
उप व एषे वन्द्येभिः शूषैः पर यह्वी दिवश चितयद्भिर अर्कैः
उषासानक्ता विदुषीव विश्वम आ हा वहतो मर्त्याय यज्ञम
अभि वो अर्चे पोष्यावतो नॄन वास्तोष पतिं तवष्टारं रराणः
धन्या सजोषा धिषणा नमोभिर वनस्पतींर ओषधी राय एषे
तुजे नस तने पर्वताः सन्तु सवैतवो ये वसवो न वीराः
पनित आप्त्यो यजतः सदा नो वर्धान नः शंसं नर्यो अभिष्टौ
वर्ष्णो अस्तोषि भूम्यस्य गर्भं तरितो नपातम अपां सुव्र्क्ति
गर्णीते अग्निर एतरी न शूषैः शोचिष्केशो नि रिणाति वना
कथा महे रुद्रियाय बरवाम कद राये चिकितुषे भगाय
आप ओषधीर उत नो ऽवन्तु दयौर वना गिरयो वर्क्षकेशाः
शर्णोतु न ऊर्जाम पतिर गिरः स नभस तरीयां इषिरः परिज्मा
शर्ण्वन्त्व आपः पुरो न शुभ्राः परि सरुचो बब्र्हाणस्याद्रेः
विदा चिन नु महान्तो ये व एवा बरवाम दस्मा वार्यं दधानाः
वयश चन सुभ्व आव यन्ति कषुभा मर्तम अनुयतं वधस्नैः
आ दैव्यानि पार्थिवानि जन्मापश चाछा सुमखाय वोचम
वर्धन्तां दयावो गिरश चन्द्राग्रा उदा वर्धन्ताम अभिषाता अर्णाः
पदे-पदे मे जरिमा नि धायि वरूत्री वा शक्रा या पायुभिश च
सिषक्तु माता मही रसा नः समत सूरिभिर रजुहस्त रजुवनिः
कथा दाशेम नमसा सुदानून एवया मरुतो अछोक्तौ परश्रवसो मरुतो अछोक्तौ
मा नो ऽहिर बुध्न्यो रिषे धाद अस्माकम भूद उपमातिवनिः
इति चिन नु परजायै पशुमत्यै देवासो वनते मर्त्यो व आ देवासो वनते मर्त्यो वः
अत्रा शिवां तन्वो धासिम अस्या जरां चिन मे निर्र्तिर जग्रसीत
तां वो देवाः सुमतिम ऊर्जयन्तीम इषम अश्याम वसवः शसा गोः
सा नः सुदानुर मर्ळयन्ती देवी परति दरवन्ती सुविताय गम्याः
अभि न इळा यूथस्य माता समन नदीभिर उर्वशी वा गर्णातु
उर्वशी वा बर्हद्दिवा गर्णानाभ्यूर्ण्वाना परभ्र्थस्यायोः
सिषक्तु न ऊर्जव्यस्य पुष्टेः
ko nu vām mitrāvaruṇāv ṛtāyan divo vā mahaḥ pārthivasya vā de
ṛtasya vā sadasi trāsīthāṃ no yajñāyate vā paśuṣo na vājān
te no mitro varuṇo aryamāyur indra ṛbhukṣā maruto juṣanta
namobhir vā ye dadhate suvṛktiṃ stomaṃ rudrāya mīḷhuṣe sajoṣāḥ
ā vāṃ yeṣṭhāśvinā huvadhyai vātasya patman rathyasya puṣṭau
uta vā divo asurāya manma prāndhāṃsīva yajyave bharadhvam
pra sakṣaṇo divyaḥ kaṇvahotā trito divaḥ sajoṣā vāto aghniḥ
pūṣā bhaghaḥ prabhṛthe viśvabhojā ājiṃ na jaghmur āśvaśvatamāḥ
pra vo rayiṃ yuktāśvam bharadhvaṃ rāya eṣe 'vase dadhīta dhīḥ
suśeva evair auśijasya hotā ye va evā marutas turāṇām
pra vo vāyuṃ rathayujaṃ kṛṇudhvam pra devaṃ vipram panitāram arkaiḥ
iṣudhyava ṛtasāpaḥ puraṃdhīr vasvīr no atra patnīr ā dhiye dhuḥ
upa va eṣe vandyebhiḥ śūaiḥ pra yahvī divaś citayadbhir arkaiḥ
uṣāsānaktā viduṣīva viśvam ā hā vahato martyāya yajñam
abhi vo arce poṣyāvato nṝn vāstoṣ patiṃ tvaṣṭāraṃ rarāṇaḥ
dhanyā sajoṣā dhiṣaṇā namobhir vanaspatīṃr oṣadhī rāya eṣe
tuje nas tane parvatāḥ santu svaitavo ye vasavo na vīrāḥ
panita āptyo yajataḥ sadā no vardhān naḥ śaṃsaṃ naryo abhiṣṭau
vṛṣṇo astoṣi bhūmyasya gharbhaṃ trito napātam apāṃ suvṛkti
ghṛṇīte aghnir etarī na śūṣaiḥ śociṣkeśo ni riṇāti vanā
kathā mahe rudriyāya bravāma kad rāye cikituṣe bhaghāya
āpa oṣadhīr uta no 'vantu dyaur vanā ghirayo vṛkṣakeśāḥ
śṛotu na ūrjām patir ghiraḥ sa nabhas tarīyāṃ iṣiraḥ parijmā
śṛvantv āpaḥ puro na śubhrāḥ pari sruco babṛhāṇasyādreḥ
vidā cin nu mahānto ye va evā bravāma dasmā vāryaṃ dadhānāḥ
vayaś cana subhva āva yanti kṣubhā martam anuyataṃ vadhasnaiḥ
ā daivyāni pārthivāni janmāpaś cāchā sumakhāya vocam
vardhantāṃ dyāvo ghiraś candrāghrā udā vardhantām abhiṣātā arṇāḥ
pade-pade me jarimā ni dhāyi varūtrī vā śakrā yā pāyubhiś ca
siṣaktu mātā mahī rasā naḥ smat sūribhir ṛjuhasta ṛjuvaniḥ
kathā dāśema namasā sudānūn evayā maruto achoktau praśravaso maruto achoktau
mā no 'hir budhnyo riṣe dhād asmākam bhūd upamātivaniḥ
iti cin nu prajāyai paśumatyai devāso vanate martyo va ā devāso vanate martyo vaḥ
atrā śivāṃ tanvo dhāsim asyā jarāṃ cin me nirṛtir jaghrasīta
tāṃ vo devāḥ sumatim ūrjayantīm iṣam aśyāma vasavaḥ śasā ghoḥ
sā naḥ sudānur mṛḷayantī devī prati dravantī suvitāya ghamyāḥ
abhi na iḷā yūthasya mātā sman nadībhir urvaśī vā ghṛṇātu
urvaśī vā bṛhaddivā ghṛṇānābhyūrṇvānā prabhṛthasyāyoḥ
siṣaktu na ūrjavyasya puṣṭeḥ
को नु वाम मित्रावरुणाव रतायन दिवो वा महः पार्थिवस्य वा दे
रतस्य वा सदसि तरासीथां नो यज्ञायते वा पशुषो न वाजान
ते नो मित्रो वरुणो अर्यमायुर इन्द्र रभुक्षा मरुतो जुषन्त
नमोभिर वा ये दधते सुव्र्क्तिं सतोमं रुद्राय मीळ्हुषे सजोषाः
आ वां येष्ठाश्विना हुवध्यै वातस्य पत्मन रथ्यस्य पुष्टौ
उत वा दिवो असुराय मन्म परान्धांसीव यज्यवे भरध्वम
पर सक्षणो दिव्यः कण्वहोता तरितो दिवः सजोषा वातो अग्निः
पूषा भगः परभ्र्थे विश्वभोजा आजिं न जग्मुर आश्वश्वतमाः
पर वो रयिं युक्ताश्वम भरध्वं राय एषे ऽवसे दधीत धीः
सुशेव एवैर औशिजस्य होता ये व एवा मरुतस तुराणाम
पर वो वायुं रथयुजं कर्णुध्वम पर देवं विप्रम पनितारम अर्कैः
इषुध्यव रतसापः पुरंधीर वस्वीर नो अत्र पत्नीर आ धिये धुः
उप व एषे वन्द्येभिः शूषैः पर यह्वी दिवश चितयद्भिर अर्कैः
उषासानक्ता विदुषीव विश्वम आ हा वहतो मर्त्याय यज्ञम
अभि वो अर्चे पोष्यावतो नॄन वास्तोष पतिं तवष्टारं रराणः
धन्या सजोषा धिषणा नमोभिर वनस्पतींर ओषधी राय एषे
तुजे नस तने पर्वताः सन्तु सवैतवो ये वसवो न वीराः
पनित आप्त्यो यजतः सदा नो वर्धान नः शंसं नर्यो अभिष्टौ
वर्ष्णो अस्तोषि भूम्यस्य गर्भं तरितो नपातम अपां सुव्र्क्ति
गर्णीते अग्निर एतरी न शूषैः शोचिष्केशो नि रिणाति वना
कथा महे रुद्रियाय बरवाम कद राये चिकितुषे भगाय
आप ओषधीर उत नो ऽवन्तु दयौर वना गिरयो वर्क्षकेशाः
शर्णोतु न ऊर्जाम पतिर गिरः स नभस तरीयां इषिरः परिज्मा
शर्ण्वन्त्व आपः पुरो न शुभ्राः परि सरुचो बब्र्हाणस्याद्रेः
विदा चिन नु महान्तो ये व एवा बरवाम दस्मा वार्यं दधानाः
वयश चन सुभ्व आव यन्ति कषुभा मर्तम अनुयतं वधस्नैः
आ दैव्यानि पार्थिवानि जन्मापश चाछा सुमखाय वोचम
वर्धन्तां दयावो गिरश चन्द्राग्रा उदा वर्धन्ताम अभिषाता अर्णाः
पदे-पदे मे जरिमा नि धायि वरूत्री वा शक्रा या पायुभिश च
सिषक्तु माता मही रसा नः समत सूरिभिर रजुहस्त रजुवनिः
कथा दाशेम नमसा सुदानून एवया मरुतो अछोक्तौ परश्रवसो मरुतो अछोक्तौ
मा नो ऽहिर बुध्न्यो रिषे धाद अस्माकम भूद उपमातिवनिः
इति चिन नु परजायै पशुमत्यै देवासो वनते मर्त्यो व आ देवासो वनते मर्त्यो वः
अत्रा शिवां तन्वो धासिम अस्या जरां चिन मे निर्र्तिर जग्रसीत
तां वो देवाः सुमतिम ऊर्जयन्तीम इषम अश्याम वसवः शसा गोः
सा नः सुदानुर मर्ळयन्ती देवी परति दरवन्ती सुविताय गम्याः
अभि न इळा यूथस्य माता समन नदीभिर उर्वशी वा गर्णातु
उर्वशी वा बर्हद्दिवा गर्णानाभ्यूर्ण्वाना परभ्र्थस्यायोः
सिषक्तु न ऊर्जव्यस्य पुष्टेः
ko nu vām mitrāvaruṇāv ṛtāyan divo vā mahaḥ pārthivasya vā de
ṛtasya vā sadasi trāsīthāṃ no yajñāyate vā paśuṣo na vājān
te no mitro varuṇo aryamāyur indra ṛbhukṣā maruto juṣanta
namobhir vā ye dadhate suvṛktiṃ stomaṃ rudrāya mīḷhuṣe sajoṣāḥ
ā vāṃ yeṣṭhāśvinā huvadhyai vātasya patman rathyasya puṣṭau
uta vā divo asurāya manma prāndhāṃsīva yajyave bharadhvam
pra sakṣaṇo divyaḥ kaṇvahotā trito divaḥ sajoṣā vāto aghniḥ
pūṣā bhaghaḥ prabhṛthe viśvabhojā ājiṃ na jaghmur āśvaśvatamāḥ
pra vo rayiṃ yuktāśvam bharadhvaṃ rāya eṣe 'vase dadhīta dhīḥ
suśeva evair auśijasya hotā ye va evā marutas turāṇām
pra vo vāyuṃ rathayujaṃ kṛṇudhvam pra devaṃ vipram panitāram arkaiḥ
iṣudhyava ṛtasāpaḥ puraṃdhīr vasvīr no atra patnīr ā dhiye dhuḥ
upa va eṣe vandyebhiḥ śūaiḥ pra yahvī divaś citayadbhir arkaiḥ
uṣāsānaktā viduṣīva viśvam ā hā vahato martyāya yajñam
abhi vo arce poṣyāvato nṝn vāstoṣ patiṃ tvaṣṭāraṃ rarāṇaḥ
dhanyā sajoṣā dhiṣaṇā namobhir vanaspatīṃr oṣadhī rāya eṣe
tuje nas tane parvatāḥ santu svaitavo ye vasavo na vīrāḥ
panita āptyo yajataḥ sadā no vardhān naḥ śaṃsaṃ naryo abhiṣṭau
vṛṣṇo astoṣi bhūmyasya gharbhaṃ trito napātam apāṃ suvṛkti
ghṛṇīte aghnir etarī na śūṣaiḥ śociṣkeśo ni riṇāti vanā
kathā mahe rudriyāya bravāma kad rāye cikituṣe bhaghāya
āpa oṣadhīr uta no 'vantu dyaur vanā ghirayo vṛkṣakeśāḥ
śṛotu na ūrjām patir ghiraḥ sa nabhas tarīyāṃ iṣiraḥ parijmā
śṛvantv āpaḥ puro na śubhrāḥ pari sruco babṛhāṇasyādreḥ
vidā cin nu mahānto ye va evā bravāma dasmā vāryaṃ dadhānāḥ
vayaś cana subhva āva yanti kṣubhā martam anuyataṃ vadhasnaiḥ
ā daivyāni pārthivāni janmāpaś cāchā sumakhāya vocam
vardhantāṃ dyāvo ghiraś candrāghrā udā vardhantām abhiṣātā arṇāḥ
pade-pade me jarimā ni dhāyi varūtrī vā śakrā yā pāyubhiś ca
siṣaktu mātā mahī rasā naḥ smat sūribhir ṛjuhasta ṛjuvaniḥ
kathā dāśema namasā sudānūn evayā maruto achoktau praśravaso maruto achoktau
mā no 'hir budhnyo riṣe dhād asmākam bhūd upamātivaniḥ
iti cin nu prajāyai paśumatyai devāso vanate martyo va ā devāso vanate martyo vaḥ
atrā śivāṃ tanvo dhāsim asyā jarāṃ cin me nirṛtir jaghrasīta
tāṃ vo devāḥ sumatim ūrjayantīm iṣam aśyāma vasavaḥ śasā ghoḥ
sā naḥ sudānur mṛḷayantī devī prati dravantī suvitāya ghamyāḥ
abhi na iḷā yūthasya mātā sman nadībhir urvaśī vā ghṛṇātu
urvaśī vā bṛhaddivā ghṛṇānābhyūrṇvānā prabhṛthasyāyoḥ
siṣaktu na ūrjavyasya puṣṭeḥ
