Book 13. Chapter 64

The Mahabharata In Sanskrit


Book 13

Chapter 64

1

[भ]

सर�वान कामान परयच�छन�ति ये परयच�छन�ति काञ�चनम

इत�य �वं भगवान अत�रिः पितामहस�तॊ ऽबरवीत

2

पवित�रं श�च�य अथाय�ष�यं पितॄणाम अक�षयं च तत

स�वर�णं मन�जेन�द�रेण हरिश�चन�द�रेण कीर�तितम

3

पानीय दानं परमं दानानां मन�र अब�रवीत

तस�माद वापीश च कूपांश च तडागानि च खानयेत

4

अर�धं पापस�य हरति प�र�षस�येह कर�मणः

कूपः परवृत�त पानीयः स�प�रवृत�तश च नित�यशः

5

सर�वं तारयते वंशं यस�य खाते जलाशये

गावः पिबन�ति विप�राश च साधवश च नराः सदा

6

निदाघकाले पानीयं यस�य तिष�ठत�य अवारितम

स द�र�गं विषमं कृच�छ�रं न कदा चिद अवाप�न�ते

7

बृहस�पतेर भगवतः पूष�णश चैव भगस�य च

अश�विनॊश चैव वह�नेश च परीतिर भवति सर�पिषा

8

परमं भेषजं हय �तद यज�ञानाम �तद उत�तमम

रसानाम उत�तमं चैतत फलानां चैतद उत�तमम

9

फलकामॊ यशः कामः प�ष�टि कामश च नित�यदा

घृतं दद�याद दविजातिभ�यः प�र�षः श�चिर आत�मवान

10

घृतं मासे आश�वय�जि विप�रेभ�यॊ यः परयच�छति

तस�मै परयच�छतॊ रूपं परीतौ देवाव इहाश�विनौ

11

पायसं सर�पिषा मिश�रं दविजेभ�यॊ यः परयच�छति

गृहं तस�य न रक�षांसि धर�षयन�ति कदा चन

12

पिपासया न मरियते सॊपच�छन�दश च दृश�यते

न पराप�न�याच च वयसनं करकान यः परयच�छति

13

परयतॊ बराह�मणाग�रेभ�यः शरद�धया परया य�तः

उपस�पर�शन षड�भागं लभते प�र�षः सदा

14

यः साधनार�थं काष�ठानि बराह�मणेभ�यः परयच�छति

परतापार�थं च राजेन�द�र वृत�तवद�भ�यः सदा नरः

15

सिध�यन�त�य अर�थाः सदा तस�य कार�याणि विविधानि च

उपर�य उपरि शत�रूणां वप�षा दीप�यते च सः

16

भगवांश चास�य स�प�रीतॊ वह�निर भवति नित�यशः

न तं तयजन�ते पशवः संग�रामे च जयत�य अपि

17

प�त�राञ शरियं च लभते यश छत�रं संप�रयच�छति

चक�ष�र वयाधिं न लभते यज�ञभागम अथाश�न�ते

18

निदाघकाले वर�षे वा यश छत�रं संप�रयच�छति

नास�य कश चिन मनॊ दाहः कदा चिद अपि जायते

कृच�छ�रात स विषमाच चैव विप�र मॊक�षम अवाप�न�ते

19

परदानं सर�वदानानां शकटस�य विशिष�यते

�वम आह महाभागः शाण�डिल�यॊ भगवान ऋषिः

1

[bh]

sarv�n k�m�n prayacchanti ye prayacchanti k�ñcanam

ity evaṃ bhagav�n atriḥ pit�mahasuto 'bravīt

2

pavitraṃ śucy ath�yuṣyaṃ pit�ṇ�m akṣayaṃ ca tat

suvarṇaṃ manujendreṇa hariścandreṇa kīrtitam

3

p�nīya d�naṃ paramaṃ d�n�n�ṃ manur abravīt

tasm�d v�pīś ca kūp�ṃś ca ta��g�ni ca kh�nayet

4

ardhaṃ p�pasya harati puruṣasyeha karmaṇaḥ

kūpaḥ pravṛtta p�nīyaḥ supravṛttaś ca nityaśaḥ

5

sarvaṃ t�rayate vaṃśaṃ yasya kh�te jal�śaye

g�vaḥ pibanti vipr�ś ca s�dhavaś ca nar�ḥ sad�

6

nid�ghak�le p�nīyaṃ yasya tiṣṭhaty av�ritam

sa durgaṃ viṣamaṃ kṛcchraṃ na kad� cid av�pnute

7

bṛhaspater bhagavataḥ pūṣṇaś caiva bhagasya ca

aśvinoś caiva vahneś ca prītir bhavati sarpiṣ�

8

paramaṃ bheṣajaṃ hy etad yajñ�n�m etad uttamam

ras�n�m uttamaṃ caitat phal�n�ṃ caitad uttamam

9

phalak�mo yaśaḥ k�maḥ puṣṭi k�maś ca nityad�

ghṛtaṃ dady�d dvij�tibhyaḥ puruṣaḥ śucir �tmav�n

10

ghṛtaṃ m�se �śvayuji viprebhyo yaḥ prayacchati

tasmai prayacchato rūpaṃ prītau dev�v ih�śvinau

11

p�yasaṃ sarpiṣ� miśraṃ dvijebhyo yaḥ prayacchati

gṛhaṃ tasya na rakṣ�ṃsi dharṣayanti kad� cana

12

pip�say� na mriyate sopacchandaś ca dṛśyate

na pr�pnuy�c ca vyasanaṃ karak�n yaḥ prayacchati

13

prayato br�hmaṇ�grebhyaḥ śraddhay� paray� yutaḥ

upasparśana ṣa�bh�gaṃ labhate puruṣaḥ sad�

14

yaḥ s�dhan�rthaṃ k�ṣṭh�ni br�hmaṇebhyaḥ prayacchati

prat�p�rthaṃ ca r�jendra vṛttavadbhyaḥ sad� naraḥ

15

sidhyanty arth�ḥ sad� tasya k�ry�ṇi vividh�ni ca

upary upari śatrūṇ�ṃ vapuṣ� dīpyate ca saḥ

16

bhagav�ṃś c�sya suprīto vahnir bhavati nityaśaḥ

na taṃ tyajante paśavaḥ saṃgr�me ca jayaty api

17

putr�ñ śriyaṃ ca labhate yaś chatraṃ saṃprayacchati

cakṣur vy�dhiṃ na labhate yajñabh�gam ath�śnute

18

nid�ghak�le varṣe v� yaś chatraṃ saṃprayacchati

n�sya kaś cin mano d�haḥ kad� cid api j�yate

kṛcchr�t sa viṣam�c caiva vipra mokṣam av�pnute

19

prad�naṃ sarvad�n�n�ṃ śakaṭasya viśiṣyate

evam �ha mah�bh�gaḥ ś�ṇ�ilyo bhagav�n ṛṣiḥ